ଚନ୍ଦ୍ର ପୁରାଣ

ଦିବ୍ୟଶଙ୍ଖତୁଷାରାଭଂ କ୍ଷୀରୋଦାର୍ଣ୍ଣବ ।

ନମାମି ଶଶିନଂ ଭକ୍ତ୍ୟା ଶମ୍ଭୋର୍ମୁକୁଟ ଭୂଷଣଂ ।।

ସ୍ଫଟିକାଦ୍ରିସମଂ ପ୍ରେକ୍ଷଂ ଯମୁନାଦେଶସମ୍ଭବଂ ।

ଦଶାଶ୍ଵବାହାନଂ ବନ୍ଦେ ଗୋତ୍ରମାତ୍ରେୟ ସମ୍ଭବଂ ।।

କ୍ଷୀରାବ୍‌ଧିତନୟୋ ଦେବୋ ନିଶାନାଥୋ ଜଗତ୍‌ଗୁରୁ ।

ଔଷଧିନାମଧିପତିର୍ହ ମରଶି ର୍ମହୀପତି ।।

କ୍ଷୀରାବ୍‌ଧିତୟାଭ୍ରାତା ଶୋଭାପୀର୍ଣ୍ଣ ଜଗତ୍ରୟଂ ।

ଜଟାଜଟୋ ଜଟାବାସୋ ପ୍ରଭାସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମଣ୍ଡଳଃ ।।

ଦ୍ଵିଜରାଜୋଽଙ୍କଯୁକ୍ତଶ୍ଚ ରିକ୍ଷନାଥଃ କ୍ଷମାପତିଃ ।

ରୋହିଣା ବଲ୍ଲବଶ୍ଚନ୍ଦ୍ରୋ ଦେବାନାଂ ସୁଖଦାୟକଃ ।।

ପଞ୍ଚବିଂଶତି ନାମାନି ସଦା ଯଃ ପ୍ରାପର ପଠେତ୍ ।

ତସ୍ୟ ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ୟ ସତତଂ ପ୍ରୀତିର୍ଭବତି ନିଶ୍ଚଳା ।।

ପ୍ରୀତିଶ୍ଚନ୍ଦ୍ର ମାସେ ଯସ୍ୟ ଗ୍ରହାସ୍ତସ୍ୟ ଶୁଭଂକାରାଃ ।

ବିପରୀତେ ବିଧୌ ଯସ୍ୟ ଗ୍ରହା ସର୍ବେ ସ୍ତଥାବିଧାଃ ।।

ଚନ୍ଦ୍ର ସ୍ତୋତ୍ରମିଦଂ ପୁଣ୍ୟ ଶ୍ରାଦ୍ଧକାଳେ ଚ ଯଃ ପଠେତ୍ ।

ପିତରସ୍ତସ୍ୟ ତୁଷନ୍ତି ବିଶ୍ଵଦେବୋଃ ସହ ଚିରଂ ।।

କ୍ଷୟୋ ବୃଦ୍ଧି ଯଥା କୃଷ୍ଣେ ଶୁକ୍ଳେ ଚନ୍ଦ୍ରସ୍ୟ ଜାୟତେ ।

ମନୁଷ୍ୟଣାଂ ଯଥା ରାଜା ଦେବନାଂ ବୃତ୍ରହା ଯଥା ।।

ତଥା ସର୍ବଗ୍ରହେ ଚନ୍ଦ୍ରଃ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବଳୋଽଧିକଃ ।

ସର୍ବ ଗ୍ରହବଳେ ହୀନ ଶୁଭଦାତା ଶଶି ଭବେତ୍ ।।

ବଳସ୍ଥା ନିର୍ବଳାଃ ସର୍ବେ ହୀନେ ଚନ୍ଦ୍ର ମସୋବଳେ ।

ଇତି ଜ୍ଞାତ୍ଵା ନରୋ ନିତ୍ୟଂ ଶୁଚିସ୍ତଦ୍‌ଗତ ମାନସଃ ।।

ଚନ୍ଦ୍ର ସ୍ତୋତ୍ର ମିଦଂ ପୁଣ୍ୟ ପଠେତ୍ ସନ୍ଧ୍ୟା ସମନ୍ଵିତଃ ।

ଯସ୍ତୁ ସ୍ତୋତ୍ରମିଦଂ ପୁଣ୍ୟ ସୋମବାରେ ନରଃ ପଠେତ୍ ।।

ସଲଭେତ୍ସର୍ବକାମାଂଶ୍ଚ ଶମ୍ଭୋର୍ବଚନ ମବ୍ରବୀତ ।

ଇତିଶ୍ରୀ ସ୍କନ୍ଦପୁରାଣୋକ୍ତ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାଗ୍ରହ ସ୍ତୋତ୍ରଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ।।

ନାରାୟଣଂ ନମସ୍କୃତ୍ୟ ନରଂ ଚୈବ ନରୋତ୍ତମଂ ।

ଦେବୀଂ ସରସ୍ଵତୀଂ ବ୍ୟାସଂ ତତୋଜୟ ମୁଦୀରୟେତ୍ ।।

ବେଦେ ରାମାୟଣେ ଚୈବ ପୁରାଣେ ଭାରତେ ତଥା ।

ଆଦୌ ଚାନ୍ତ୍ୟେ ଚ ମଧ୍ୟେ ଚ ହରିଃ ସର୍ବତ୍ର ଗୀୟତେ ।।

ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଶ୍ରୀଚକାନୟନ

ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଆରତବଞ୍ଜନ ।

ଧନ୍ୟ ତୁମ୍ଭର ମହିମା ହେ ଦୟାସାଗର

କି ବର୍ଣ୍ଣିପାରିବ ମୁହିଁ ମାନବ ଶରୀର ।

ପୁରାଣ ପୁରଷ ଆହେ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ହରି

ଲୀଳାଭାବେ କୌତୁକରେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟେ ବିଜେକରି ।

ଯେତେ ପୁରାଣ ସଂସାରେ ରଚନା ହୋଇଛି

ତୋ ନାମ ତୋ ଭାବ ତହିଁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଅଛି ।

ତୋ ନାମ ଯହିଁରେ ନାହିଁ ସେ କେଉଁ ପୁରାଣ

ଏମନ୍ତ ବୋଲି କେଭେ ତ ନ ଶୁଣିଛି କାନ ।

ହେ କରୁଣାମୟ ହରି କରୁଣା ନିଧାନ

ତବ ଶ୍ରୀଚରଣ ବନ୍ଦି କରେ ନିବେଦନ ।

ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପୁରାଣ ପଦ୍ୟେ କରିବି ରଚନା

ତିଳେ ମାତ୍ରକ ତୋହର ନୋହିଲେ କରୁଣା ।

ଆରତ ନାଶନ ଆହେ ବାଞ୍ଛା କଳ୍ପତରୁ ।

ତାହାର କୃପାରେ ଦୂବହୋଇପାରେ ଦାରୁ ।

ପଙ୍ଗୁ ଲଙ୍ଘିଯାଏ ଗିରି ଚକ୍ଷୁ ଲଭେ ଅନ୍ଧ

ସକଳ ଆୟତ୍ତ ତୋର ହେ ଜଗନାନନ୍ଦ ।

ତବ ଶ୍ରୀଚଣ ତଳେ ଶତ ନମସ୍କାର

କୃପାକରି ମନବାଞ୍ଛା ମୋର ପୂର୍ଣ୍ଣକର ।

ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପୁରାଣେ ଗାଇ ତୋର ନାମାବଳୀ

ତୋହର ଅସୀମ ନାମ କଣ୍ଠେ କରି ମାଳି ।

ଗୁଣି ଗୁଣି ତୋ ବିଷୟ ଯାଉ ମୋର ପ୍ରାଣ

ଏହି କୃପା ମୋହଠାରେ କରି ନାରାୟଣ ।

ନମୋ ବିଘ୍ନ ବିନାଶର ପାର୍ବତୀ କୁମର

ପରମ ପୁରୁଷ ମହା ଯୋଗ ଯୋଗେଶ୍ଵର ।

ପୁରାଣ ରଚକ ଆଗ ତୋ ନାମ ଶୁଣିଲେ

ଲେଖି ଆରମ୍ଭିଣ ବସେ ଲେଖନର ମୁନେ ।

ଆହେ ଗଣନାଥ କୃପାକର ମୋହଠାରେ

ଶତବାର ନମସ୍କାର କରେ ତୋ ପୟରେ ।

ଏ ଚନ୍ଦ୍ର ପୁରାଣ ମୋର ହୋଇବ ପୁରାଣ

ଏଥିକି ସକୃପା କରି ବୃଦ୍ଧି କର ଦାନ ।

ନମସ୍ତେ ଗୋ ବାକ୍ୟଦେବୀ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ବଲ୍ଳଭୀ

ତୋର କୃପା ହେଲେ ମୂର୍ଖ ହୁଏ ମହାକବି ।

ଶ୍ଵେତପଦ୍ମ ଆସନୀ ଗୋ ଜଡ଼ତା ନିଶିନୀ

ତୋର ଶ୍ରୀଚରଣେ ମାତ କରୁଛି ଦୟିନୀ ।

ଏ ମୋହର ବୁଦ୍ଧି ଜ୍ଞାନ ଜଡ଼ ଅନ୍ଧକାର

ତପନ ରୂପେ ମୋ ହୃଦେ ଉଇଂ ନିଶାକର ।

ଚନ୍ଦ୍ର ପୁରାଣେ ଅକ୍ଳେଶେ ହେଉ ମୋ ପୂରଣ

ତୋ କୃପା ନୋହିଲେ କିସ ଲେଖିବ ଅଜ୍ଞାନ ।

ତୋ ଚରଣେ କୋଟି କୋଟି କରେ ପ୍ରଣିପାତ

କୃପାକରି ବିଦ୍ୟବୁଦ୍ଧି ଦିଅ ଆଗୋ ମାତ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଜଣେ ଶିଣ ମନଦେଇ

ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପୁରାଣେ କଥା କହୁଛି ବୁଝାଇ ।

ଶିବ ପାର୍ବତୀ ସମ୍ବାଦ ଅତି ଦିବ୍ୟରସ

ଶୁଣିଣ କଳି କଳୁଷ ଶରୀରରୁ ନାଶ ।

କି ରୂପରେ ଚନ୍ଦ୍ରଦେବ ଜନମ ହୋଇଲେ

ଶୁଣିବାକୁ ଉମାଦେବୀ ଶିବଙ୍କୁ ପୁଚ୍ଛିଲେ ।

ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପୁରାଣେ ମୋତେ କୁହ ହେ ବିସ୍ତାରି

ଶୁଣିଣ ତୃପ୍ତ କରିବି ମାନସ ମୋହରି ।

ଆଦ୍ୟ ପ୍ରାନ୍ତ କରି ମୋତେ ବିଶେଷ କହିବ

କୁମ୍ଭ ମୁଖୁ ଶୁଣି ମୋର ସନ୍ଦେହ ତୁଟିବ ।

ଏରୂପେ ପୁଚ୍ଛନ୍ତେ ଉମା ସେ ଦେବ ଈଶାନ

ଶ୍ରୀହରିଙ୍କ ନାମ ପାଦେ ଲଗାଇଲେ ଧ୍ୟାନ ।

ସକଳ ବିଷୟ ତାଙ୍କ ହୋଇଲା ଗୋଚର

ତତ୍ପରେ ବୋଇଲେ ପ୍ରିୟେ କର ମନ ସ୍ଥିର ।

ସୃଷ୍ଟି ପ୍ରଥମରୁ ହେଲା ଯେ ରୂପେ ବସତି

ସେହିଠାରେ କୁହୁଅଛି ଶୁଣ ଦେଇ ମତି ।

ଶ୍ରୀହରି ଚରଣ ସଦା ମନ ମଧ୍ୟେ ଧ୍ୟାୟି

ହରି ଦାଶଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ ଏ ପଦ୍ୟରେ ଲେଖଇ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ସାଧୁ ସନ୍ଥଜନ

ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପୁରାଣ ପାଠ ଅତି ଦିବ୍ୟାଜ୍ଞାନ ।

ଉମାଙ୍କୁ କହନ୍ତି ଶିବ ଶୁଦ୍ଧାସେନ ବସି

ହେ ଦେବୀ ସୁସ୍ଥରେ ଶୁଣ ଶ୍ରବଣ ନିବେଶି ।

ପ୍ରଥମରେ ଦୟାମୟ ନିରଞ୍ଜନ ହରି

କୋଟିଏ ସଂସାର ମନେ ମନେ ଗଢ଼ିକରି ।

ସଜାଇଲେ ଲୀଳାଭାବ କରୁଣା ନିଧାନ

ପୁଣି ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ତାକୁ କରିଲେ ଯତନ ।

ଦେଖିଲେ ସଂସାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅପୂର୍ବ ସମ୍ଭାର

ବିନାଶ ହୋଇବ ସେହୁ କେମନ୍ତ ପ୍ରକାର ।

ଲେଖିଦେଇ ଲିଭାଇଲା ପରି କରି ପୁଣି

ପଲକେ ସୃଷ୍ଟି ରଚନା କଲେ ଚକ୍ରପାଣି ।

ସୃଷ୍ଟିଟି ଯେଉଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଅଟେ ଖେଳଘର

ନାଶିବା ପାଇଁକି ତାକୁ କେତେକ ମାତର ।

ଯେତେବେଳେ ଘଟେ ଆସି ପ୍ରଳଲୟର ବଳ

ସେତେବେଳେ ଘୋଟିଥାନ୍ତି ରିଷ୍ଟ ମେଘମାଳ ।

ଚଉଦିଗ ଘୋଟି ଘନ ବରଷଇ ନୀର

ମୂଷଳ ପ୍ରକାରେ ବହେ ଅନୁକ୍ଷଣ ଧାର ।

ମେଘରେ ଯେ ଆଚ୍ଛାଦିତ ଗଗନ ମଣ୍ଡଳ

ନିବିଡ଼ ଘୋର ଅନ୍ଧାର କରଇ ଶୟଳ ।

ଝଟକଇ ବିଜୁଳିର ଆଭା ଚଉକତି

ବଜ୍ର ସୂଚିକା ଘାତରେ କମ୍ପେ ବସୁମତୀ ।

ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ହୋଇଣ ସିନ୍ଧୁ ଉଚ୍ଛୁଳଇ

ତୀରକୁ ଲଙ୍ଗିଣ ନୀର ମାଡ଼ିଣ ଆସଇ ।

ବନଗିରି ନଦ ନଦୀ ଘୋଟଇ ସଲିଳ

ଉଦ୍ଧାର ନ ପାଇ ଜନ୍ତୁ ମରନ୍ତି ସକଳ ।

ପ୍ରବଳେ ମାଡ଼ି ଆସନ୍ତି ସପତ ସାଗର

ପାତାଳେ ଘୋଟିଣ ନାଶକରେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟପୁର ।

ମହାର୍ଣ୍ଣବ ପରାୟେକ ଦିଶଇ ଧରଣୀ

ଏମନ୍ତ କାଳକୁ ପ୍ରିୟେ ପ୍ରଳୟଟି ଭଣି ।

ଏହିରୂପେ ସଂସାରଟି ହୁଏ ଜଳମୟ

ସଂସାରର ଜୀବଜନ୍ତୁମାନେ ଯାନ୍ତି କ୍ଷୟ ।

ଦେଖୁ ଦେଖୁ କି ଆକୁଳ ହୁଏ ମହୀସ୍ଥଳୀ

ମହା ମହା ଗିରିମାନ ପଡ଼ିଯାନ୍ତି ଢଳି ।

ଗଗନକୁ ଉକୁଚିଣ ଟେକଇ ଲହରୀ

ସାଗର ମଣ୍ଡଳେ ଯାଇ ଖେଳଇ ଭଉଁରୀ ।

ଗଗନ ମାର୍ଗେ ଘୋଟିଣ ମାଡ଼ନ୍ତେ ସେ ଜଳ

ଦେଖିଣ ଭଉ କରନ୍ତି ଦେବତା ସକଳ ।

ମେରୁ କମ୍ପମାନ ହୋଇ ହୁଏ ଟଳମଳ

ସ୍ଵର୍ଗ ଭୁବନ ପଡ଼ିଣ ହୁଏ ରସାତଳ ।

ପ୍ରଳୟର କାଳ ଜାଣି ସ୍ଵର୍ଗ ଦେବତାଏ

ସ୍ଥାନ ତେଜି ପଳାବନ୍ତେ ଉପରକୁ ରାୟେ ।

ସୁରଗିରି ପରେ ସ୍ଥିତ ସେ ସୁଧର୍ମା ସଭା

ତିନି ଭୁବନେ ତାର ପରି ନାହିଁ ପୁର ଶୋଭା ।

ସେ ଗିରି ଉପର ଆଭା ଅତି ଶୋଭାବନ

ତାପରେ ଆଶ୍ରା ନିଅନ୍ତି ଯାଇଁ ଦେବଗଣ ।

ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ସ୍ଵର୍ଗ ନାଶି ଉଠିଯାଏ ପାଣି

ସୂର୍ଯ୍ୟ ମଣ୍ଡଳେ ପଶିଣ ନାଶେ ସେ ଧରଣୀ ।

ବ୍ରହ୍ମଲୋକରେ ଲହରୀ ମାଡ଼ଇ ବେଗରେ

କ୍ରମେ ମେରୁ ବଢୁଥାଏ ଜଳ ସହିତରେ ।

ଶୂନ୍ୟକୁ ବଢ଼ଇ ଘୋଟ ଦେଶ ନାଶ ଜାଣି

ତହୁଁ ଉଦ୍ଧାରିବା ଶକ୍ତି କାର ନାହିଁ ପୁଣି ।

ଏ ରୂପେ ଶତେକ ଯୁଗ ଗତ ହୋଇଗଲା

ଦେବତାଙ୍କ ମନେ ବଡ଼ ଭାଳେଣି ପଡ଼ିଲା ।

ପରଂବ୍ରହ୍ମଙ୍କ ଚରଣେ ଲଗାଇଲେ ଧ୍ୟାନ

ଦୟାମୟ ସେମାନଙ୍କୁ ଦେହେ କଲେ ଲୀନ ।

ଏ ରୂପେ ସଂସାର ଗୋଟ ପ୍ରଳୟ ହୋଇଲା

ସବୁ ନାଶିଣ ଜଳଧି ଘୋଟିଣ ରହିଲା ।

ସକଳ ଜୀବନ ପ୍ରତି ନାରାକାର ସ୍ଵାମୀ

ବିରାଟ ପୁରୁଷ ସେ ଯେ ଦେବ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।

ଅନାଦି ପୁରୁଷ ସେହି ଅରୂପ ଅଚିନ୍ତ୍ୟ

ପ୍ରଳୟ କାଳରେ ତହୁଁ ହେଲେ ଦେବବନ୍ତ ।

ଅକ୍ଷୟ ତରୁବର ଯେ କଳ୍ପ ନାମ ବଟ

ପ୍ରଳୟ ପାଣିରେ ସେହୁ ଅଟଇ ଅତୁଟ ।

ମହାଜଳର ଭିତରେ ବୁଡ଼ି ବୃକ୍ଷଗୋଟି

ତାହାର ଶାଖା ଅଗ୍ରଟି ଦିଶୁଅଛି ଫୁଟି ।

ସେହି ବୃକ୍ଷ ଉପରକୁ କ୍ରମେ ବଢ଼ିଯାଏ

ସେ ବଟ ତଳେ ଅନନ୍ତ କରଇ ବିଜୟେ ।

ତାହାର ପରେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ କରନ୍ତି ଶୟନ

ତେଶୁ ବୋଲାନ୍ତି ଅନନ୍ତଶାୟୀ ଭଗବାନ ।

ଏ ରୂପେ ଯୋଗନିଦ୍ରାରେ ଶୋଇଲେ ଗୋବିନ୍ଦ

ସଂସାରର ଖେଳଘର ଭାଙ୍ଗି ସର୍ବଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ।

ଅନନ୍ତ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ରଖି ଗର୍ଭଗତେ

ପରମ ପୁରୁଷ ନାଥ ଶୋଇଲେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ।

ପ୍ରଳୟ ଜଳରେ ଯେବେ ହୋଇଥିଲେ ହତ

ସବୁଙ୍କରି ଜୀବ ଆତ୍ମା ହୋଇଲା ଏକତ୍ଵ ।

ନିରାକାରଙ୍କ ଅଙ୍ଗରେ ବିଶ୍ରାମିଲେ ଯାଇ

ତେଣୁ ସେହି ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ହୋଇଲେ ଗୋସାଇଁ ।

ପ୍ରଳୟ କାଳରେ ସେହୁ ସର୍ବଜୀବ ନାଶି

ଏକଇ ଅଙ୍ଗ ଘେନିଣ ହେଲେ କଳ୍ପବାସୀ ।

ନିର୍ମଳ ଅଙ୍ଗୁ ବିରାଜେ ସୁଧାଂଶୁର ଜ୍ୟୋତି

ଗର୍ଭ ମଧ୍ୟେ ବିରାଜଇ ଅଶେଷ ଧରିତ୍ରୀ ।

ଷଡ଼ ନିଃଶ୍ଵାସରେ ଏକ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ କହି

ଚାରି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଏକ ଲିତା ଯେ ବୋଲାଇ ।

ଚାରି ଲିତା ହେଲେ ଠୁଳ ବିଶ୍ଵା ବୋଲି ଗୁଣି

ଷୋଳ ବିଶ୍ଵାରେ ଦଣ୍ଡେକ ବୋଲି ପରିମାଣି ।

ଏ ବିଧି ଷାଠିଏ ଦଣ୍ଡେ ରାତ୍ରେକ ଦିବସ

ସେପରି ତିରିଷ ଦିନେ ହୁଏ ଏକମାସ ।

ଏମନ୍ତ ବାର ମାସରେ ବରଷେକ ଭୋଗ

ସତର ଲକ୍ଷ ଅଠାଶୀ ସସ୍ର ସତ୍ୟଯୁଗ ।

ତ୍ରେତା ବାରଲକ୍ଷ ଛୟାଣୋଇ ସସ୍ର ବର୍ଷ

ଦ୍ଵାପର ଆଠଲକ୍ଷ ଚୌଷଠି ସସ୍ରେ ଶେଷ ।

ଚାରିଲକ୍ଷ ବେନି ଷୋଳ ସସ୍ରେ କଳି ଶେଷ

ଏ ବିଧିରେ ପରମାୟୁ ଯୁଗର ଆୟୁଷ ।

ଏ ରୂପେ ଚାରୋଟି ଯୁଗ ହେଲା ସମାପତ

ଦେବବରଙ୍କୁ ହୁଏ ତା ଲିତା ଏକ ମାତ୍ର ।

ଧାତାଙ୍କୁ ଏ ବିଧି ସସ୍ର ଗଣ୍ଡା ଯୁଗେ ଦିନ

ରାତ୍ରହିଁ ସହସ୍ର ଗଣ୍ଡା ଯୁଗର ସମାନ ।

ଦିବସ ଅନ୍ତେ ରଜନୀ ହୁଅନ୍ତେ ପ୍ରବେଶ

ସନ୍ଧ୍ୟା ସାରି ଦେବବର ଶୟନେ ଆଳସ ।

ଯହିଁ ସପ୍ତପୁର ଅନ୍ତେ ବଇକୁଣ୍ଠ ଅଛି

ତହିଁ ନିଦ୍ରା ଯାଇଥାନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଶିରୀବତ୍ସି ।

ସେ ବିଷ୍ଣୁ ନାଭିରୁ ଏକ ପଦ୍ମଫୁଲ ଫୁଟି

ସହସ୍ର ପାଖୁଡ଼ା ତାର ବିକାଶେ ଚହଟି ।

ବ୍ରହ୍ମା ଶୁଅନ୍ତେଣ ତହିଁ ଘୋଟିଯାଏ ଜଳ

ଇନ୍ଦ୍ରାଦି ସହିତେ ନାଶ ହୁଅନ୍ତି ସକଳ ।

ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଇତ୍ୟାଦି

ଭୂପୁର ଯେ ଭୁବପୁର ସ୍ଵର୍ଗପୁର ଆଦି ।

ବ୍ରହ୍ମା ଯାମିନୀରେ ସର୍ବେ ହୁଅନ୍ତି ବିନାଶ

ପୁଣି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଯେ କାଳେ ହୁଅଇ ଦିବସ ।

ନିଦ୍ରାଭଙ୍ଗ ହୋଇଲେ ସେ ଉଠି ପଦ୍ମଯୋନି

ପୁଣି ସୃଷ୍ଟିକି ସର୍ଜାଇ ବିଷ୍ଣୁ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ।

ଏ ରୂପେ ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜନା କରନ୍ତି ବିଧାତା

ଦିବସରେ ପ୍ରତିପାଳି ରାତ୍ରେ କରେ ହତ ।

ଏ ବିଧି ଧାତାକୁ ହେଲେ ରଜନୀ ଦିବସେ

ତିନିଶ ଷାଠିଏ ଦିନେ ହୁଅଇ ବରଷେ ।

ଏକ ବରଷ ମଧ୍ୟରେ ସସ୍ରେ ଇନ୍ଦ୍ର ଯାନ୍ତି

ଏଥିମଧ୍ୟେ ଶତବାର ବିଷ୍ଣୁ ଜନମନ୍ତି ।

ଏକ ରୂପରେ ବରଷ ହୁଅଇ ଗଣତା

ଶତ ଅଷ୍ଟୋତ୍ତର ବର୍ଷ ଜୀଆଇଁ ବିଧାତା ।

ଏ ବିଧାତା ପୁରୁଷର ଆୟୁ ଶେଷକାଳେ

ଶୁଅଇ ଦେବନାଶନ ବଟବୃକ୍ଷ ତଳେ ।

ଏ ଦେବ ନାଶନ ବଟେ ଶୋଇଲେ ଏକାନ୍ତେ

କାରୁଣ୍ୟ ଜଳ ଘୋଟଇ ସକଳ ଜଗତେ ।

ଜନ୍ତୁପତି ହାତେ ଥାଏ ସଂହାରଣ ଭାର

ତହୁଁ ସେ ସର୍ବ ଜୀବଙ୍କୁ କରିଣ ସଂହାର ।

ସବୁଆଡ଼େ ଶୂନ୍ୟ ଏହା ଦେଖେ ଯେତେବେଳେ

ବିଶ୍ରାମନ୍ତି ଧର୍ମ ଯାଇ ବ୍ରହ୍ମା କମଣ୍ଡଳେ ।

ଧର୍ମ ଯେଉଁ ସମୟରେ ହୁଅନ୍ତି ଗୋପନ

କଳ୍ପେକ ହୋଇଲା ବୋଲି ରହିଛି ପ୍ରମାଣ ।

ରହନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ କମଣ୍ଡଳେ ଜନ୍ତୁପତି

ବିଧାତା ଜାଣି ଗର୍ଭରେ ତାହା ସଂହରନ୍ତି ।

ତତ୍ପରେ ଏକାଗ୍ରଚିତ୍ତେ ବିଧାତା ପୁରୁଷ

ଧ୍ୟାନେ ସ୍ମରଣ କରନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ ବିଶ୍ଵବାସ ।

ଜାଣିକରି ବିଧାତାର ମନ ବାସୁଦେବ

ବିଶ୍ଵ ଗର୍ଭରେ ଦିଅନ୍ତି ସେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଠାବ ।

ବିଧାତାକୁ ସଂହାରିଣ ବିଷ୍ଣୁ ଗର୍ଭଗତେ

ମୋହର ଗର୍ଭରେ ଯାଇ ରହନ୍ତି ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ।

ସେବେଳେ ସଂହାରି ମୁହିଁ ବିଶ୍ଵ ଭାରାଭର

ଯୋଗବଳେ ରହେ ପ୍ରିୟେ ଯୁଗ ଗଣ୍ଡା ବାର ।

ପ୍ରଳୟର ଜଳ ଯହୁଁ ଘୋଟେ ଅକଳନା

ଦେଖିଣ ସେ କାଳେ ମୋର ଯୋଗ ହୁଏ ବଣା ।

ଜଟା ମଧ୍ୟେ ରହିଥିଲେ ମୋର ସୁଧାକର

ସେ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଗର୍ଭେ ଧରି କରଇ ସଂହାର ।

ସହି ନ ପାରି ମୋହର ତାପ ଶଶଧର

ଆତଙ୍କେ ସେ ସୁମରଣା କରେ ନିରାକାର ।

ସେ ନିରାକାର ପୁରୁଷ ଶୂନ୍ୟେ ଥାନ୍ତି ବ୍ୟାପି

ଚନ୍ଦ୍ରଦେବେ ସଂହାରିଣ ଦେବେ ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପୀ ।

ଚନ୍ଦ୍ର ନାଶଯାନ୍ତେ ହେଲା ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରଳୟ

ସର୍ବ ଆତ୍ମା ସଂହାରିଲେ ଗର୍ଭେ ଦୟାମୟ ।

ଏରୂପେ ପ୍ରଳୟ ଘୋଟ ସକଳ ଜଗତ

ଦେହ ଧରିକରି ଏକା ରହନ୍ତି ଅନନ୍ତ ।

ନିରାକାର ବୋଲି ଯେହୁ ଯେବଣ ପୁରୁଷ

ତାହାଙ୍କ ମହିମା ବ୍ରହ୍ମା ନ ଜାଣଇ ଲେଶ ।

ନିର୍ଗୁଣ ପୁରୁଷ ତାର ବର୍ଣ୍ଣ ଚିହ୍ନ ନାହିଁ

ଏ ରୂପେ ପ୍ରଳୟ ବିଧି ସେ ପ୍ରବୁ କରଇ ।

ଅକ୍ଷୟ ପୁର, ସେ ଯେ ସଦା ଶୂନ୍ୟେ ସ୍ଥିତ

ସଂସାର ରଚନା ଯାର କଉତୁକ ମତ ।

ଇଚ୍ଛାରେ ପାଳଇ ଇଚ୍ଛାକଲେ ସଂହାରଇ

ଏକ ସ୍ଵରୂପେ ଅନେକ ଦେହବନ୍ତ ହୋଇ ।

ଜ୍ୟେଷ୍ଠରୂପେ ଧରେ ସେହି କନିଷ୍ଠ ହୁଅଇ

ଆକାର ବର୍ଜିତ ନିରାକାର ସେ ଅଦେହୀ ।

ସକଳ ଆତ୍ମା ସ୍ଵରୂପ ଅଟେ ସେହି ମୂଳ

ମହାପୁରୁଷ ବୋଲାନ୍ତି ଶୂନ୍ୟେ ତାଙ୍କ ଠୁଳ ।

ସେ ଶୂନ୍ୟ ପୁରୁଷ ଦେଖି ଚାରାଚର ଶୂନ୍ୟେ

ବଟ ମୂଳେ ଯେଉଁ ବିଷ୍ଣୁ ଅନନ୍ତ ଶୟନ ।

ସେ ଅନନ୍ତଶାୟୀ ବିଷ୍ଣୁ ନିଦ୍ରାଭଙ୍ଗ କରି

ଦେଖିଲେ ନିକଟେ ଶୋଭା ସେ ଶୂନ୍ୟବିହାରୀ ।

ତଦପରେ ସେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଅଙ୍ଗେ କଲେ ଲୀନ

ତଦଅନ୍ତେ ବିଚାରିଲେ ଦେବ ନିରଞ୍ଜନ ।

ଏଥର ସଂସାର ଚିନ୍ତା ହେଲା ମନୁ ଦୂର

ଅନନ୍ତ ଅଙ୍ଗେ ବିଜୟ ପ୍ରଭୁ ନିରାକାର ।

ଏ ରୂପେ କେତେ ପ୍ରଳୟ ହୋଇଲା ଉତ୍ତାରେ

ମାର୍କଣ୍ଡ ପ୍ରଳୟ ସୁଅ ଘଟିଲାକ ଥରେ ।

ଏହିରୂପେ ବଟପୁଟେ ପ୍ରଭୁ ଥିଲେ ବସି

ମାର୍କଣ୍ଡ ଋଷି ସେ କାଳେ ଯାଉଥିଲେ ଭାସି ।

ଥଳକୂଳ ନ ପାଇଣ ହୋଇଣ କାତର

ଆତଙ୍କେ ଡାକିଲେ ରକ୍ଷାକର ନିରାକାର ।

ଭାବକୁ ପ୍ରସନ୍ନ ସେହୁ ଭକତ ସୋଦର

ଆତଙ୍କ ନାଶନ ବାନା ଅଟଇ ତାଙ୍କର ।

ପ୍ରଳୟ କାଳରେ ସେହି ବଟପୁଟେ ଥାଇ

ମାର୍କଣ୍ଡଙ୍କ ଡାକ କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣି ଭାବଗ୍ରାହୀ ।

ସହସ୍ର ଯୋଜନେ ଭାସି ଯାଉଥିଲେ ଋଷି

ତହିଁକି କର ବଢ଼ାଇ ଆଣିଲେ ଆଶ୍ଵାସି ।

ନୀରେ ତୁଣ୍ଡକୁ ବିସ୍ତାରି ସ୍ରୋତରେ ଭସାଇ

ଆପଣ ଗର୍ଭ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନ ଦେଲେ ନେଇ ।

ସେ ପ୍ରଳୟେ ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ବିଷ୍ଣୁ ଗର୍ଭେ ଥିଲେ

ତାହାଙ୍କ ଉଦର ମଧ୍ୟେ ଏମନ୍ତ ଦେଖିଲେ ।

ଦେଖି ମନେ ବିଚାରନ୍ତି ପ୍ରଳୟ କି ଗଲା

ନୂତନ ସୃଷ୍ଟିକି ଏବେ ବସାଣ ହୋଇଲା ।

ସେ ବିଷ୍ଣୁ ଗର୍ଭ ମଧ୍ୟରେ ଅଛି ମହା ମହୀ

ସପତ ଭୁବନଯାକ ପୂରିଅଛି ତହିଁ ।

ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀ ଯେ ସପତ ସାଗର

ମେରୁ ସହିତରେ ପୁଣି ଅଷ୍ଟ ଗିରିବର ।

ନଦନଦୀ ଗିରିମାଳୀ ଅଛି ନାନା ଦେଶ

ବଉରାଶି କୋଟି ଜୀବ ସମାନ ପ୍ରକାଶ ।

ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ କୀଟ ପତଙ୍ଗାଦି କରି

ସେ ବିଷ୍ଣୁ ଉଦର ମଧ୍ୟେ ସର୍ବେ ଛନ୍ତି ପୁରି ।

ପାତାଳ ବୈକୁଣ୍ଠପୁରେ ନାଗଶଯ୍ୟା ପରେ

ତହିଁ ନିଦ୍ରା ଯାଇଛନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ।

ପାଦତଳେ ବସିଛନ୍ତି ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସରସ୍ଵତୀ

ବାସୁକି ସହସ୍ର ଫଣା ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵେ ଟେକିଛନ୍ତି ।

ଅଷ୍ଟକୁଳ ନାଗ ଆଉ ମଣ୍ଡୁକୀ ସହିତେ

ସପ୍ତ ପାତାଳ ଧରିଣ ଅଛନ୍ତି ଜାଗ୍ରତେ ।

ଅମରାବତୀ ପୁରରେ ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ

ସକଳ ଦେବତାଗଣ ବିଜୟ ସେଠାରେ ।

ଇନ୍ଦ୍ର ଚନ୍ଦ୍ର କୁବେରାଦି ପବନ ନୈର୍ଋତ

ଏକାଦଶ ରୁଦ୍ର ଆଉ ଦ୍ଵାଦଶ ଆଦିତ୍ୟ ।

ଯମ ବୈଶ୍ଵାନର ଆଦି ଦଶଦିଗପାଳ

ନକ୍ଷତ୍ର ଯୋଗ କରଣ ଆଦି ମେଘମାଳ ।

ଚାରିଯୁଗ ସହିତରେ ସମ୍ବତ୍ସର ଆଦି

ଗର୍ଭ ମଧ୍ୟରେ ସେ ପ୍ରଭୁ ଅଛନ୍ତି ସମ୍ପାଦି ।

ଐରାବତ ଗଜ ଆଉ ଉଚ୍ଚୈଃଶ୍ରବା ଅଶ୍ଵ

ଉଦର ମଧ୍ୟରେ ଦେଖି ସକଳ ଭବିଷ୍ୟ ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର କଉଶକ ଲୀଳା ଅବତାର

ଠାବେ ଠାବେ ପରକାଶ ହେଉଛି ଅପାର ।

ଚଣ୍ଡୀ ରାମାୟଣ ଆଉ ଭାରତ ସହିତେ

ସକଳ ଯୁଦ୍ଧ ଦେଖିଲେ ସେହି ଗର୍ଭଗତେ ।

ଏ ଚଉଦ ଭୁବନରେ ଯେତେ କଥାମାନ

ହୋଇଛି ସେ ନିରାକାର ହୃଦରେ ସ୍ଥାପନ ।

ଅନେକ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୁଲିଲେ ଗର୍ଭରେ

ଯୋଗ ଯାଇଣ ମିଲିଲେ ଜାହ୍ନବୀର ତୀରେ ।

ସେ ଗଙ୍ଗା ତଟରେ ଆସି ଆରମ୍ଭିଲେ ତପ

ସେ ନିରାକାର ସ୍ଵାମୀଙ୍କୁ କଲେ ମନ୍ତ୍ର ଜପ ।

ଏ ରୂପେ ପ୍ରଳୟ କଥା ଶୁଣ ଗୋ ଗିରିଜା

ସକଳ କଥା ତୋହର ମନୁ କରି ତେଜ୍ୟା ।

କାଳେ ନ ରହିଲେ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ହରିହର

ନରମାନଙ୍କର ପ୍ରାଣ କେତେକ ମାତର ।

ମାୟାମୟ ସଂସାରରୁ ତେଜ ସବୁ ଚିନ୍ତା

ଶ୍ରୀହରିଙ୍କ ପଦାମ୍ବୁଜ ଚିନ୍ତ ଯେ ସର୍ବଥା ।

ପ୍ରଳୟ ପୟୋଧି ଜଳୁ ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ପ୍ରାଣ

ରକ୍ଷାକରି ରଖିଥିଲେ ଯେଉଁ ନିରଞ୍ଜନ ।

ସେ ବିଶ୍ଵବିହାରୀ ଯେବେ ହୋଇବେ ପ୍ରସନ୍ନ

ନ ଲାଗିବ ତୋତେ କେବେ ଶମନ ବନ୍ଧନ ।

ଲେଖେ ଗୀତ ପ୍ରବନ୍ଧରେ ହରି ଦାଶ ଭାଳି

ମୋଠାରେ କରୁଣା କର ଆହେ ବନମାଳୀ ।

ଚନ୍ଦ୍ର ପୁରାଣରେ କରି ତୋ ନାମ ଗାୟନ

ଭବ ବାଧା ଖଣ୍ଡ ଛାଡୁ ମୋହର ଜୀବନ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ଉମାଦେବୀ ବେନିକର ଯୋଡ଼ି

ମହେଶଙ୍କ ଶ୍ରୀଚରଣେ ଭକ୍ତିଭରେ ପଡ଼ି ।

ପୁଚ୍ଛିଲେ ପ୍ରଳୟ ପରେ ହେଲା କେଉଁ କଥା

ସେ କଥା କହି ମୋହର ଖଣ୍ଡ ମନୁ ବ୍ୟଥା ।

ପ୍ରଳୟ ବିଧାନ ଶୁଣି ଉଲୁସଇ ଗାତ୍ର

ଏଡ଼େ ଭୟଙ୍କର ଅଟେ ପ୍ରଳୟ ଚରିତ ।

ମହେଶ ପ୍ରିୟାର ଭକ୍ତି ଦେଖି ଏହିପରି

ଆବର ବିଶେଷ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଦେଖିଣ ତାହାରି ।

ପୁନରପି ବୋଇଲେକ ସୁପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ

ଆଗୋ ପ୍ରିୟେ ଶୁଣ ଏବେ ସ୍ଥିରଭାବେ ରହି ।

ଏ ରୂପେ ଘଟିଲା ଜାଣ ପ୍ରଳୟ ଜଳଧି

ବଟପୁଟ ମଧ୍ୟେ ନିଦ୍ରାଗଲେ ଦୟାନିଧି ।

ସଚରାଚର ସୃଷ୍ଟିକି ଗର୍ଭରେ ପୂରାଇ

ଯୋଗନିଦ୍ରା ଗଲେ ତହିଁ ଜଗତ ଗୋସାଇଁ ।

ପାଦତଳେ ବସିଛନ୍ତି ଅନାଦି ଶକତି

ଏକରୁ ବେନି ସ୍ଵରୂପେ ସେହି ମାୟାବତୀ ।

ଜଳ ଶଯ୍ୟାରେ ବିଜୟ ଅନାଦି ପୁରୁଷ

ଏକମନେ ଶୁଣ ଚନ୍ଦ୍ରପୁରାଣର ରସ ।

ଅଚିନ୍ତାରେ ଯାଇଥାନ୍ତି ନିଦ୍ରା ସ୍ଵାମୀ ଭୋଳେ

କୋଟିଏ ସହସ୍ର ଯୁଗ ବହିଯାଏ ଭୋଳେ ।

ପୁରାଣ ପୁରୁଷ ସୁଖେ ନିଦ୍ରାରେ ଅଚେତ

ଜଳମୟ ସଂସାରରେ ଥାଏ ଅପ୍ରମିତ ।

ପ୍ରଳୟ ନାରାୟଣଙ୍କ ପାଦତଳେ ଥାଇ

ମନେ ମନେ ବିଚାରନ୍ତି ସେହି ମହାଦେଈ ।

କୋଟିଏ ସହସ୍ର ଯୁଗ ହୋଇଲାଣି ଆସି

ଆସନ ତ ନ ତେଜିଲେ ପ୍ରଭୁ ବ୍ରହ୍ମରାଶି ।

ରାତ୍ର ଦିବସ ହୋଇବ ଆଉ କେଉଁମତେ

ଏଥକୁ ଉପାୟ ଅବା କରିବି କେମନ୍ତେ ।

ପରମ ପୁରୁଷ ହେଲେ ନିଦ୍ରାରେ ମୋହିତ

ଦେବମୟ ଅଙ୍ଗ ହେଲା ଯୋଗେ ବଶୀଭୂତ ।

କି ରୂପେ ନିଦ୍ରା ତାଙ୍କର କରିବି ଭଗନ

ଉଠିଲେ କରିବି ପୁଣି ସୃଷ୍ଟିର ସର୍ଜନ ।

ଏହିରୂପେ ମହାମାଈ କରନ୍ତି ବିଚାର

ମନେ ମନେ ଭାଳୁ ଭାଳୁ କଲେ ଦେବୀ ସ୍ଥିର ।

ଭାଳିଲେ ନିଦ୍ରାରେ ସ୍ଵପ୍ନ ଅଟଇ ବଇରୀ

ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖିଲେ ଉଠିବେ ନିଦ୍ରା ତେଜିକରି ।

ଏହା ପାଞ୍ଚି ଆଦି ଦେବୀ ମାୟାରୂପ ଧରି

ସ୍ଵପ୍ନ ଦେଖାଇଲେ ସେହି ତ୍ରିପୁରା ସୁନ୍ଦରୀ ।

ଜଗତ ଈଶ୍ଵର ସୁଖେ ଶୋଇଛନ୍ତି ଭୋଳେ

ନିଦ୍ରାବସ୍ଥାରେ ଦେଖନ୍ତି ସ୍ଵପ୍ନ ବେନି ଡୋଳେ ।

ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ମୋହିନୀ ମାୟା ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ

ଚାରୁ ସୁଲକ୍ଷଣୀ ଦେବୀ ଦିବ୍ୟ ରୂପଧରୀ ।

ନିଦ୍ରା ତାହାଙ୍କ ରୂପ ଯେ ଦେଖିଣ ଅଚ୍ୟୁତ

ମନେ ମନେ ସେ ରୂପରେ ହୋଇଲେ ମୋହିତ ।

ସତ୍ୟ ପ୍ରାୟ ମଣିକରି ଇଚ୍ଛନ୍ତେ ଶୃଙ୍ଗାର

ଯୋଗନିଦ୍ରା ଭାଙ୍ଗିଗଲା କ୍ଷରେ ଶୁକ୍ରଧାର ।

ରେତ ଉଛୁଳି ସ୍ରବିଲା ଯେବଣ ସମୟେ

ନିଦ୍ରା ଭାଙ୍ଗିଲା ଉଠିଲେ ପ୍ରଭୁ ଦେବରାୟେ ।

ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗେ ଦିବ୍ୟ ତେଜ ଯା ପଡ଼ିଥିଲା ଖସି

ବାମକରି ତୋଳି ତାହା ଧରି ବ୍ରହ୍ମରାଶି ।

ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠି ସନ୍ଧିରୁ ବୀର୍ଯ୍ୟ ତିନିଧାର ହୋଇ

ଗଳି ପଡ଼ିଲା ସେ ମହାଜଳ ମଧ୍ୟେ ଯାଇ ।

ସେ ଅକ୍ଷୟ ବୀର୍ଯ୍ୟ ତାଙ୍କ ଅଙ୍ଗରୁ କ୍ଷରିଲା

ମହାଜଳେ ପଡ଼ିକରି କ୍ଷୟ ଯେ ନୋହିଲା ।

ତିନିପୁର ହୋଇଲାକ ତହିଁରୁ ଉତ୍ପତ୍ତି

କହିଲେ ଶେଷ ନୋହିବ ତାହାଙ୍କ କୀରତି ।

ଉମା ପୁଚ୍ଛାକଲେ ଏଥୁ ଜନ୍ମିଲା ସନ୍ଦେହ

ତାହା କହି ଭ୍ରମ ମୋର ଖଣ୍ଡ ମହାଶୟ ।

ନିରାକାର ବୋଲିକରି ଯେବଣ ହିଁ ସ୍ଵାମୀ

ଅଲେଖ ପୁରୁଷ ସେହୁ ଅବର୍ଣ୍ଣ ଅକାମୀ ।

ଅକ୍ଷରେ ନ ମିଶଇ ଯେ ବେଦର ବାହାର

ସାହା ସଖା ଶବଦଟି ନ ଥାଉ ଯାହାର ।

ସେ କେମନ୍ତ ନିଦ୍ରାକାଳେ ଦେଖିଲେ ସ୍ଵପନ

ମାୟା ଯୁବତୀ ମୋହିଲା ତାହାଙ୍କର ମନ ।

ନିଗୂଢ଼ ଅଙ୍ଗୁ ଖସିଲା କେହ୍ନେ ବ୍ରହ୍ମବୀର୍ଯ୍ୟ

ଏକଥା ଶୁଣିଣ ମୋତେ ଲାଗିଲା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ।

କେଉଁରୂପେ ପ୍ରତେ ଯିବି କହ ମହାଜ୍ଞାନୀ

ଏମନ୍ତ କହିଣ ଉମା କରିଲେ ଦୟିନୀ ।

ଉମାର ଏରୂପେ ସନ୍ଧି ଜଟିଳ ବଚନ

ଶୁଣିଣ କହିଲେ ତାଙ୍କୁ ସେ ପ୍ରଭୁ ଈଶାନ ।

ଅନାଦି ପୁରୁଷ ସେହୁ ଅଟେ ଯୋଗବନ୍ତ

ଶାଖା ବେଦଙ୍କର ସେହୁ ସହଜେ ବେଦାନ୍ତ ।

ଅନାଦି ମହାମାୟା ଯେ ତାହାଙ୍କର ପ୍ରିୟା

ଯୋଗ ନାଶିନୀ ବୋଲନ୍ତି ସେହି ମହାମାୟା ।

ପ୍ରଳୟ କାଳେ ପାଆନ୍ତି ସେହି ଅଧିକାର

ବିଷ୍ଣୁ ନିଦ୍ରାଗଲେ ସେହୁ ଘୋଟଇ ସଂସାର ।

ପ୍ରଳୟ କାଳେ କରଇ ସଂସାରକୁ ନାଶ

ମହାରାତ୍ରି ସ୍ଵରୂପରେ ଘୋଟଇ ଦିବସ ।

ଭାବିନୀ ରୂପେ ବସଇ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର କୋଳେ

ନିଦ୍ରାବତୀ ରୂପରେ ସେ ବସେ ବେନ ଡୋଳେ ।

କାମାକ୍ଷୀ ରୂପରେ କାମ ପୀଡ଼ା ଏ ଅଙ୍ଗରେ

ମୋହନୀ ରୂପେ ମତାଏ ସେ ରତି ରଙ୍ଗରେ ।

ଯୋଗିନୀ ରୂପେ ପୀଡ଼ିଲା ପୁଣି ଯୋଗ ବାଟ

ଚଞ୍ଚଳ ରୂପ ଧରିଣ ଫେଡ଼ିଲା କବାଟ ।

ପଦ୍ମିନୀ ରୂପ ଧରିଣ ହୃଦପଦ୍ମେ ବସି

ମହାମେରୁ ରୂପେ ପୁଣି ବନ୍ଦିଘରେ ଶଶୀ ।

ଅନନ୍ତ ରୂପେ କଟଇ ସେହି ଶରବନ୍ଧ

ଚଉର୍ଯ୍ୟ ରୂପରେ ହରି ଆସି ବ୍ରହ୍ମରନ୍ଧ୍ର ।

ଧାରଣ ରୂପରେ ଟେକି ଆଣଇ ଉଜାଣି

ଚେତନା ରୂପରେ ନିଦ୍ରା ଭଙ୍ଗାଏ ସେ ପୁଣି ।

ସଂସାର ରଚନା ଅର୍ଥେ ସେ ମାୟା ଯୁବତୀ

କାଢ଼ିଲା ନିରାକାରଙ୍କ ଅଙ୍ଗୁ ଦିବ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ସେ କଥାରେ ଅଟେ ସୀଉକାର

ଦୁହିଁଙ୍କର ମତାନୁଯାୟୀ ଖସେ ବିନ୍ଦୁ ଧାର ।

ଯୁଗ ଯୁଗକୁ ଏମନ୍ତ ଘଟଣା ସଂସାରେ

ପରମାନନ୍ଦ ପୁରଷ ଆନନ୍ଦ ବିହରେ ।

ଶୁଣିକରି ଉମାଦେବୀ ହୋଇଲେ ସନ୍ତୋଷ

ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧ ପଦ୍ୟରେ ଗାଏ ହରି ଦାଶ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଜନେ ଶୁଣ ମନଦେଇ

ଉମାଦେବୀଙ୍କୁ ମହେଶ ଯାହା ଥିଲେ କହି ।

ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପୁରାଣେ ତାହା କରୁଛି ପ୍ରକାଶ

ଅପୂର୍ବ ଚରିତ ଏହା ସୁଧାମୟ ରସ ।

ଈଶାନ କହିଲେ ଆଗୋ ଶୁଣ ପ୍ରାଣସାହୀ

ପ୍ରଳୟ ଜଳେ ପଡ଼ିଲା ବିଷ୍ଣୁ ରେତ ଯାଇଁ ।

ତିନୋଟି ମୂରତି ତହୁଁ ହେଲେ ଅବତାର

ରୂପ ଗୁଣରେ ତ୍ରିପୁରେ ନାହିଁ ପଟାନ୍ତର ।

ପ୍ରଥମରେ ଯେଉଁ ପୁତ୍ର ହେଲା ଉତପନ୍ନ

ଅପୂର୍ବ ହେମ ବରନ କୋଟିଏ ବଦନ ।

ଏକାଗୋଟି ଭୁଜ ପୁଣି ହୃଦୟ ବିସ୍ତାର

ଉଗ୍ର କଣ୍ଠତଟ ପୁଣି ସୁସଞ୍ଚ ଉଦର ।

ସୁଗଠନ ମଝା ବଳୀନ ଯେ ବେନି ଜାନୁ

ଅପୂର୍ବ ବିଦ୍ୟା ଜ୍ୟୋତିରେ ବିରାଜର ତନୁ ।

ଶୁକଳ ବସନ କଟି ତଟରେ ଶୋଭଇ

ଅପୂର୍ବ ମୂରତି ଗୋଟି ଭୁବନ ମୋହଇ ।

ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଇତା ଗଳେ ଶୋହେ ନବଗୁଣ

ଲଳିତା ଶାନ୍ତ ମୂରତି ସ୍ଵରୂପ ବ୍ରହ୍ମାଣ ।

ଶୁକ୍ଳବର୍ଣ୍ଣେ କର୍ଣ୍ଣପୁଟେ ଶୋହେ ରୁଦ୍ରକଢ଼ି

କନ୍ଧରେ ଯେ ଉତ୍ତରୀୟ ନାନା ରତ୍ନେ ଜଡ଼ି ।

କର ପଲ୍ଲବରେ ଶୋଭାପାଏ ରତ୍ନମୁଦି

କର୍ଣ୍ଣ ପଦଯାଏ ଏ ସର୍ବଳଙ୍କାର ସମ୍ପାଦି ।

ଗାଇଲେ ଶୂନ୍ୟରେ ଉଭାହୋଇ ବେଦବାଣୀ

ସନ୍ତୋଷ ହେଲେ ଅନାଦି ପୁରୁଷ ତା ପୁଣି ।

ବ୍ରହ୍ମା ତା ନାମ ଦେଇଣ ରାଇଲେ ମୁକୁନ୍ଦ

କୋଳେ ବସାଇଣ ତାକୁ ହୋଇଲେ ଆନନ୍ଦ ।

ଦ୍ଵିତୀୟରେ ଯେଉଁ ପୁତ୍ର ହେଲା ଉତପତ୍ତି

ସୁନ୍ଦର ଗଠନ ନୀଳ ଇନ୍ଦିବର ଜ୍ୟୋତି ।

ସୁପ୍ରସନ୍ନ ବଦନଟି ପୂର୍ଣ୍ଣଶଶୀ ଆଭା

ସର୍ବ ଅଙ୍ଗେ ବିରାଜଇ ଆଲୋକିତ ପ୍ରଭା ।

ମର୍କତ କୁଣ୍ଡଳ ଯୋଡ଼ି କର୍ଣ୍ଣତଟେ ଝୁଲେ

ରବି ଶଶୀ ମଣି ଶୋହେ ହୃଦତଟ ତଳେ ।

ବଳୀନ ବିସ୍ତାର ଅଟେ ଚାରିଭୁଜ ଦଣ୍ଡ

ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଗଦା ପଦ୍ମ ଆବର କୋଦଣ୍ଡ ।

ବାହୁଟି କିରୀଟୀ ବିଦ ମୁଦି କରତଳ

ବିବିଧ କୁସୁମ ଅଙ୍ଗେ ଦିଶେ ପରମଳ ।

ନାନା ମଣିଗଣ ଶୋଭା ପାଉଛି ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗେ

କି ଜାଣି ବିଜୁଳି ଖେଳେ ଜଳ ଧରି ଅଙ୍ଗେ ।

ସେହି ରୂପ ପଟାନ୍ତର ଦିଶେ ଆଦି ତନୁ

ସୁରଙ୍ଗ ଅଧର କିବା ପ୍ରଭାତର ଭାନୁ ।

କମରେ ପୀତବସନ ରତ୍ନ ଓଢ଼ିଆଣୀ

ଚରଣ ଯୁଗ ନୂପୁର ଶୋଭେ ରତ୍ନମଣି ।

ବେଳୁବେଳ ଦିବ୍ୟରୂପ ହୋଇଲା ପ୍ରକାଶ

ଦେଖି ତୋଷମନ ହେଲେ ଅନାଦି ପୁରୁଷ ।

ହସ୍ତ ଧରି କରି ତାଙ୍କ ବସାଇଲେ କୋଳେ

ପୁଣି ହିଁ ପୁତ୍ରେକ ଜାତ ହୋଇଲେ ତତ୍କାଳେ ।

ଆହେ ସାଧୁଜନମାନେ ଶୁଣ ମନ ଦେଇ

ଶିବଙ୍କ ଜନ୍ମ ଚରିତ କହୁଛି ବୁଝାଇ ।

ସେହି ଶିବଙ୍କ ମହିମା ଅତି ଅଗୋଚର

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ ସେ ଅନାଦି ଦେବ ଅବତାର ।

ଶରୀର ନିର୍ମଳ ଯେହ୍ନେ ଅକଳଙ୍କ ଶଶୀ

ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ଅଙ୍ଗ ନିନ୍ଦେ କାମ ତେଜରାଶି ।

ପାଞ୍ଚଟି ମୁଖ ତାଙ୍କର ପନ୍ଦରଟି ନେତ୍ର

ଶ୍ରୀକରେ ଖଟ୍ଵାଙ୍ଗ ଆଉ ଶୂଳ ପାଶୁପତ ।

କଟିଦେଶେ ନୀଳାମ୍ବର ପନ୍ନଗ ପଇତା

କର୍ଣ୍ଣରେ କୁଣ୍ଡଳ ଯୋଡ଼ି ଅପୂର୍ବ ଶୋଭିତା ।

ପଞ୍ଚସ୍ତରୀ ଫଣା ଶିରେ ଜଗତକୁ ମୋହେ

କଣ୍ଠରେ ଯେ ମଣିଗଣ ଅତି ଶୋଭାପାଏ ।

ସୁନିର୍ମଳ ସୁଧା ଅଙ୍ଗ ଦିବ୍ୟରୂପ ନିଧି

ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗ ପୁରୁଷ ପରଜ୍ଞାନ ବୁଦ୍ଧି ।

ଧୈର୍ଯ୍ୟଗୁଣ ବୁଦ୍ଧିସ୍ତବଧ ଚରଣକୁ ଚାହିଁ

ପରମ ତୋଷ ମତି ସେ ହେଲେ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।

ଭୁଜ ଧରିଣ ତାହାଙ୍କୁ କୋଳେ ବସାଇଲେ

ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ଈଶ୍ଵର ତାଙ୍କ ନାମ ଦେଲେ ।

ଏ ବିଧିରେ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଶିବ ପୁତ୍ର ତିନି

ସେ ଅନାଦି ତିଆରନ୍ତି ତଙ୍କୁ କୋଳେ ଘେନି ।

ବୋଇଲେ ସେ ଏହକ୍ଷଣି ତୁମ୍ଭେ ତିନି ଯାଅ

ପ୍ରଳୟକୁ ନାଶକରି ସଂସାର ଭିଆଅ ।

ଅନାଦିଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ଯାଇ ସେ କୁମର ତିନି

ଚଳିଲେ ତାହାଙ୍କ ପାଦେ କରିଣ ଦୟିନୀ ।

ଉମାଙ୍କୁ କହନ୍ତି ଶିବ ଏହି ପରକାରେ

ଆମ୍ଭେ ତିନିଜଣ ଜନ୍ମ ହେଲୁ ପ୍ରଥମରେ ।

ମାତା ବାକ୍ୟେ ମହାଜଳେ ଗଲୁ ତିନିଜଣ

ଶୂନ୍ୟାସନେ ରହିଲେକ ଆଦି ନାରାୟଣ ।

ଶୂନ୍ୟରୁ ଭିଆଇ ଏକ ଅପୂର୍ବ ଭୁବନ

ଯୋଗେ ଆରୋହୀ ରହିଲେ ତହିଁ ନିରଞ୍ଜନ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ପ୍ରିୟେ ଶୁଣ ଦେଇ ମନ

ଶୁଣିଣ ସନ୍ଦେହ ମନୁ କର ଗୋ ଭଞ୍ଜନ ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଆଦି ଜନମ ଶୁଣିମା ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ

ଶୁଣନ୍ତେ ସକଳ କାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇବ ସୁଲଭ ।

ପାପୀଜନମାନଙ୍କର ପାପ ଯାଇ କ୍ଷୟ

ଅପୁତ୍ରିକ ନାରୀମାନେ ଲଭନ୍ତି ତନୟ ।

ବ୍ୟାଧିମନ୍ତ୍ର ଲୋକମାନେ ହୁଅନ୍ତି ଅକ୍ଳେଶୀ

ଜ୍ଞାନୀ ଲୋକଙ୍କୁ ଦ୍ଵିଗୁଣ ଭାବେ ଜ୍ଞାନ ଦିଶି ।

ଜ୍ଞାନୀ ଅଜ୍ଞାନୀକି ପାପୀ ଅପାପୀ ସହିତେ

ତରନ୍ତି ଏକ ମେଳରେ ଏ ଶାସ୍ତ୍ର ଶୁଣନ୍ତେ ।

ଏହାପରେ ଶୁଣ ଜନେ ମନ କରି ସ୍ଥିର

ଏ ଚନ୍ଦ୍ର ପୁରାଣ ଶୁଣି ଭବୁ ହେବ ପାର ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ଅନାଦିଙ୍କ ସେହି ତିନି ପୁତ୍ରେ

ପିତାଙ୍କର ଆଜ୍ଞା ପାଇ ଗଲେ ଜଳକ୍ଷେତ୍ରେ ।

ଥୋକାଏକ ଦୂର ଯାଇ କରନ୍ତି ବିଚାର

ବ୍ରହ୍ମାଏ ବୋଇଲେ ଶୁଣ ଆହେ ଚକ୍ରଧର ।

ସୃଷ୍ଟି ସୃଜିବା ପାଇଁ ଯେ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ସ୍ଵାମୀ

କେମନ୍ତେ କରି ପାରିବା ପୃଥ୍ଵୀ ନିରିମାଣି ।

ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କର କଥା ସବୁ ଲାଗେ ମୋତେ

ନୂତନ ପୃଥ୍ଵୀ ହୋଇବ କର କେଉଁମତେ ।

ଶ୍ରୀନାରାୟଣ ବୋଇଲେ ଅଛି ଏକ ବୁଦ୍ଧି

କେମନ୍ତେ ତୁଟିବ ଏହି ପ୍ରଲୟ ପୟୋଧି ।

ପ୍ରଲୟ ତୁଟିଲେ ମୁହିଁ କରିବି ସଂହାର

ଏହା ଶୁଣି ବୋଇଲେ ଯେ ଦେବ ମହେଶ୍ଵର ।

ପ୍ରଳୟ ସାଗର ଜଳ ଶୁଣାଇବି ମୁହିଁ

ଏଥକୁ ଚିନ୍ତା ନ କର ତୁମ୍ଭେ ବେନି ଭାଇ ।

ଶ୍ରୀହରି ବୋଇଲେ ହର ଉପାୟ ହେ କର

ଏ ଅପ୍ରମିତ ପାଣିକି ବେଗକରି ହର ।

ବିଷ୍ଣୁନାଥଙ୍କର ଆଜ୍ଞା ପାଇ ପଶୁପତି

ଅଙ୍ଗୁ ଜାତ କଲେ ତେଜ ଭୟଙ୍କର ଜ୍ୟୋତି ।

ଈଶ୍ଵର ଅଂଶରୁ ହେଲା ଯେଉଁ ତେଜ ମୂର୍ତ୍ତି

ତାହାଙ୍କର କଥାମାନ ଶୁଣ ଦେଇ ମତି ।

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ସେ ଦିନକର ଧର୍ମର ପ୍ରକାଶ

କୋଟିଏ ଅନଳ ଶିଖା ଜ୍ୟୋତିର ସଦୃଶ ।

ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଉଗ୍ର ମୂରତି ସେହି ଦିନକର

ପ୍ରକାଶରେ ତେଜି ତ୍ରାସ ଘୋଟିଲା ପ୍ରଖର ।

ରୁଦ୍ରତେଜ ଜ୍ୟୋତି ଯହୁଁ ଘୋଟିଲା ଗଗନେ

ପ୍ରଳୟର ଅନ୍ଧକାର ତୁଟିଲା ବହନେ ।

ଧୀର ଧୀର ହୋଇଣ ଯେ ଜଳ ଗଲା ଖସି

ଯେସନେକ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷେ ସଙ୍କୁଚିତ ଶଶୀ ।

ଛପନ ଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ସିନ୍ଧୁ ବଢ଼ିଥିଲା

ବତିଶଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ସେକ୍ଷଣି ଛାଡ଼ିଲା ।

ଏହି ପ୍ରକାରେ ପ୍ରେୟସୀ ମୋର ତେଜ ବଳେ

ଜଳ ଶୁଖୁବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଲା କ୍ରମରେ ।

ଚୌବିଂଶ ଯୋଜନ ଆଉ ରହିଲାକ ଜଳ

ସେହିଠାରୁ ଜଳପୁର ବୋଲଇ ପାତାଳ ।

ଏଥୁଅନ୍ତରେ ଅପୂର୍ବ ଶୁଣ ଶାସ୍ତ୍ରବିଧି

ସ୍ଵର୍ଗ ତେଜିକରି ଯହିଁ ତୁଟିଲା ଜଳଧି ।

ଦେଖିଣ ଆନନ୍ଦ ଆମ୍ଭେ ହେଲୁ ଦେବ ତିନି

ବିଚାରିଲୁ କେଉଁ ରୂପେ ହୋଇବ ମେଦିନୀ ।

ଅନାଦି ନାରାୟଣଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ଶିରେ

ବୁଲୁଥାଉଁ ତିନି ଦେବ ଜଳଧି ଉପରେ ।

କେମନ୍ତେ ସଂସାର ଗୋଟ ହେବ ଉତପତ୍ତି

ହେ ଜନେ ଅନ୍ତ ନ ଜାଣି ଏ ରୂପେ ବୁଲନ୍ତି ।

ବୁଲିଲେ ଅନେକ କାଳଯାଏ ଶୂନ୍ୟପଥେ

ଶରୀରରେ ଶ୍ରମ ନିଦ୍ରା ପାଇ ଜଗନ୍ନାଥେ ।

ଆଳସ୍ୟେ ଖୋଲି କହିଲେ ବିଧାତାଙ୍କ ଆଗେ

ନିଦ୍ରା ଆଳସ୍ୟ ଘୋଟିଲା ଆସି ମୋର ଅଙ୍ଗେ ।

ଆଳସ୍ୟ ଖଣ୍ଡିବାଯାଏ କ୍ଷଣେ ହୁଅ ସ୍ଥିର

ତଦଅନ୍ତେ ପୁନରପି କରିବା ସଂସାର ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର କଥା ଶୁଣି ସ୍ଥିର ବେଦବର

ପନ୍ନଗଶଯ୍ୟା ଗୋଟିଏ ଦେଲି ମୁଁ ସତ୍ଵର ।

ତାହାର ଉପରେ ହରି ଯୋଗନିଦ୍ରା ଗଲେ

ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଜୟ କରିଣ ବିଧାତା ରହିଲେ ।

ନିରାକାର ପୁରୁଷଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନକରି ମନେ

ଯୋଗନିଦ୍ରା ଗଲେ ହରି ପନ୍ନଗ ଆସନେ ।

ଏ ରୂପେ କେତେକ ଦିନେ ଦୈବଯୋଗେ ବେନି

ବିଷ୍ଣୁ କର୍ଣ୍ଣମୂଳୁ ଜାତ ହେଲେ ଦୈତ୍ୟ ବେନି ।

ତାହାଙ୍କର ନାମ ଅଟେ ମଧୁ କଇଟଭ

ଲୋହିତ ବରନା ଅଙ୍ଗ ବିକଟ ସ୍ଵଭାବ ।

ହୁଙ୍କାର ଘୋର ଶବଦ ବିସ୍ତାରି ଶରୀର

କି ଜାଣି ପଟାନ୍ତର ସେ ଲୌହ ଗିରିବର ।

ପ୍ରଳୟ ଜଳରେ ଉଭା ହେଲେ ବେନି ବୀର

ଆଣ୍ଠୁଏ ଆଣ୍ଠୁଏ ତାଙ୍କୁ ହେଲା ସିନ୍ଧୁନୀର ।

ଜଣ ଜଣଙ୍କର ରୂପ ଦିଶେ ଆନୁଆନ

କ୍ଷଣକେ ଉଗ୍ର ମୂରତି କ୍ଷଣକେ ସାମାନ୍ୟ ।

ଦେଖୁଁ ଦେଖୁଁ ସେହି ଦୁହେଁ ହେଲେ ଆନ କାୟ

ପୁଣି ପ୍ରକାଶ ପାଇଲେ ଏକ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରାୟ ।

ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଆମ୍ଭେ ତିନି ଅଛୁ ଯେଉଁ ଠାଇଁ

ବେଗ ମହାବୀର ଆସି ମିଳେ ପାଶେ ଯାଇଁ ।

ଛାଡ଼ିଲେ ସେ ଏକ ମୂର୍ତ୍ତି ହୋଇ ସିଂହରଡ଼ି

କି ଜାଣି ଶବଦ ହେଲା କୋଟି ଘଡ଼ଘଡ଼ି ।

ତା ବିକଟ ରୂପ ଦେଖି ଭୟେ ବେଦବର

ପଳାଇ ପଶିଲେ ଯାଇ ସାଗର ଭିତର ।

ଅନନ୍ତ ରୂପ ତେଜି ମୁଁ ପ୍ରିୟେ ତା ଭୟରେ

ପଶିଣ ଲୁଚିଲି ଯାଇ ସାଗର ଗର୍ଭରେ ।

ସେ ରଡ଼ି ଶୁଣିଣ ନିଦ୍ରା ତେଜିଲେ ଶ୍ରୀପତି

ଉଠି ଦେଖିଲେ ଦାନବ ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଦେଖି ଧାଇଁଲା ଦୈତ୍ୟ ବିକାରଳ

ମନ୍ଦେ ମନ୍ଦେ ହସିକରି ପ୍ରଭଉ ସୃଷ୍ଟିପାଳ ।

ମଧୁକୈଟଭ ବୋଇଲା ଛାଡ଼ ତୋର ହସ

ନିଶ୍ଚୟ ତୋହର ଆଜି ଖାଇଦି ମାଉଁସ ।

ଏମନ୍ତ କହିଣ ଦୈତ୍ୟ ଛାଡ଼ି ଘୋର ରଡ଼ି

ବିଷ୍ଣୁର ସ୍ଵରୂପ ଧରି ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵେ ଗଲା ଉଡ଼ି ।

ନବେ ସହସ୍ର ଯୋଜନ ହେଲା ଉଚ୍ଚତର

ଚାଳିଶ ଯୋଜନ ମୋଟ ହୋଇଲା ବିସ୍ତାର ।

ବିକଟାଳ ବଦନରେ ଘୋର ରଡ଼ି ଦେଇ

ବିଷ୍ଣୁ ଅଙ୍ଗେ ବିଧାଏ ସେ ପ୍ରହାରିଲା ନେଇ ।

ଦେଖିଣ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲେ ସେହି ମଧୁ ଅରି

ଚକ୍ର ହସ୍ତିରେ ଘେନିଲେ ବିଶ୍ଵରୂପ ଧରି ।

ଗଦା କମ୍ବୁ ପଦ୍ମ ଘେନି ହେଲେ ଚତୁର୍ଭୁଜ

ତାହାଦେଖି ବେନି ମୂର୍ତ୍ତି ହୋଇଲେ ଦନୁଜ ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଆୟୁଧକୁ ଘେନିଲେ ଛଡ଼ାଇ

ସମୁଦ୍ରର ଭିତରକୁ ଦେଲେ ଫୋପଡ଼ାଇ ।

ଏକ ମୂର୍ତ୍ତି ହୋଇକରି ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଧରିଲେ

ଆକଣ୍ଠ କରି ଝିଙ୍କନ୍ତେ ଚାଳି ନ ପାରିଲେ ।

ପୁଣି ପୁଣି ଝିଙ୍କନ୍ତି ସେ ଦୈତ୍ୟ ଆଣ୍ଟକରି

ବିଶ୍ଵରୂପ ଧରିଛନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଦଇତ୍ୟାରୀ ।

ନ ଚଳିଲେ ଦାନବଙ୍କ ଝିଙ୍କାରେ ଅଚ୍ୟୁତ

ମହାବାତରେ ଯେ ରୂପେ ପର୍ବତ ସ୍ଥକିତ ।

ତେମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ଦମ୍ଭେ ବସିଛନ୍ତି ହରି

ମଧୁ ମହାଦୈତ୍ୟ ତହୁଁ ପଦ୍ମପାଦ ଧରି ।

ଆଣ୍ଟେ ଓଟାରନ୍ତେ ଦେଲେ ଚରଣ ଛିଞ୍ଚାଡ଼ି

ମଧୁକୈଇଟଭ ଗଲେ ମହାଜଳେ ପଡ଼ି ।

ଉଠି ଦାନବ ଧଇଲା ପୁଣି ଅତି ବେଗେ

ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରି ମିଳିଲା ନାରାୟଣ ଆଗେ ।

ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରିଣ କେତେ ବୋଇଲା ଚାଣ୍ଡାଳ

ଆଜି ନାରାୟଣ ନିଶ୍ଚେ ପୂରିଲା ତୋ କାଳ ।

ଶ୍ରୀହିର ବୋଇଲେ ଆରେ ଦାନବ ପାମର

ତୋହ ଯୋଗେ ବହୁକାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇବ ମୋହର ।

ଏ ତୋହର ପିଣ୍ଡକୁ ମୁଁ ମର୍ଦ୍ଦିକର ତଳେ

ମେଦିନୀ କରି ସ୍ଥାପିବି ଏହି ମହାଜଳେ ।

ତେବେ ସେ ସଚରାଚର ହୋଇବ ଜଗତ

ତେଣୁକରି ନିଶ୍ଚେ ତୋତେ କରିବୁରେ ହତ ।

ଏମନ୍ତ ଶୁଣି ଦାନବ କୋପେ ଥରହର

ଦ୍ଵିଗୁଣ ବଢ଼ାଇ ଦେଇ ଆପଣା ଶରୀର ।

ଆକର୍ଷି ଧଇଲା ବଳେ ବିଷ୍ଣୁ ଚାରି ଭୁଜ

ହିଆକୁ ହିଆ ଯୋଖିଣ ଠେସିଲା ଦନୁଜ ।

କିଞ୍ଚିତେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଚାଳି ନ ପାରିଲା ଦୈତ୍ୟ

ଦୁନଜ ହୃଦରେ ନାତେ ମାଇଲେ ଅଚ୍ୟୁତ ।

ଉତ୍ତାନଶାୟୀ ହୋଇ ସେ ପଡ଼ି ଜଳଭାଗେ

ମହାଗର୍ଜନ ଛାଡ଼ିଣ ଉଠି ଅତି ବେଗେ ।

ଧାମଇ ଦଇତ କ୍ରୋଧ ହୋଇ ବେନି ମୂର୍ତ୍ତି

ବେଗେ ଆକର୍ଷିଲେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ବେନି କତି ।

କୋପେ ତହୁଁ ନାରାୟଣ ଦୈତ୍ୟ କେଶ ଧରି

ଆକର୍ଷିଣ ବୁଲାଇଲେ ଚକ୍ରକେଳି କରି ।

ବୁଲାଇ ଫିଙ୍ଗନ୍ତେ ହରି ସେ ଦୁହିଁଙ୍କି ବେଗ

ମଧୁକୈଟଭ ଧଇଲେ ପୁଣି ଏକ ଅଙ୍ଗ ।

ମହାର୍ଣ୍ଣବେ ଦାନବଙ୍କ ବିକ୍ରମ ମୂରତି

ଲୋହିତ ବର୍ଣ୍ଣ ପିଙ୍ଗଳ ଶରୀରର ଜ୍ୟୋତି ।

ଟହଟହ ହସ ଗହଗହ ଘୋର ଡାକେ

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ବଜ୍ରମୁଥେକ ପ୍ରହାରେ ଛଟକେ ।

ଦାନବ ମୁଖରୁ ବଞ୍ଚି ଅପସରି ଗଲେ

ବିକ୍ରମି ଦୈତ୍ୟକୁ ଏକ ଚାପୋଡ଼ ମାଇଲେ ।

ବିଷ୍ଣୁ ପ୍ରହାରେ ଦାନବ ହୋଇଲା ମୂର୍ଚ୍ଛିତ

ହୁଙ୍କାର ନାଦରେ ପୁଣି ଉଠିଲା ତୁରିତ ।

ଧଇଲା ସେ ନାରାୟଣ ଭୁଜ ଅତି ବେଗେ

ରଡ଼ି ଛାଡ଼ି ଟଣାଟଣି କଲା ରଣ ରଙ୍ଗେ ।

କେବେହେଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପାଦେ ନ ପାରିଲା ଚାଳି

ନିର୍ବନ୍ଧେ ଭୁଜ ଧରିଣ ଅଛି ମହାବଳୀ ।

ନାରାୟଣ ନିଜ ଭୁଜ ଛିଞ୍ଚାଡ଼ି ପକାନ୍ତେ

ଦାନବ କରକୁ ଛାଡ଼େ ନାହିଁ କଦାଚିତେ ।

ଶୂନ୍ୟ ପୁରରେ ରହିଣ ଦାନବ ଶ୍ରୀହରି

ଲାଗିଲାକ ବାହୁଯୁଦ୍ଧ ଯେହ୍ନେ ମତ୍ତକରୀ ।

ଅବିଶ୍ରାନ୍ତେ ଯୁଦ୍ଧକଲେ ଅତଳ ଗଗନେ

ଅପ୍ରମିତ ବଳଶାଳୀ ସେହି ବେନି ଜନେ ।

ଏରୂପେ ପିତା ପୁତ୍ରଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧ ଅପ୍ରମିତ

କି ଲେଖିବି କବି ଯୁଦ୍ଧ କୌଶଳ ବୃତ୍ତାନ୍ତ ।

ପାଞ୍ଚ ସହସ୍ର ବରଷ ପରିଯନ୍ତେ ରଣ

ମଧୁକୈଟଭର ତୁଲେ କଲେ ନରାୟଣ ।

କେହି କାହାକୁ ସମରେ ନ ପାରିଲେ ଜିଣି

ଗଡ଼ା ପଡ଼ା ହୋଇ ତଳେ ଯୁଦ୍ଧକଲେ ପୁଣି ।

ବିଚିତ୍ର ସମର କଲେ ଅପୂର୍ବ ବିନ୍ଧାଣ

ଅବିଶ୍ରାନ୍ତରେ ହୋଇଲା ଘୋରତର ରଣ ।

ଏମନ୍ତ ଜଳ ଭିତରେ ଦୁଃସହ ସମର

ଅନୁମାନେ ଲେଖେ କବି କିନ୍ତୁ ଅଗୋଚର ।

ଗହନ ସମର କଲେ ଦୈତ୍ୟ ଚକ୍ରପାଣି

କେବେହେଁ ସେ ଦାନବକୁ ନ ପାରିଲେ ଜିଣି ।

ଅତିଶ୍ରମ ପାଇ ରାଗେ ଦେବ ନାରାୟଣ ।

ଦାନବକୁ ବେନିଭୁଜେ ଧଇଲେ ମୋଡ଼ିଣ ।

ଫିଙ୍ଗିଦେଲେ ଗଣ୍ଠିହାଡ଼ ଛେଚିଦେଲେ ପବ

ଉଦ୍ଧରି ନ ପାରି ରଡ଼ି ଛାଡ଼ିଣ ଦାନବ ।

ଚିପାଚିପି ହେଉ ହେଉ ଛାଡ଼ିଲା ତା ପ୍ରାଣ

ସେ ମେଦ ପରେ ଉଠିଲେ ପ୍ରଭୁ ନାରାୟଣ ।

ମଧୁକୈଟଭର ସେହି ପାଣି ଆଣ୍ଠୁଆଣି

ତା ପିଣ୍ଡ ପଡ଼ି ଭାସନ୍ତେ ବ୍ୟାପିଲା ମେଦିନୀ ।

ଦାନବ ମେଦା ମେଦରେ ମେଦିନୀ ବରଣ

ତାପରେ ବିଜେ କରିଲେ ଦେବ ନାରାୟଣ ।

ଦୈତ୍ୟବଧ ଜାଣି ଶିବ ବିଧାତା ଆସିଲେ

ନାରାୟଣ ଦେବଙ୍କର ନିକଟେ ମିଳିଲେ ।

ସେ ମେଦିନୀ ପରେ ତହିଁ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ମୁହି

ଗମନ କରନ୍ତେ ସେହୁ ହୋଇଲା ଅସ୍ଥାୟୀ ।

ନାବ ପରାୟେ ସର୍ବଦା ଭାସିଲାକ ଜଳେ

ଚକ୍ର ପରାୟେ ବୁଲଇ ସେହି କେତେବେଳେ ।

ସ୍ଥକିତ କରିଲେ ତାଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞାରେ ଖଟାଇ

ତଦପରେ ମାନଦଣ୍ଡ ପୋତିଦେଲେ ବିହି ।

ଲକ୍ଷେକ ଯୋଜନ ସେ ଯେ ବହଳେ ଫୁଟିଲା

ଅଷ୍ଟବିଂଶତି ଯୋଜନ ତଳେ ନିକିଳିଲା ।

ତହିଁର ଉପରେ ପ୍ରଭୁ ବିଜେକଲେ ଯାଇ

ବିଶ୍ଵରୂପ ଧରି ଦଣ୍ଡ ଧଇଲାକ ମହୀ ।

ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ସେ ଉପରେ ରହିଲା

ଏମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ସେହୁ ମେଦିନୀ ଧଇଲା ।

ଯହୁଁ ଏ ରୂପେ ଧଇଲା ଭାରାଭର ସେହି

ମେରୁ ବୋଲିଣ ତାହାର ନାମ ଦେଲେ ବିହି ।

ମଧୁକୈଟଭ ଦୈତ୍ୟର ବୃହତ ଶରୀର

ହୃଦୟ ମେଦିନୀ ତାର ଶିର ସ୍ଵର୍ଗପୁର ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ଆଗୋ ହୈମବତୀ

ଏ ରୂପେ ଶ୍ରୀନାରାୟଣ ସୃଜିଛନ୍ତି କ୍ଷିତି ।

ନିଶ୍ଚଳେ ଅର୍ଥେ ପୋତିଲେ ବିଧାତା ତ୍ରିଦଣ୍ଡ

ତଥାପି ଧଇର୍ଯ୍ୟ ଦମ୍ଭ ନୋହିଲେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ।

ଯହୁଁ ଟଳିଗଲା ପରି ହୋଇଲା ଧରଣୀ

ତାହା ଦେଖିଣ ଉପାୟ କଲେ ଚକ୍ରପାଣି ।

ଆପଣା ଅଙ୍ଗୁ ଉପାଡ଼ି ଆଠଗୋଟି ଲୋମ

ଅଷ୍ଟକୋଣେ ପୋତିଦେଲେ ପଙ୍କେ କୀଳା ସମ ।

ସେହି ଅଷ୍ଟକୋଣ ଜାଣ ହେଲା ଅଷ୍ଟଗିରି

ତାହାଙ୍କର ନାମ ତୁହି ରଖ ହେତୁକରି ।

ପୂର୍ବେ ଉଦେଗିରି ନୀଳଗିରି ଅଗ୍ନିକୋଣେ

ମନ୍ଦର ଗିରି ନାମେକ ରହିଲେ ଦକ୍ଷିଣେ ।

ନୈର୍ଋତ କୋଣେ ଅଛଇ ବିନ୍ଧ୍ୟ ପରବତ

ପଶ୍ଚିମରେ ଅସ୍ତାଚଳ ତାର ନାମ ଶ୍ଵେତ ।

ରହିଲା ମନ୍ଦର ନାମ ଗିରି ବାୟୁକୋଣେ

ଉତ୍ତରରେ ହିମବନ୍ତ କୈଳାସ ଈଶାନେ ।

ଏ ବିଧିରେ ଅଷ୍ଟଗିରି ଅଷ୍ଟକୋଣେ ସ୍ଥିତି

ତଥାପି ମେଦିନୀ ତହିଁ ହୋଇଲା ଅସ୍ଥିର ।

ତହିଁକି ଉପାୟ ଏକ ସୃଜି ବେଦବର ।

ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗେ ମାତାଙ୍କୁ ବସି ଧ୍ୟାନ କଲେ

ତକ୍ଷଣେ ଅଷ୍ଟଚଣ୍ଡିକା ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଲେ ।

ସେ ଅଷ୍ଟଚଣ୍ଡୀକି ଧାତା ବହୁ ପୂଜା କରି

ସ୍ଥାପିଲେ ସେ ଅଷ୍ଟଗିରି ଶିଖେ କୁଶଧାରୀ ।

ସେ ଦେବୀମାନେ ଗିରିକି ବସିଲେକ ମାଡ଼ି

ପୂର୍ବେ ବ୍ରହ୍ମଣୀ ରହିଲେ ଶ୍ଵେତହଂସ ଛାଡ଼ି ।

ଅଗ୍ନିକୋଣ ପର୍ବତରେ ରହିଲେ କୁମାରୀ

ମୟୂର ବାହନେ ରହିଲେକ ନୀଳଗିରି ।

ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗ ମନ୍ଦର ଗିରି ଶିଖସ୍ଥାନେ

ବରାହୀ ରୂପରେ ବିଜେ କେଶରୀ ବାହନେ ।

ନୈର୍ଋତ କୋଣେ ରହିଲେ ବିନ୍ଧ୍ୟଗିରି ମାଡ଼ି

ବିଜେ କଲେ ନାରାୟଣୀ ଖଗବର ଚଢ଼ି ।

ପଶ୍ଚିମ ଦିଗ ଭାଗରେ ଶ୍ଵେତଗିରି ଶିରେ

ବିଜେ କରିଲେ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ ଖଗ ଆସନରେ ।

ବାୟବ୍ୟକୋଣେ ମନ୍ଦର ପରବତ ସ୍ଥିତି

ନରବାହନେ ବିଜୟ ଚାମଣ୍ଡା ମୂରତି ।

ଉତ୍ତର ଦିଗରେ ସ୍ଥିତ ହିମବନ୍ତ ଗିରି

ବୃଷଭ ବାହନେ ବିଜେ କଲେ ମାହେଶ୍ଵରୀ ।

ଅଈଶାନ୍ୟ ଦିଗ କୋଣେ କଇଳାସ ସ୍ଥାନେ

ବିଜେ କଲେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଦେବୀ ମକର ବାହନେ ।

ଏ ବିଧିରେ ଅଷ୍ଟକୋଣେ ଅଷ୍ଟଚଣ୍ଡୀ ସ୍ଥିତି

ସ୍ଥାପିଲେକ ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ କରି ବେଦପତି ।

ବସନ୍ତି ସେ ଗିରିବର ମାଡ଼ି ଅଷ୍ଟଚଣ୍ଡୀ

ନିଶ୍ଚଳ ହୋଇଲା ତେବେ ଯାଇ ମହୀଖଣ୍ଡି ।

ତାହାପରେ ମୁହିଁ ନାରାୟଣ ପଦ୍ମଯୋନି

ସେ ମେରୁ ଗିରି ଶିକରେ ବିଜେ କଲୁ ତିନି ।

ଯେବଣଠାରେ ଯାଇ ହୋଇଲେକ ଉତ୍ତା

ସେହି ସ୍ଥାନରେ ସୁଧର୍ମା ନାମେ ହେଲା ସଭା ।

ଅକସ୍ମାତେ ସଭାଗୃହ ହୋଇଲା ଗଠନ

ଦେବତାମାନେ କରିବେ ତହିଁ ବିହରଣ ।

ସେହି ଗିରି ଶୂନ୍ୟସ୍ଥାନ ମଣ୍ଡପରେ ବସି

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଚାହିଁ ବୋଲନ୍ତି ଦେବ ହୃଷୀକେଶୀ ।

ଅସୁର ମେଦ ମେଦାରେ ହେଲା ତ ଧରଣୀ

ଜୀବଜନ୍ତୁମାନେ ଏବେ ରଖାଅ ହୋ ଆଣି ।

ଏ ବଚନ ଶୁଣିକରି କହିଲେ ବିଧାତା

ଯେବଣ ପୃଥ୍ଵୀ ସୃଜିଲେ ଜଗତ କରତା ।

ମଧୁକୈଟଭ ମେଦରେ ପୃଥ୍ଵୀ କଲା ସ୍ଥିତ

ସ୍ଵରୂପରେ ପରକାଶ ଏଥି ଆଦିମାତ ।

ତେବେ ଏ ପୃଥିବୀ ଗୋଟି ଦମ୍ଭରେ ରହିବ

ଏଥିମଧ୍ୟରେ ଚଉଦ ଭୁବନ ହୋଇବ ।

ପୁଣି ଏହାପରେ ହେଲା ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ବିଧି

ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀ ଯେ ସପ୍ତ ବାରାନିଧି ।

ବନଗିରି କନ୍ଦର ଯେ ଉଚ୍ଚ ନୀଚ ସ୍ଥାନ

ନାନାଜାତି ଜୀବ ହେବେ ଆନୁଆନ ବର୍ଣ୍ଣ ।

ଅନେକ ପୁର ୟା ପରେ ହୋଇବ ରଚନ

ବିବିଧ ପ୍ରକାର ପୁଣି ଦିଶିବ ଶୋଭନ ।

ଅନେକ ଅବତାର ଯେ ହେବ ତୁମ୍ଭେ ଏଥି

ଏରୂପେ ପାଳନ ଯାଇଁ ହୋଇବ ଏ ପୃଥ୍ଵୀ ।

ଏ ମଞ୍ଚଭୁବନ ଗୋଟି ଅଟେ ମୂଳସ୍ଥାନ

ସ୍ଥିରକରି ଶୁଣ ପ୍ରିୟେ ଦେଇ ମନକର୍ଣ୍ଣ ।

ଶ୍ରୀହରି ଚରଣ ଚିନ୍ତି ଅନବରତରେ

ଦୀନ ହୀନ ହରି ଦାଶ ଲେଖଇ ପଦ୍ୟରେ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ପ୍ରିୟେ ଶୁଣ ସ୍ଥିର ହୋଇ

ଏହାପରେ ଯାହା ହେଲା କହୁଛି ବୁଝାଇ ।

ସେ ପୃଥିବୀ ପରେ ବ୍ରହ୍ମା ବସି ଯୋଗାସନେ

ନିରାକାର ରୂପ ଚିନ୍ତାକଲେ ମନେ ମନେ ।

ଧ୍ୟାନେ ବସି ଚିନ୍ତା କରୁ କରୁ ବିଦ୍ୟଜ୍ୟୋତି

ନିଜ ଅଙ୍ଗରୁ ପୁରୁଷେ କଲେ ଉତପତ୍ତି ।

ଅପୂର୍ବ ପୁରୁଷ ତାର ବେହ ଦିବ୍ୟଶୋଭା

ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ ସେହୁ ନିରଞ୍ଜନ ପ୍ରଭା ।

ଦ୍ଵିତୀୟ ବେଦବରଙ୍କ ପ୍ରାଏ ତାର ମୂର୍ତ୍ତି

ସକଳ ଗୁଣ ଘେନିଣ ସେହି ଉତପତ୍ତି ।

ବିବେକ ଗୁଣବନ୍ତ ସେ ସୁବୁଦ୍ଧି ପଣ୍ଡିତ

ଧାର୍ମିକ ଶଉର୍ଯ୍ୟବନ୍ତ ଧୀର ଶାନ୍ତ ଚିତ୍ତ ।

ରୂପେ ରୂପବନ୍ତ ପୁଣି ବିଦ୍ୟାର କୁଶଳ

କ୍ଷତ୍ରିୟ ଗୁଣନିଧି ଯେ ସୁଜ୍ଞାନୀ ସୁଶୀଳ ।

ଦୟାବନ୍ତ ତେଜୋବନ୍ତ ସାମର୍ଥ ପ୍ରତାପୀ

ସୁରବନ୍ତ ସତ୍ୟାଚାରୀ ବଳିଷ୍ଠ ନିଷ୍ପପୀ ।

ସାଧକ ଲୟକ ଗୁଣ ଘେନି ଅବତାର

ଦେଖି ପ୍ରଶଂସିଲେ ତାକୁ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ହର ।

କୁମର ରୂପ ଦେଖିଣ ଆନନ୍ଦ ବିଧାତ

ତାର ନାମ ଦକ୍ଷ ଦେଲେ ରହିଅଛି ଖ୍ୟାତ ।

କୋଳରେ ଧରି ତାହାକୁ ବହୁତ ତିଆରି

ଚାରିଦେବ ଅର୍ଥ କହିଦେଲେ ବ୍ୟକ୍ତକରି ।

ଷଡ଼ଶାସ୍ତ୍ର ସହିତରେ ଅଠର ପୁରାଣ

ଛତିଶ ସୁତି ପୁଣି ଯେ ନବ ବ୍ୟାକରଣ ।

ବିଷ୍ଣୁର ସହସ୍ର ନାମ ଅବତାର ଲୀଳା

କବଚ ଅପରାଜିତା ଚଣ୍ଡୀ ମହାକଳା ।

ନବ ନାଟକ ଶ୍ରୀହରି ସ୍ତବ ବିଦ୍ୟାମାନ

ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗର ବିଧି ଚଉରାଶି ଜ୍ଞାନ ।

ମନ ସଞ୍ଜମନ ପୁଣି ସାଧନ ଆସନ

ଏମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ଯେତେ ଶାସ୍ତ୍ର ଜ୍ଞାନମାନ ।

ଧ୍ୟାନ ଧାରଣ ନ୍ୟାସ ଯେ ନ୍ୟାୟ ନିତ୍ୟାଚାର

ପୂଜା ବୈଶ୍ଵଦେବ ଆଦି ଯାବତ ବେଭାର ।

ଦାନ ଧ୍ୟାନ ବ୍ରତ ପୁଣି ଭବିଷ୍ୟ ଆଗତ

ଛତିଶ ବ୍ରତର ମୂଳେ ବଞ୍ଚନ୍ତି ଯାବତ ।

ଔଷଧ ମନ୍ତ୍ର ଯନ୍ତ୍ର ଯେ ଠୁଣିକା ପ୍ରସନ୍ନ

କୁହୁକ ଉଲୁକ ପୁଣି ଗୋଟିକା ଅଞ୍ଜନ ।

ବେଦାନ୍ତ ଯେ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ ସାବିତ୍ରୀ ଗାୟତ୍ରୀ

ଅବ୍ୟକ୍ତ ବାକ୍ୟ ଅଜପା ଜପା ଆଦି ଚିନ୍ତି ।

ପାଦୁକା ଧୂପଗୁଣ୍ଡ ଯେ ମୃତ ସଞ୍ଜିବନୀ

କହନ୍ତି ଦକ୍ଷ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଆଗେ ପଦ୍ମଯୋନି ।

ଚାରିଜାତି ମୂଳେ ଯେତେ ଛପ୍ନାକୋଟି ଜୀବ

ଏ ଚଉଦ ଭୁବନରେ ଯେତକ ବସିବ ।

ଓଁକାର ଆକାର ପୁଣି ମକାର ଲକାର

ଏ ଚାରି ବାଣୀ ମୂଳରେ ଶବଦ ଅପାର ।

ବୟାଳିଶ ରାଗିଣୀ ଯେ ବାର ତାଳ ଘେନି

ପଞ୍ଚମ ଶବଦ ଆଉ ଚାରି ଦେବଧ୍ଵନି ।

ଛପନକୋଟି ଜୀବଙ୍କ କୋଟି କୋଟି ମୂର୍ତ୍ତି

ନାମ ଧରି ବେଦପତି ବୁଝାଇ କହନ୍ତି ।

ଜନ୍ତୁଙ୍କର ନାମ ଆଉ ମନୁଷ୍ୟଙ୍କ ଜାତି

ନାଗଲୋକଙ୍କ ସ୍ଵରୂପ ଦେବତା ମୂରତି ।

ପାଟଣା ଯେ ତୀର୍ଥ ଛତ୍ରପୁର ବନଗିରି

ପୃଥିବୀ ସାଗର ପୁଣି ନଦୀ ଆଦିକରି ।

ରାଜା ପରଜା ଯେ ବିଧି ଭିଆଣ ସଂସାର

ଯେବଣ ଜାତିର ଅଟେ ଯେବଣ ଆଚାର ।

କହିଲେ ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଆଗେ କୁଶଧାରୀ

ତୋର ମନ ନିତ୍ୟେ ସୃଷ୍ଟି କର ଯାଇଁକରି ।

ସଂସାର ଭିଆଣ ବାବୁ କର ଏହି ମତେ

ଯାବତ ଭିଆଣ ସୂତ୍ର କହିଦେଲୁ ତୋତେ ।

ସକଳ କାଳେ ପୃଥିବୀ ସରଜନ କାଳେ

ଆମ୍ଭେ ଜାତ ହୋଇଥାଉ ଅନାଦିଙ୍କ କୋଳେ ।

ତୁ ପୁଣି ମୋର ମନରୁ ଉତପତ୍ତି ହେଉ

ବେଦ ବାକ୍ୟ ଘେନିକରି ସଂସାର ଭିଆଉ ।

ବେଦ ବୋଲଣ ଅଟଇ ଯେବଣ ବଚନ

କୋଟି କୋଟି କଳ୍ପାନ୍ତର ନୁହଇ ସେ ଆନ ।

ସୃଷ୍ଟି ଅନ୍ତକାଳେ ଥାଇ ବିଷ୍ଣୁ ନିଜ ଅଙ୍ଗେ

ବେଦରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଣ ଥାଆନ୍ତି ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗେ ।

ବେଦମୟ ଅଙ୍ଗ ଜାର ବେଦମୟ ଆତ୍ମା

ଏମନ୍ତ ବୋଲିକରି ସେ ଯେବଣ ମହାତ୍ମା ।

ସେ ପୁରୁଷ ଅଙ୍ଗୁ ତ୍ରିଗୁଣର ତେଜ ଘେନି

ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ହର ଆମ୍ଭେ ଜନମିଲୁ ତିନି ।

ବେଦ ଅଙ୍ଗୁ ଯେଣୁକରି ହୋଇଲୁ ସମ୍ଭୂତ

ତେଣୁ ଆତ୍ମା ଅଙ୍ଗରୁ ହେ ସ୍ଫୁରେ ବେଦତତ୍ତ୍ଵ ।

ଏ ବେଦର ତତ୍ତ୍ଵ ଯେହୁ ଜାଣେ ପରିମାଣି

ଭିଆଇ ପାରଇ ସେହୁ ଅଶେଷ ଧରଣୀ ।

ତୋହର ଆଗେ କହିଲୁ ଆମ୍ଭେ ଅର୍ଥ ତତ୍ଵ

ତୁହି ଏବେ ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ଭିଅଇ ଜଗତ ।

ଏରୂପେ ବୁଝାଇ ସର୍ବ କହିଲେ ବିଧାତା

ସଂସାର ଭିଆଣ ଚିନ୍ତି ଜଗତ କରତା ।

ଜୀବ ସ୍ଵରୂପ ସକଳ ଯେ ଉପଲେଖନ

ଲିହିବା କହିବା ଆଦି ସକଳ ବିଧାନ ।

ଏରୂପେ ସକଳ ଭାର ଦେଲେ ବେଦବର

ଏବେ ଯାଇକରି ତୁମ୍ଭେ ଭଆଅ ସଂସାର ।

ଭାଳି ଭଲରୂପେ ବାବୁ ସଂସାର କରିବୁ

ଅନାଦି ନାଥଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରଶଂସା ପାଇବୁ ।

ଏ ବଚନ ଶୁଣିକରି ସେହି ଦକ୍ଷ ବିହି

ପିତାଙ୍କ ଚରଣ ବନ୍ଦି ଅଇଲାକ ସେହି ।

ସଂସାର ସର୍ଜିବା ପାଇଁ ସେ ଦକ୍ଷ ଅଇଲେ

ଏ ବିଧିରେ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଭୁବନ ରଚିଲେ ।

ଅତିତଳ ମହାତଳ ସୁତଳ ବିତଳ

ତଳାତଳ ରସାତଳ ଉପରେ ପାତାଳ ।

ଏହାର ଉପରେ ମଞ୍ଚ ତା ଉପରେ ସ୍ଵର୍ଗ

ସତ୍ୟେକ ନାମରେ ତହିଁ ପୁରେକ ଉତ୍ସର୍ଗ ।

ସେ ଭୂମି ଉପରେ ପୁଣି ଶୂନ୍ୟ ନାମ ପୁର

ତିଥି ଭପରେ ଗୋମତିପୁର ଶୋଭାକର ।

ଗୋମତି ଉପରେ ପୁଣି ନିରାକାର ସ୍ଥାନ

ଏମନ୍ତ ଚଉଦପୁର ହେଲା ବିଦ୍ୟମାନ ।

ତଥି ଉପରେ ଶୋଭିତ ପୁଣି ଶୂନ୍ୟପୁର

ସେ ପୁର ବିଜୟ ଅବ୍ୟକତ ନିରାକାର ।

ସେ ନିରାକାର ସ୍ଵାମୀଙ୍କି ହୃଦଗତେ ଚିନ୍ତି

ଚଉଦ ଭୁବନ ମଧ୍ୟେ ସ୍ଥାପି ବିଷ୍ଣୁମୂର୍ତ୍ତି ।

ଭୂମିରେ ରଚିଲେ ଏକ ବଇକୁଣ୍ଠ ପୁର

ପୁରେକ ସ୍ଥାପିଲେ ଯହିଁ ବିଷ୍ଣୁ ଅବତାର ।

ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତି କରି ସ୍ଥାପି ନାରାୟଣ

ବିଷ୍ଣୁ ସେ ସକଳ ପୁରେ ଧାରଣ କାରଣ ।

ଯାବତ ଜନ୍ତୁଏ ଜନ୍ମ ହୋଇବେ କେମନ୍ତେ

ଦକ୍ଷ ବ୍ରହ୍ମା ପୁଚ୍ଛାକଲେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଅଗ୍ରତେ ।

ଦକ୍ଷକୁ ପୁଚ୍ଛା କରିଲେ ଅନାଗ କୁମର

କେଉଁ ରୂପରେ ସର୍ଜନା କଲ ଏ ସଂସାର ।

ଦକ୍ଷ ବୋଇଲେ ସର୍ଜିଲି ମୁହିଁ ପୂର୍ବ ମତେ

ମେରୁ ମୂଳରେ ଅନାଦି ବିଷ୍ଣୁ ପରିଯନ୍ତେ ।

ସ୍ଥାପିଲି ମୁଁ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ପୁର ଏତେକାଳେ

ଚାରି ଚାରି ଲକ୍ଷ ଯୋଜନର ପୁରେ ପୁରେ ।

ଅତିତଳ ଉପରେ ସେ ରସାତଳ ବୋଲି

ଯୋଜନ ଅନ୍ତରେ ଏକ ପୁର ଭିଆଇଲି ।

କ୍ରମେ ଭୂତଳ ବିତଳ ଆବର ସୁତଳ

ଅତିତଳ ମହାତଳ ତାପରେ ପାତାଳ ।

ତହିଁପରେ ମଞ୍ଚ ମଞ୍ଚ ଉପରେ ସ୍ଵରଗ

ଶଙ୍କି ନାମରେ ପୁରେକ ଯହିଁରେ ଉତ୍ସର୍ଗ ।

ସେ ପୁର ଉପରେ ଅଛି ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ପୀଢ଼ ପୁର

ତଥି ଉପରେ ଗୋମତି ପୁର ଶୋଭାକର ।

ଗୋମତି ପୁର ଉପରେ ନିରାକାର ସ୍ଥାନ

ଏରୂପେ କଲି ଚଉଦ ପୁର ବିଦ୍ୟମାନ ।

ତହିଁର ଉପରେ ସ୍ଥିତ ଠୁଳ ଶୂନ୍ୟ ପୁର

ସେ ପୁର ମଧ୍ୟେ ବିଜୟ ପ୍ରଭୁ ନିରାକାର ।

ସେହି ନିରାକାରଙ୍କର ହୃଦପଦ୍ମ ଚିହ୍ନ

ସର୍ବତ୍ର ସ୍ଥାପିଲି ପୁଣି ବିଷ୍ଣୁ ମୂର୍ତ୍ତମାନ ।

ଭୂମିରେ ସ୍ଥାପିଲି ନିତ୍ୟ ବଇକୁଣ୍ଠ ପୁର

ସେହି ପୁର ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ନିତ୍ୟ ଅବତାର ।

ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମୂର୍ତ୍ତିରେ ମୁଁ ସ୍ଥାପି ନାରାୟଣ

ସେ ବିଷ୍ଣୁ ଉପରେ ସର୍ବ ଧାରଣ କାରଣ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ହୋଇଲେ କେମନ୍ତେ

ଏଥକୁ ଉପାୟ ତାତ କହିଦିଅ ମୋତେ ।

ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେ ପୁଚ୍ଛିଲ ମୋତେ ଯେଉଁ ବାଣୀ

ଏକମନେ ଶୁଣ ତୁହି ତହିଁର କାହାଣୀ ।

ମେରୁ ମୂଳଏ ସ୍ଥାପିଲୁ ତୁହି ଯେଉଁ ପୁର

ସେ ପୁରେ ବିଜେ କରିବେ ଦେବ ଚକ୍ରଧର ।

ତାହାଙ୍କ ନାଭିରୁ ଏକ କମଳ ଫୁଟିବ

ସେ ପଦ୍ମ ଭିତରୁ ଏକ ବ୍ରହ୍ମା ଜାତ ହେବ ।

ସେହି ବିଧାତା ଅଟଇ ଜଗତର ତାତ

ସର୍ବଦା ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ନାଭି କମଳେ ତା ସ୍ଥିତ ।

ସେହି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଭେଟକୁ ପାଇବୁ ଯେ ଦିନ

ଚଉଦ କନ୍ୟା ତୋହର ହୋଇବେ ଉତ୍ପନ୍ନ ।

ଜ୍ୟେଷ୍ଠ କନ୍ୟାଟି ତୋହର ସେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଦେବୁ

ଆଉ କନ୍ୟା ଘେନିଣ ତୁ ପାତାଳକୁ ଯିବୁ ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଅଂଶରେ ଜାତ କଶ୍ୟପ ମହର୍ଷି

ପାତାଳ ପୁରରେ ସେହି ତପେ ଥିବ ବସି ।

ସେ ଋଷିଙ୍କୁ ନେଇ ତୋର ଦୁହିତାକୁ ଦେବୁ

ସମ୍ବତ୍ସରଯାଏ ତୁହି ସେ ପୁରେ ରହିବୁ ।

କଶ୍ୟପ ବୀର୍ଯ୍ୟରୁ ତୋର ଦୁହିତାର ଗର୍ଭୁ

ନାନାଦି ଜୀବ ଜନ୍ତୁଏ ଉପୁଜିବେ ସବୁ ।

ଚଉଦ ଭୁବନେ ତାହା ନିଯୋଗିବୁ ଆଣି

ତେବେ ସେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇବ ସକଳ ଧରଣୀ ।

ଏମନ୍ତ ଶୁଣି ଆନନ୍ଦ ହେଲେ ପ୍ରଜାପତି

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ଆଗୋ ହୈମବତୀ ।

ଏରୂପେ ଧାତା କହନ୍ତେ ପୃଥିବୀ ବସାଣ

ଅତି ଅନନ୍ଦ ହୋଇଲେ ତେଣେ ନାରାୟଣ ।

ମନରେ ହରଷ ସେହୁ ପ୍ରମୋଦିତ ଚିତ୍ତ

ଶରୀର ମଧ୍ୟରୁ କଲେ ପୁତ୍ରକ ସେ ଜାତ ।

ସୁଲଳିତ ନୀଳ ବର୍ଣ୍ଣ ସୁକୁମାର ଅଙ୍ଗ

ପ୍ରସନ୍ନ ବଦନ ପୁଣି ଅଧର ସୁରଙ୍ଗ ।

କୁଟିଳ କୁନ୍ତଳେ ଶୋଭା ସେ କବରୀ ଭାର

ବିବିଧ ପୁଷ୍ପରେ ଗଭା ସମ୍ମୁଖରେ ଚୂଳ ।

ସୁସଞ୍ଚ ନାସିକା ସମ ବିଶିଖ ଲୋଚନ

ଚାହାଁନ୍ତେ ମୋହ କରନ୍ତି ସବୁଙ୍କରି ମନ ।

ସନ୍ଦର କୁଣ୍ଡଳ ବେନି କର୍ଣ୍ଣ ଢ଼ଳ ଢ଼ଳ

ଗଳାରେ ଲମ୍ଭି ଅଛଇ ଦିବ୍ୟ ବନମାଳ ।

ବିବିଧ ପଦକ ନାନା ରତନରେ ମାଳ

ବିସ୍ତାର ବକ୍ଷ ସ୍ଥଳରେ ଲମ୍ବଇ ଗହଳ ।

ଆଜାନୁ ଲମ୍ବିତ ଭୁଜ ଶାଳବୃକ୍ଷ ଜାଣି

କଚଟି ବାହୁଟି ନାନା ମୁଦ୍ରିକା ଖଞ୍ଜଣୀ ।

ବାମରେ କୋଦଣ୍ଡ ସାଜେ ଦକ୍ଷିଣେ ପୁଷ୍କର

କଟିରେ ନୀଳ ବସନ ମେଖଳା ହୀରାର ।

ବଳିଷ୍ଠ ଯେ ବେନି ଜାନୁ କିବା ରମ୍ଭାବୃକ୍ଷ

ସୁସଞ୍ଚ ଚରଣ ବେନି କମଳ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ।

କନକ ନୂପୁର ଶୋଭାପାଏ ଯେ ପୟରେ

ଉପମା ଦେବାକୁ ନାହିଁ ତିନି ଭୁବନରେ ।

ବିଦ୍ୟ ମନୋହର ବେଶ କୃଷ୍ଣ ଅଙ୍ଗୁ ଜାତ

ଅଭିନବ ଅଙ୍ଗ ଶୋଭା ନୁହଇ ବର୍ଣ୍ଣିତ ।

ସୁରଙ୍ଗ ଅଧର ଶୋଭା ମନ୍ଦ ମନ୍ଦ ହାସେ

ବଚନ ପ୍ରକାଶନ୍ତି କି ଅମୀୟ ବରଷେ ।

ଅପରୂପ କାଳାନିଧି ଦେଖି ରୂପ ତାର

କନ୍ଦର୍ପ ବୋଲିଣ ନାମ ଦେଲେ ଚକ୍ରଧର ।

ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେ ମନରୁ ହେଲା ଯହୁଁ ଜାତ

ତେଣୁ ତାହାଙ୍କର ନାମ ହୋଇଲା ମନ୍ମଥ ।

ଦକ୍ଷ ବୋଇଲେ ଏହୁ ତ ମୋହିଲା ମନକୁ

ମନସିଜ ନାମ ଗୋଟି ଦେବାକୁ ଏହାକୁ ।

ବିଧାତା ବୋଇଲେ ଏହା ନାମ ଚନ୍ଦ୍ରକେତୁ

ଏହା ପ୍ରଭାବେ ଜନ୍ମିଲେ ସର୍ବ ଜୀବଜନ୍ତୁ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଜନେ ଶୁଣ ମନ ଦେଇ

ସେ କାମଦେବଙ୍କ ଚନୁ ଜଗତ ମୋହଇ ।

ଈଶ୍ଵର ଚାହିଁଲେ ଯହିଁ ମନସିଜ ମୁଖ

ତତକ୍ଷଣେ ଘୋଟିଳାକ ତାଙ୍କୁ କାମ ଦୁଃଖ ।

ଅଳପ ବକ୍ର କରିଣ ଚାହିଁଲେ ମଦନ

ବନ୍ଦୀକଲେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସେହୁ ପଞ୍ଜମନ ।

କୋଦଣ୍ଡ କରେ ଧରିଣ ବସାଇଲେ ଶର

ଆମଞ୍ଚିଣ ବିନ୍ଦନ୍ତେ ଯେ ଢଳିଲେ ଶଙ୍କର ।

ପୁରୁଷ ରୂପକୁ ଦେଖି ପୁରୁଷ ଯେ ମୋହି

ଢାଳେ ମୋହଗଲେ ତହିଁ ଈଶ୍ଵର ଗୋସାଇଁ ।

ଯହିଁ ସେହୁ କାମଦେବ ଈଶ୍ଵରେ ପୀଡ଼ିଲା

ହରି ରିପୁ ନାମ ତେଣୁକରି ସେ ବହିଲା ।

ସେ ଅକାମ ପୁରୁଷର ଧୈର୍ଯ୍ୟ କଲା ଭଙ୍ଗ

ତେଣୁକରି ତାର ନାମ ହୋଇଲା ଅନଙ୍ଗ ।

ଅନଙ୍ଗ ରୂପ ଧରିଣ ଅନାଦି ଈଶ୍ଵର

ମାତାକୁ ସୁମରି ସେହୁ ଢଳିଲେ ସତ୍ଵର ।

ଅଲେଖପୁର ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ଥିଲେ

ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ବେଦନା ସେ ଧ୍ୟାନରେ ଜାଣିଲେ ।

ଶୂନ୍ୟ ପୁରୁଷ ତତ୍‌କ୍ଷଣେ ଦେବୀ ଅପସରୀ

ଧାତିକାରେ ଚାହିଁଦେଲେ ଦିବ୍ୟମୂର୍ତ୍ତି ଧରି ।

ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଦକ୍ଷ ଧାତା ଅନଙ୍ଗ ଇତ୍ୟାଦି

ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍କ ଚରଣେ ପଡ଼ିଣ ସେ ବନ୍ଦି ।

ଈଶଅଵର ଅଛନ୍ତି ଏକମାତ୍ର ମୋହ ହୋଇ

କୋଳ କରିଣ ଧଇଲେ ଦେବୀ ତାଙ୍କୁ ଯାଇଁ ।

ଆଶ୍ଵାସନା କରି ତାଙ୍କୁ ଦେହ ସମାଜନ୍ତେ

ମୋହ ତେଜକରି ଦେବ ଉଠିଲେ ତୁରିତେ ।

ସ୍ତିରୀ ଅଙ୍ଗ ଲାଗିବାରୁ ଅଧିର ଶରୀର

ମଦନ ଜ୍ଜାଳାରେ ଜ୍ଞାନ ହରାଇଲେ ହର ।

ଦେଖିକରି ଆଦିନାରୀ ରୂପ ସଦାନନ୍ଦ

ଲଜ୍ଜା ଦୂର କରି ରତି ରସେ ମନ ଖେଦ ।

ମାତାକୁ କୋଳ କରିଣ ଧଇଲେ ଈଶ୍ଵର

ସୃଷ୍ଟି କରତା ପୁରୁଷ ହୋଇଲେ ଅନ୍ତର ।

ମାତା ପୁତ୍ର ଦୁହିଁଙ୍କର ଦେଖି ରତି ଭାବ

ଅତି ବିସ୍ମୟ ହୋଇଲେ ଧାତା ବାସୁଦେବ ।

ସହି ନ ପାରି ମାତାଙ୍କୁ ବହୁ ମନ୍ଦବାଣୀ

ଶୁଣିଣ ତାହାଙ୍କୁ ଶାପ ଦେଲେ ଗୋସାମଣି ।

ଧାତାଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ତୁହି ନାରୀ ରୂପ ହୁଅ

ବିଷ୍ଣୁକୁ ବୋଇଲେ ତହି ଜନ୍ମ ମୃତ୍ୟୁ ପାଅ ।

ଏସନ ରୀତି ଜାଣିଣ ପ୍ରଭୁ ନିରାକାର

ଅନାଦି ଶକ୍ତିକି କଲେ ଗୋରୁ ଅବତାର ।

ଗୋମାତା ରୂପ ଧରିର ଅନାଦି ଈଶ୍ଵରୀ

ଗୋମାତା ପୁରେ ରହିଲେ ଜ୍ଞାନଧ୍ୟାନ କରି ।

ଅନାଦିର ଅପକୀର୍ତ୍ତି ଦେଖି ତ୍ରିଲୋଚନ

ବାଳୁତ ଭାବେ କରନ୍ତି ଚିନ୍ତା ଅନୁକ୍ଷଣ ।

ଏମନ୍ତ ଚରିତ ଦେଖି ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତ

ଈଶ୍ୱର ଦେବଙ୍କୁ ଅତି ବିନୟେ କହନ୍ତି ।

ଜଗତରେ ଅପକୀର୍ତ୍ତି ପାଇଲ ବହୁତ

ଏମନ୍ତ ତୁମ୍ଭର କଥା ନୁହଇ ଉଚିତ ।

ଏବେ ମାତାଠାରୁ ପ୍ରୀତି ଛାଡ଼ି ଦେବରାଜ

ଅପୂର୍ବ କନ୍ୟା ଦେବଇଁ ମୁଁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଆଜ ।

ପାର୍ବତୀ ବୋଇଲେ ନାଥ ତୁମ୍ଭ ପରି ଜନ

ମାତୃ ହରିଣ ପାପକୁ କରିଲ ଅର୍ଜ୍ଜନ ।

ମହେଶ କହିଲେ ପ୍ରିୟେ ମୋ ଆୟତ୍ତ ନାହିଁ

କାମଦେବ ମୋ ଚେତନା ଦେଲାକ ହଜାଇ ।

ସେ ଅପକୀର୍ତ୍ତିରୁ ମୁହିଁ ତେଜିଣ ବିଳାସ

ଯୋଗାଭ୍ୟାସେ ରହିଲି ମୁଁ ଖଣ୍ଡନେ କଲ୍ମଷ ।

ଶଶାଙ୍କ ପୁରାଣ ବାଣୀ ଅମୃତ ସମାନ

ମନଦେଇ ଶୁଣଥା ମୋ ରମଣୀ ରତନ ।

ଦୀନ ହରି ଦାଶ ପଦ୍ୟ କହେ ଭାବି ଭାବି

ହରି କୃପାରୁ ଳେଖିଲି ନୁହେ ମୁହିଁ କବି ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ପ୍ରିୟେ ଶୁଣ ଦେଇ ମନ

ଚନ୍ଦ୍ର ପୁରାଣର କଥା ଅମୃତ ସମାନ ।

ଏରୂପେ କହିଲେ ମୋତେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି

ଗାୟତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ର ପଢିଣ କଲେ ଦେବୀ ସ୍ତୁତି ।

ଗାୟତ୍ରୀ ଜାଣିଲେ ଦକ୍ଷ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ମନ

ତତକ୍ଷଣେ ଦେବୀ ତାଙ୍କୁ ହୋଇଲେ ପ୍ରସନ୍ନ ।

ଭାବକୁ ଭାବନା ସେହି ଅନାଦି ଈଶ୍ଵରୀ

ଅନନ୍ତ ମୂର୍ତ୍ତି କ୍ଷଣକେ ପାରନ୍ତି ସେ ଧରି ।

ଜାଣି କରି ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ମନ ମହାମାୟୀ

କ୍ଷଣକେ ଜନ୍ମ ହୋଇଲେ ମୂର୍ତ୍ତିମତୀ ହୋଇ ।

ହୁଙ୍କାର ଶବଦ କଲେ ଦିବ୍ୟରୂପ ଧରି

ମୁଖରୁ ଜାତ ହୋଇଲେ ଅନାଦି ଈଶ୍ଵରୀ ।

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତିର ସେ ଆଗେ ହେଲେ ଉଭା

ଶରୀର କାନ୍ତି ବିକାଶେ କନକର ପ୍ରଭା ।

ଅପୂର୍ବ କବରୀ ଭାର ଶୋହେ ତାଙ୍କ ଶିରେ

ବକୁଳ କୁସୁମ ମାଳ ଶୋଭେ ତଥିପରେ ।

ନୀଳ ମେଘରେ ଯେସନେ ଉଦେ ଅର୍ଦ୍ଧଶଶି

ଖୋଷା ଫୁଟିକରି ପୁଷ୍ପ ତେସନ ବିକଶି ।

କପାଳେ ଚନ୍ଦନପାଟୀ ମଧ୍ୟରେ ସୁନ୍ଦୂର

କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟରେ କି ଉଦେ ଦିନକର ।

କୁରଙ୍ଗ ଲୋଚନେ ଶୋହେ କଜ୍ଜ୍ଵଳର କଳା

ଶ୍ଵେତପଦ୍ମ ନେତ୍ରରେ ଯେ ଭୃଙ୍ଗ ବେନି ଡୋଳେ ।

ମନୋହର ନାସିକାଟି ତିଳଫୁଳ ଜିଣି

ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପଦ୍ମରେ କିବା ଲମ୍ବେ ନୀଳମଣି ।

ସୁରଙ୍ଗ ଅଧରେ କିବା ପକ୍ଵ ବିମ୍ବ ଜ୍ୟୋତି

ବର୍ତ୍ତୁଳ ମକ୍ତାଘଟଣ ଜାଣି ଦନ୍ତପନ୍ତି ।

ଦରହସିତ ବଦନେ କୋକିଳ ବଚନ

କି ଜାଣି ମଧୁମାସର କୋକିଳ ନିଃସ୍ଵନ ।

ବିସ୍ତାର ଯେ ବକ୍ଷସ୍ଥଳ ସୁସଞ୍ଚ ଉଦର

ଅତି କ୍ଷୀଣ ଝରା ଯେହ୍ନେ ଡମ୍ବରୁ ଆକାର ।

ଦେବାଙ୍ଗ ବସନ ପରିହରଣ ସେ ଦେବୀ

ଉପରାଣ ପାଟଖଣ୍ଡି କ୍ଷୀରୋଦ୍ରୀ ସମ୍ଭବି ।

କଟିରେ କଟି ମେଖଳା ରତ୍ନ ଓଢ଼ିଆଣୀ

ବିବିଧ ଅଳଙ୍କାରରେ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ମଣ୍ଡଣି ।

ବଳିଷ୍ଠ ବେନି ଭୁଜ ଯେ କମଳ ମୃଣାଳ

ହୀରା ବସା ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ତାଢ଼ ଶୋହେ ବାହୁମୂଳ ।

କଣୟ ମକରନ୍ଦରେ ହୀରା ନୀଳା ଜଡ଼ି

ବେନି କରକୁ ସୁନ୍ଦର ବେନି ବାହୁଚୁଡ଼ି ।

ସୁସଞ୍ଜ ଦଶଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠି ଚମ୍ପାକଢ଼ି ଜିଣି

ନାନା ରତ୍ନରେ ଜଡ଼ିତ ମୁଦ୍ରାକା ମଣ୍ଡଣି ।

ଅର୍ଦ୍ଧ ଚନ୍ଦ୍ର ଜିଣି ଶୋହେ ହସ୍ତ ନଖପନ୍ତି

ବେନି କରତଳ ବର୍ଣ୍ଣ ରକତର ଜ୍ୟୋତି ।

ସ୍ଥାପିଲ କି ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ରମ୍ଭା ବୃକ୍ଷ ଓଲଟାଇ

ତେସନେକ ପଟାନ୍ତର ଦିଶେ ଜାନୁ ଦୁଇ ।

କୋକନଦ ପରାଏକ ଶୋଭା ବେନି ପାଦ

ଅଶୋକ କଳିକା ତହିଁ ହୋଇଛି କି ଭେଦ ।

ତେସନେକ ପଟାନ୍ତର ପୟର ଅଙ୍ଗୁଳି

ପାଦ ତଳରେ ଅଳତା ଚିତ୍ର ଆବଳୀ ।

ହୀରାର ବେନି ବଳୀ ଯେ ଅପୂର୍ବ ଘଟଣ

ଶୋଭା ପାଉଅଛି ସେହି ଦିବୀଙ୍କ ଚରଣ ।

ଅଙ୍ଗୁଳି ଅଗ୍ରେ କନକ ଝୁଣ୍ଟିଆ ଯେ ଶୋହେ

ଅପୂର୍ବ ପ୍ରତିମା ତିନି ଭୁବନକୁ ମୋହେ ।

ରୂପକୁ ସହସ୍ର ଦାନ ସୁନା ନୁହେଁ ସରି

ଆବର ବା ପଟାନ୍ତର ତହିଁକି କି କରି ।

ମନରୁ ପାରନ୍ତି ସେହି ଜଗତ ଭିଆଇ

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତିଙ୍କର ହେଲେ ଜେମାଦେଈ ।

ଦେଖି ଦକ୍ଷର ଆନନ୍ଦ ହେଲା ପଞ୍ଚମତି

ସେ ଦୁହିତା ନାମ ଦେଲା ଅବଳା ପାର୍ବତୀ ।

ମେରୁ ଗିରି ଶିଖରେ ସେ ଦକ୍ଷ ପାରୁଶେ

ବିଜୟ ମହାମାୟୀ ସେ ତରୁଣୀ ବୟସେ ।

ଅପଣେ ଶ୍ରୀକରେ ଦିବ୍ୟ ରତ୍ନମାଳ ଘେନି

ଭାବେ ଈଶ୍ଵର ଦେବଙ୍କୁ ବରିଲେ ଭବାନୀ ।

ଆନନ୍ଦ ହୋଇଲେ ଦେଖି ଦକ୍ଷ ବ୍ରହ୍ମା ତାଙ୍କୁ

ବରିଲେ ମାଳା ଚନ୍ଦନ ଦେଈ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ।

ପାର୍ବତୀ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ପୁଣି ଦିବ୍ୟ ବେଶ କରି

ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ବିଭାକଲେ ସୁବାକ୍ୟ ଉଚ୍ଚାରି ।

ବରକନ୍ୟା ଦୁହେଁ ପଟାନ୍ତର ଅନ୍ୟରୂପେ

ପାର୍ବତୀ ବିଜୟ କଲେ ଈଶ୍ଵର ସମୀପେ ।

ଏମନ୍ତ ସୁନ୍ଦର ତାଙ୍କୁ ଦିଶିବ ଉପମା

ସ୍ପଟିକ ବାଡ଼ରେ କିବା ସ୍ଫଟିକ ପ୍ରତିମା ।

ଦେଖିଣ ଆନନ୍ଦ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ହେଲେ

ହରଙ୍କୁ ପାତାଳପୁର ଯଉତୁକ ଦେଲେ ।

ଆଦ୍ୟ ଅବତାରେ ତୁମେ ଅବଳା ପର୍ବତୀ

ମୋ ପାଇଁ ତୁମକୁ ସୃଷ୍ଟି କଲେ ପ୍ରଜାପତି ।

ଏହିପରି ସଦାଶିବ ପରିଚୟ ଦେଲେ

ହେ ବୁଧେ ଶୁଣ ୟାପରେ ଦକ୍ଷ ଯାହା କଲେ ।

ଈଶ୍ଵର ପାର୍ବତୀଙ୍କର ବିଭା ବିଧି ସାରି

ଆନନ୍ଦ ହୋଇ ବସିଲେ ଚିତ୍ତ ଶୁଦ୍ଧ କରି ।

ଦକ୍ଷିଣ ନାସିକା ଦ୍ଵାରେ ଚଳନ୍ତେ ମରୁତ

ଅପୂର୍ବ କନ୍ୟାଏ ପୁଣି ହେଲା ତହିଁ ଜାତ ।

ଚାରୁ ସୁଲକ୍ଷଣୀ ସେହି ବାଳରତ୍ନ ଯୁବା

ସେ କନ୍ୟା ରୂପକୁ କିସ ପଟାନ୍ତର ଦେବା ।

ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କଳାନିଧିର ଯେସନେକ କାନ୍ତି

ତେସନେ ପଟାନ୍ତର ତା ଦିଶେ ଦେହଜ୍ୟୋତି ।

ଅକଳଙ୍କ ଶରୀର ତା ପୂର୍ଣ୍ଣ ସବୁ ଗୁଣେ

ଏମନ୍ତ ଯୁବତୀ ଆନ ନାହିଁ ବିଚକ୍ଷଣେ ।

ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ରବଦନୀ ନାସା ତିଳଫୁଲ

ଚାଚେରୀ କବରୀ ଭାର ନୀଳମେଘ ତୁଲ ।

କପାଳେ ଅଳକା କାନ୍ତି ଅତି ଶୋଭା ପାଏ

ନୟନ ଚକୋରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଆସି କିବା ରହେ ।

ଘଟନ ବେନି କର୍ଣ୍ଣ କି ପାଟଳୀ ଉପନ

ସୁରଙ୍ଗ ଅଧର ଶୋଭଆ ବଧୁକର ସମ ।

ହୀରାର ଝଳି ଦର୍ଶନ କୁନ୍ଦକଢ଼ି ଜାଣି

ସୁରଙ୍ଗ ଅତି କୋମଳ ତାର ଠାଣିମାଣି ।

ସୁସଞ୍ଚ ଶଙ୍ଖ ସମାନ ଅଟେ କଣ୍ଠ ତଟ

କୁସ୍ତତ ତ୍ରିବଳୀ ଅତି ରଞ୍ଜତ ତା ପେଟ ।

ଗଭୀର ତା ନାଭିକ୍ରୋଟ ସିଂହ ମଝାଗୋଟି

ବଳିଷ୍ଠ ତା ଭୁଜ ବେନି ରମ୍ଭାପତ୍ର ପିଠି ।

ସୁଗଠନ ଜାନୁ ବେନି ପଦ୍ମପାଦ ପାଣି

ପଦ୍ମିନୀ ଅଂଶରେ ଜାତ ଦକ୍ଷର ଦୁଲ୍ଲଣୀ ।

ଶୁକଳ ବସନ ଦେବୀ ଅଙ୍ଗେ ପରିଧାନ

ଉପରାଣ ଶାଢ଼ୀ କିବା ପାଟଳୀ ବସନ ।

ଭୁଜେ ରତ୍ନଚୁଡ଼ା ଶୋହେ ପାଦେ ସୁନାବଳା

ସର୍ବାଙ୍ଗୁଳିରେ ମୁଦ୍ରାକା କଟିରେ ମେଖଳା ।

ଭୁଜେ ସୁନା ତାଡ଼ା ଗଳେ ଶୋହେ ଚାପସରି

ହୃଦରେ ମୁକୁତାମାଳ ଲମ୍ବଇ ତ୍ରିସରି ।

ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ଜଡ଼ିତ ନାସାର ବସଣି

କର୍ଣ୍ଣର ରତ୍ନ ତାଟକ ଜିଣେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ରସାଣି ।

କର୍ଣ୍ଣେ ରତ୍ନ ଫୁଲ ଦୁଇ ପୁଣି ହୀରା କଢ଼ି

ଶିରେଣ ସାମନ୍ତ ନବରତନରେ ଜଡ଼ି ।

କୁସୁମେ ମଣ୍ଡିତ ଅତି ସୁରଞ୍ଜିତ ଗଭା

କପାଳେ ତିଳକ ମୃଗମଦ ପାଏ ଶୋଭା ।

ଅତି ରୁଚିତ ଜାଜ୍ଜ୍ୱଲ୍ୟମାନ ଜ୍ୟୋତି ଘେନି

ପରମ ସାଧବୀ ସେ ଯେ ରୂପସୀ ପଦ୍ମିନୀ ।

ରଦ୍ମିନୀ ପଦ୍ମଲୋଚନା ପଦ୍ମ ପ୍ରାୟ କର

ପବିତ୍ର ରୂପବାଣୀ ଯେ କମଳ ପୟର ।

ସକଳ ସାରସ୍ଵତ ଯେ ଏକଠାବ କରି

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି କଲେ ସର୍ଜ୍ଜନା ସେ ନାରୀ ।

ଉତ୍ତମ ଗୁଣ ସୁନ୍ଦର ରୂପ ତାର ଚାହିଁ

ସରସ୍ଵତୀ ନାମ ତାର ଦେଲେ ଦକ୍ଷ ବିହି ।

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ସେ ସରସ୍ଵତୀ ଦେବୀ ବିଷ୍ଣୁପ୍ରିୟା

ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ନନ୍ଦିନୀ ସେ ସାକ୍ଷାତରେ ଶ୍ରୀୟା ।

କମଳ ପୁଷ୍ପମାଳାଏ ଶ୍ରୀକରେ ଘେନିଣ

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ସ୍ଵାମୀ ରୂପରେ କରିଲେ ବରଣ ।

ତାହା ଦେଖି ଆନନ୍ଦିତ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି

ଯାବତ ମଙ୍ଗଳ ବାକ୍ୟମାନ ଉଚ୍ଚାରନ୍ତି ।

ଅନେକ ଉତ୍ସବେ ହେଲେ ନାରାୟଣ ବିଭା

ଅମର ମଣ୍ଡଳ ଦେଖାଗଲା ଦିବ୍ୟ ଶୋଭା ।

ଏକାସନେ ବସାଇଲେ ବିଷ୍ଣୁ ସରସ୍ଵତୀ

ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ିଣ ଆଶିଷ ଦ୍ୟନ୍ତି ପ୍ରଜାପତି ।

ଶଙ୍ଖେ ପାଣି ଘେନି ଦେଲେ ନାରାୟଣ କର

ବିଧାନରେ ଯଉତୁକ ଦେଲେ ମଞ୍ଚପୁର ।

ଲଭିଲେ ସେ ନାରାୟଣ ସ୍ଵାମୀ ସରସ୍ଵତୀ

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ଉମା ଦିବ୍ୟରୀତି ।

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ଅଟେ ଦ୍ଵିତୀ ବେଦବର

କରତା ବିହନ୍ତି ସେହି ପୁରୁଷ ପ୍ରବର ।

ମେରୁ ଗିରି ଶିଖେ ବସି ସେ ଦକ୍ଷ ପୁରୁଷ

ପୁଣିହିଁ ଏକ ଦିହିତା କଲେ ପରକାଶ ।

ସେହି କନ୍ୟାର ମହିମା ଅତି ଅଗୋଚର

ପ୍ରଜାପତି କପାଳରୁ ହେଲେ ଅବତାର ।

ଜାତ ହୋଇ ହେଲେ ଦେବତାଙ୍କ ଆଗେ ଉଭା

ସୁଧର୍ମା ସଭା ଦିଶିଲା ତା ତେଜେ ସୁଶୋଭା ।

ସମସ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସେ ସୁନ୍ଦର ରମଣୀ

ଶରୀର ବିକାଶେ ରତ୍ନ ମର୍କତକୁ ଜିଣି ।

ବସନ୍ତ ପତନୀ ଶୋଭା ଦିଶଇ ଅଙ୍ଗରେ

ସୁରଙ୍ଗ ପାଟ ଦୋଷଡ଼ା ତହିଁର ଉପରେ ।

ହୀରା ନୀଳା ରତ୍ନମାନ ଅଙ୍ଗେ ଆଭରଣ

କି ଜାଣି ନୀଳମେଘରେ ତଡ଼ତିର ବର୍ଣ୍ଣ ।

ସର୍ବ ଗୁଣେ ସୁନ୍ଦର ସେ ସୁଲକ୍ଷଣୀ ନାରୀ

ପଟାନ୍ତର ଦେବାକୁ ଯେ ନାହିଁ ସମସରି ।

ସୁନ୍ଦରୀ ବୁଦ୍ଧିମତୀ ସେ ପ୍ରସନ୍ନା ବଦନୀ

ଧୀର ବୁଦ୍ଧି ବିବେକିନୀ ଅତି ସୁଲକ୍ଷଣୀ ।

ସର୍ବଗୁଣ ସମ୍ପନ୍ନା ସେ ଅଟେ କୁଦ୍ଧିମତୀ

ଦେଖିଣ ପରମ ତୋଷ ହେଲେ ପ୍ରଜାପତି ।

କନ୍ୟାର ରୂପ ଦେଖିଣ ମନେ ବିଚାରିଲେ

ସୁବୁଦ୍ଧି ପଣ ଦେଖି ସାବିତ୍ରୀ ନାମ ଦେଲେ ।

ଶ୍ରୀକରରେ ବନମାଳ ଘେନି ପ୍ରଜାପତି

ପିତାମହଙ୍କୁ ସେ କନ୍ୟା ବରିଲେ ତଡ଼ତି ।

କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ିକରି କହଇ ବଚନ

ଆହେ ପ୍ରଭୁ ପିତାମହ ଭକ୍ତି ମୋର ଘେନ ।

ଅଯୋନି ସମ୍ଭୂତା ତିନି ଭୁବନରେ ମାତ

ମୋ ମାନସ ସର ହଂସ ହୋଇଛନ୍ତି ଜାତ ।

ଜ୍ୟେଷ୍ଠ କୁମାରୀ ପର୍ବତୀ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଦେଲି

ମଝିଆ ଝିଅ ନାମ ଯା ସରସ୍ଵତୀ ବୋଲି ।

ସେ କନ୍ୟାକୁ ବିଭାହେଲେ ଦେବ ନାରାୟଣ

ଏ ସାନ କନ୍ୟାକୁ ବିଭା ହୁଅନ୍ତୁ ଆପଣ ।

ଶୁଣି ପିତାମହ ତୁହିଁ ସନମତ କଲେ

ଦକ୍ଷ ବିବହ ଯୋଗାଡ଼ ତହିଁ ଆରମ୍ଭିଲେ ।

ଅନେକ ଉତ୍ସବ ହେଲା ସୁଧର୍ମା ସଙ୍ଗରେ

ବିଧାତା ବିଭା ସମ୍ପତ୍ତି କହି ତ କେ ପାରେ ।

ଯାବତ ବିଭା ମଙ୍ଗଳ ବଚନ ଉଚ୍ଚାରି

ସାବିତ୍ରୀ କନ୍ୟାକୁ ବିଭା ହେଲେ କୁଶଧାରୀ ।

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ଝିଅ ବିଭା କର୍ମ ସରି

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଯେ ଯଉତୁକ ଦେଲେ ସ୍ଵର୍ଗପୁରୀ ।

ବିଧାତା ଆବର ବିଷ୍ଣୁନାଥ ସଦାନନ୍ଦ

ନାତୁଣୀ ବିଭା ହୋଇଣ ପରମ ଆନନ୍ଦ ।

ଶୁଣିମା ହେ ସାଧୁଜନେ ଅପୂର୍ବ ବିଧାନ

ବିଷ୍ଣୁର ଏ ଦିବ୍ୟକୀର୍ତ୍ତି ନାନା କଥାମାନ ।

ପଢ଼ନ୍ତେ ଶୁଣନ୍ତେ ଜନେ ଦିବ୍ୟ ଗତି ପାଇ

ଗତ ଆଗତ ପାତକମାନ କ୍ଷୟ ଯାଇ ।

ପରମ ଜ୍ଞାନପ୍ରଦ ଏ ଚନ୍ଦଙ୍କ ପୁରାଣ

ସଂସାର ଜନ ପଢ଼ିଲେ ଲଭିବେ କାରଣ ।

ପାର୍ବତୀ ସାବିତ୍ରୀ ଦେବୀ ସରସ୍ଵତୀଙ୍କର

ବିବାହ ଚରିତ ଅଟେ ଅତି ମନୋହର ।

ପଢ଼ି ସାଧୁଜନମାନେ ଲଭ ମୋକ୍ଷଗତି

ସରସ୍ଵତୀ ପାଦେ ରହୁ ହରି ଦାଶ ମତି ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ପ୍ରିୟେ ଶୁଣ ଦେଇ ମତି

ଚତୁର୍ମଖ ବ୍ରହ୍ମା ଯେହ୍ନେ ହେଲେ ଉତପତ୍ତି ।

ପୂର୍ବୁ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଶିବ ବିଭା ହୋଇସାରି

ବିଜେ କରିଛନ୍ତି ସେ ତ ମେରୁ ନାମ ଗିରି ।

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ତାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ରହି

କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ିକରି କହିଲେ ବିନୟୀ ।

ପିତାଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ବିଜେ କରିଥାଅ

ଯଶୋବନ୍ତ ପୁର ମଧ୍ୟେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ରୁହ ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ସପ୍ତସିନ୍ଧୁ ପୁରେ

ବିଜେ କରି ରହ ବ୍ରହ୍ମା ବଇକୁଣ୍ଠ ପୁରେ ।

ତଦନ୍ତରେ ପ୍ରଜାପତି ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଚାହିଁ

ବୋଇଲେ କଇଳାସରେ ରହ ତୁମ୍ଭେ ଯାଇଁ ।

ପ୍ରଜାପତି କଇଳାସରେ ସେ ତ୍ରିଦେବ ବିଶେଷ

ଯେ ଯାହା ସ୍ଥାନରେ ଯାଇଁ ରହିଲେ ହରଷେ ।

କୁଶବଟରୁ ନାରଦ ଜନମ ହୋଇଲେ

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ନିକଟରେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ରହିଲେ ।

ଆହେ ବୁଧଜନମାନେ ଏଥୁପରେ ଶୁଣ

ଏ ଚନ୍ଦ୍ର ପୁରାଣ କଥା ସଂସାରର ଜ୍ଞାନ ।

କାମ ଦେବତା ରହିଲେ ବୈକୁଣ୍ଠପୁରରେ

ଶିବ ପାର୍ବତୀ ରହିଲେ କୈଳାସ ଶିଖରେ ।

ସୁଧର୍ମା ସୁଭାରେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ରହି

ବିସ୍ମୟ ହୋଇଣ ମନେ ମନେ ବିଚାରଇ ।

ଏବେ ଏହିଠାରେ ମୁହିଁ କୁ ବୁଦ୍ଧି କରିବି

ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ କି ରୂପେ ଭିଆଣ ପାଞ୍ଚିବି ।

ଅଟନ୍ତି ତ ସଂସାରଇ କର୍ତ୍ତା ଯେଉଁମାନେ

ଅଚିନ୍ତା ହୋଇ ରହିଲେ ଯେ ଯାହାର ସ୍ଥାନେ ।

ସଂସାର ଭିଆଇ ମୁହିଁ ଅଇଲି ଯୁକତେ

ଯାବତ ବାରତା ବିହି ପଚାରିବେ ମୋତେ ।

ସେ ତିନିଜଣଙ୍କୁ ମୁହିଁ ବିଭା କରାଇଲି

ସ୍ଵରଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳ ଯଉତୁକ ଦେଲି ।

କନ୍ୟାମାନଙ୍କୁ ପାଇଣ ବିହନ୍ତା ପୁରୁଷେ

ଅଚିନ୍ତା ହୋଇ ରହିଲେ ଯାଇ ଦିବ୍ୟବାସେ ।

ଏବେ କେମନ୍ତେ କରିବି ଜୀବଜନ୍ତୁମାନ

ଶୂନ୍ୟ ପଡ଼ି ରହିଲା ତ ଚଉଦ ଭୁବନ ।

ଚତୁର୍ମଖ ବ୍ରହ୍ମା ହେବେ କେଉଁପରି ଜାତ

ତାଙ୍କଠାରୁ ପାଇବି ମୁଁ ବାରତା ଯାବତ ।

ଏମନ୍ତ ବିଚାରେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ବସି

ଧ୍ୟାନେ ସୁମରଣା କଲେ ବଇକୁଣ୍ଠବାସୀ ।

ଶ୍ରୀନାରାୟଣଙ୍କ ପାଦେ ଚିତ୍ତ ଲୟ ଦେଇ

ପଢ଼ିବେ ସେ ଦିବ୍ୟସ୍ତୁତି ଏକମନ ହୋଇ ।

ଜୟ ତୁ ନାରାୟଣ ହେ ଜଗତ ତାରଣ

ଅନନ୍ତ କୋଟି କଳପ ଯାହାର ଭିଆଣ ।

ସକଳ ଜନ୍ତୁମାନଙ୍କ ପରାଣ ପୁରୁଷ

ଯୋଗୀ ଜନ ମନ ମାନସରୋବର ହଂସ ।

ଚଉରାଶି ଖଣ୍ଡ ଜ୍ଞାନେ ଯାହାଙ୍କ ଭାବନା

ଆତଙ୍କ ଭଞ୍ଜନ ନାଥ ଭକ୍ତ ବଜ୍ରସେହ୍ନା ।

କଳ୍ପନା ସିଦ୍ଧ କରତା କରୁଣା ବାରିଧି

ଦନୁଜ କୁଳ ଅନ୍ତକ ପ୍ରଭୁ ଦୟାନିଧି ।

ଅନାଦି ଅବତାରଣ ଅଭୟ ଅଚ୍ୟୁତ

କମଳା ବଲ୍ଲଭ ନାଥ ସରସ୍ଵତୀ କାନ୍ତ ।

ରୁଚିର ଅପୂର୍ବ ଅଙ୍ଗ ନୀଳମଣି କାନ୍ତି

ଅମୀୟ ସାଗର କିବା ନୀଳମେଘ ଭ୍ରାନ୍ତି ।

ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଗଦା ପଦ୍ମ ଶୋହ ଚତୁର୍ଭୁଜ

ହେ ସର୍ବ ମଙ୍ଗଳନାଥ ହେ ଦେବାଧିରାଜ ।

ଅନନ୍ତ ମୂରତି ସ୍ଵାମୀ ନାମ ତୋ ଅନନ୍ତ

ମହା ବିଶ୍ଵରୂପ ତୋର ସଂସାରେ ପୂଜିତ ।

ଅଗମ୍ୟ ଆକାଶ ଅଟେ ଯାହାଙ୍କର ଶିର

ପାଦ ପାତାଳ ଯାହାର ହୃଦ ମଞ୍ଚପୁର ।

ଚଉଦ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଯାକ କଳ୍ପନାର ସିଦ୍ଧି

ମନରୁ ଜାତ ହୁଅଇ ଯାର ଚତୁର୍ବିଧି ।

ଚତୁବର୍ଗ ଦାନୀ ଯେହୁ ସର୍ବ କର୍ମ କର୍ତ୍ତା

ଅନେକ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଯେହୁ ଜୀବଦାତା ।

ନମୋଃ ପୁରାଣ ପୁରୁଷ ନାରାୟଣ ଅଂଶ

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଈଶ ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ନିଗମର ସାର

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ଲକ୍ଷ୍ମୀଦେବୀ ବର ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ଶ୍ରୀ ମଧୁସୂଦନ

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ଜଗତ ସ୍ଥାପନ ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁବାସୀ

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ବ୍ରହ୍ମ ପରକାଶୀ ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ପନ୍ନଗ ଆସନ

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ଜଗତ ମୋହନ ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ କୀଟବ୍ରହ୍ମ ଏକ

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ଜଗତ ବ୍ୟାପକ ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ପୁରୁଷ ଉତ୍ତମ

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ତୋ ଭାବ ଅଗମ୍ୟ ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ନର୍କ ଉଦ୍ଧାରଣ

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ଭାରା ନିବାରଣ ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ କଷ୍ଟରୁ ଉଦ୍ଧାର

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ନମୋଃ ନିରାକାର ।

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ଭକ୍ତ ଉଦ୍ଧାରକ

ନମସ୍ତେ ଶ୍ରୀ ନାରାୟଣ ତ୍ରିଲୋକ ପାଳକ ।

ଏରୂପ ଭାବେ ମଜ୍ଜିଣ ପଢ଼ ସ୍ତୁତିବାଣୀ

କହେ ଦକ୍ଷ ଅନୁଗ୍ରହ କର ଦେବ ସ୍ଵାମୀ ।

ତୁମ୍ଭର ଆଜ୍ଞାରେ ମୁହିଁ ଜଗତ ଭିଆଇ

ତୁମ୍ଭହୁଁକୁ ଅଇଲି ଜଣାଇବା ପାଇଁ ।

ସଂସାର ଭିଆଣ ଏବେ ହେବ କେଉଁମତେ

ଏଥୁକୁ ହେ ଭାବଗ୍ରାହୀ କହ ବୁଦ୍ଧି ମୋତେ ।

ଏତେ କହି ମନ ଧ୍ୟାନ ଚଇତନ ଦେଇ

ନାରାୟଣଙ୍କ ନିକଟେ ମନ ଦେଲା ଥୋଇ ।

ଏରୂପେ ଧ୍ୟାନେ ଜଣାନ୍ତେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି

ଜାଣିଲେ ଯେ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ କମଳାର ପତି ।

ସପତ ଗିରି ଅନ୍ତରେ ନୀଳ ବଇକୁଣ୍ଠ

ଧର୍ମ ଅର୍ଥ କାମ ମୋକ୍ଷ ଚତୁର୍ବର୍ଗ ପେଣ୍ଠ

ସେହି ନୀଳ ବଇକୁଣ୍ଠେ ବ୍ରହ୍ମ ସିଂହାସନ

ବିରାଜ ନାମେଣ ତହିଁ ପନ୍ନଗ ଆସନ ।

ବିଜୟ କରିଣ ସୁଖେ ନାରାୟଣ ସ୍ଵାମୀ

ଯୋଗନିଦ୍ରା ଯାଇଥିଲେ ଦେବ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।

ପାଦତଳେ ବସିଛନ୍ତି ଦେବ ସରସ୍ଵତୀ

ଯନ୍ତ୍ର ବୀଣା ଚାଳି ଗୀତ ଗାନ୍ଧାରେ ଗାବନ୍ତି ।

ସେ ଦୁଆର ରକ୍ଷପାଳ କନ୍ଦରପ ଦେବ

ଯାଇଥିଲେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ନିଦ୍ରା ବାସୁଦେବ ।

ଏମନ୍ତ ସମୟେ ସେହି ନୀଳଗିରି ସ୍ଥାନେ

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି କଲେ ସୁମରଣା ଧ୍ୟାନେ ।

ସର୍ବ ଆତ୍ମାରେ ବ୍ୟାପକ ଈଶ୍ଵର ପୁରୁଷ

ବହୁଦୂର ବାର୍ତ୍ତା ତାଙ୍କ ସମୀପେ ପ୍ରକାଶେ ।

ଭାବକୁ ନିକଟ ସେହି ଭକ୍ତ ଗୁଣଗ୍ରାହୀ

ଭକତ ଜନେ ଅନ୍ତର ଯାହାଙ୍କର ନାହିଁ ।

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ମନ ଜାଣ ହୃଷୀକେଶ

ନାଭିରୁ ପଦ୍ମ ଫୁଲେକ କଲେ ପରକାଶ ।

ସେ ଫୁଲ ମହିମା ଉମା ଶୁଣ ଦେଇ ମନ

ମୃଣାଳ ଉତ୍ସର୍ଗ ତାର ତିନି ଯେ ଯୋଜନ ।

ଦ୍ଵାଦଶ ଯୋଜନ ମୋଟ ଅଟଇ ଓସାର

ସହସ୍ର ପାଖୁଡ଼ା ତାର କଣୟ ଆକାର ।

କେଶର ମଧ୍ୟରେ ପଞ୍ଚବିଂଶ କେଶସ୍ଥଳୀ

ପୂର୍ବ ଭାଗରେ ମଣ୍ଡିତ ଗଭୀର ଆବଳୀ ।

ସାତ କୋଶଯାଏ ତାର ଜ୍ୟୋତି ପରକାଶ

ଗନ୍ଧ ଆମୋଦଇ ସେହି ପୁର ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ପାଦତଳେ ଥିଲେ ସରସ୍ଵତୀ

ପଦ୍ମ ବାସନାରେ ମନ ମୁଗ୍‌ଧ କଲେ ଅତି ।

ନାସା ତଟେ ଗନ୍ଧ ଯହିଁ ହେଲା ଆମୋଦିତ

କୃଷ୍ଣବର୍ଣ୍ଣ ଭ୍ରମରେକ ହେଲା ତହିଁ ଜାତ ।

ସେ ଭ୍ରମର ଉଡ଼ିଯାଇ ବସି ପଦ୍ମ ଫୁଲେ

କେଶର ଚୁମ୍ବନ୍ତେ ତହିଁ ପୁରୁଷ ଜନ୍ମିଲେ ।

କମଳ ଭିତରେ ଗୋପ୍ୟ ହୋଇଲେ ଭ୍ରମର

ଅପୂର୍ବ ପୁରୁଷ ତହୁଁ ହୋଇଲେ ବାହାର ।

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିଧାତା ସେହି ଚତୁର ଆନନ

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଅଂଶ ଘେନି ହେଲା ଉତପନ୍ନ ।

ପଦ୍ମରୁ ଜାତ ହେବାରୁ ନାମ ପଦ୍ମଯୋନି

ବିବେକ ଧାର୍ମିକ ସେହୁ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ଜ୍ଞାନୀ ।

ଚତୁର ମୁଖ ଅପୂର୍ବ ଶୋଭାର ଆକାର

ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଈଶ୍ଵର କି ଗମନ ଶିଖର ।

ଏ ଚାରି ଦେବତା କିବା ହେଲେ ଏକ ମୂର୍ତ୍ତି

ଶରୀର ତ ବିରାଜଇ ଚମ୍ପାଫୁଲ ଜ୍ୟୋତି ।

ସୁକୁମାରୀ ଅଙ୍ଗ ହରହାସ ମୁଖ ଚାରି

ଓଁକାର ଶବଦେ ଚାରି ବେଦ ଅଛି ପୂରି ।

ନଳିନୀ ପାଖୁଡ଼ା ପ୍ରାୟେ ତଳକ କପାଳେ

ଲୋଟଣି ଛନ୍ଦରେ ଜୁଡ଼ା ଲମ୍ବେ ବକ୍ଷସ୍ଥଳେ ।

ଅପୂର୍ବ ବଚନ ପୁଣି ଚାହାଣୀ ଶୀତଳ

ସୁଦୀର୍ଘ ନାସିକା ଓଷ୍ଠ ଜାଣି ବିମ୍ବଫଳ ।

ଡାଳିମ୍ବ ବୀଜ ପ୍ରାୟେ ବିକାଶେ ଦଶନ

ନିଗମ ପଡ଼ନ୍ତେ ଶୁଭ ଅଛଇ ଗହନ ।

ହୀରା ରୁଦ୍ରକର ଶୋଭାପାଏ କର୍ଣ୍ଣପୁଟେ

ପଇତା ହୃଦେ ଉତ୍ତରୀ ଶୋଭା କନ୍ଧତଟେ ।

ଏକମୁଖୀ ରୁଦ୍ରାକ୍ଷର ମାଳ ତିନି ସରି

ଗଳାଠାରୁ ନାବିଯାଏ ଲମ୍ବେ କେରି କେରି ।

ସୁବିସ୍ତାର ହୃଦୟକୁ ଶୋହେ ଅଷ୍ଟହାର

ମେରୁକୁ ବେଢ଼ିଛି ଯେହ୍ନେ ଅଷ୍ଟ ଗିରିବର ।

ଛତ୍ରୀ ପିଢ଼ା ଗୁଡୁ ଆଦି ଶୋହେ ବେନି କର

ପୁନଶ୍ଚ ଘେନି ଅଛନ୍ତି ଲେଖନ ପତର ।

ସର୍ବ ବେଦ ପୋଥି ଆଉ ଅଗ୍ନି ବିଷ୍ଣୁଶିଳା

ଏ ବିଧିରେ ଅଷ୍ଟଭୁଜେ ଶୋଭା ଅନର୍ଗଳା ।

ଶୁକଳ ଅମ୍ବର କଟି ତଟରେ ଶୋଭିତ

ଦୋଷଡ଼ା ପୀତବାସନ ମୋହଇ ଜଗତ ।

ବେନି ଚରଣ ବଳକୁ ନାହିଁ ପଟାନ୍ତର

ଲକ୍ଷେକ ଲକ୍ଷଣ ଖଟି ଅଛନ୍ତି ପୟର ।

ଏମନ୍ତ ଗୁଣ ଲକ୍ଷଣେ ଯେ ପୁରୁଷ ଜାତ

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ ସେହି ବ୍ରହ୍ମା ଅଟେ ଲୋକତାତ ।

ଗୋପନରେ ରହିଥିଲେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଅଙ୍ଗେ

ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଲେ ସେହୁ ଭବଲୀଳା ରଙ୍ଗେ ।

କମଳ କେଶର ମଧ୍ୟେ ରହିକରି ବିହି

ସରସ୍ଵତୀଙ୍କ ପୁଚ୍ଛିଲେ କି କରିବି ମୁହିଁ ।

ଶାରଦା ଆଜ୍ଞା ଦେଲେକ ଶୁଣ ପଦ୍ମଯୋନି

ଦ୍ଵିତୀୟ ବିଧାତା ତୁହି ଅଟୁ ମହାଜ୍ଞାନୀ ।

ଯେବଣ କମଳୁ ତୁହି ହେଲୁ ଅବତାର

ତାହାର ଉପରେ ଅଛି ଚଉଦ ପୁଷ୍କର ।

ସେ ପୁଷ୍କର ଘେନିଣ ତୁ ଚଳସି ଦଇବ

ଜଗତର ଜୀବଜନ୍ତୁ ଭିଆଅ ତୁ ସର୍ବ ।

ଏମନ୍ତ ଆଜ୍ଞା ପାଇଣ ତହୁଁ ପଦ୍ମଯୋନି

ଚଳିଲେ ଅତି ବେଗରେ ତାଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ।

ବୈକୁଣ୍ଠପୁର ତେଜିଣ ହୋଇଲେ ବାହାର

ଦୀନ ହରି ଦାଶ ମତି ରହୁ ସେ ପୟର ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ କଥା ଶୁଣ ଉମା ତୁହି

ଜଗିଥିଲେ କାମଦେବ ଦ୍ଵାରଦେଶେ ଥାଇ ।

ବୋଇଲେ କେଣେ ଯାଉ ତୁ ଚତୁର ବଦନ

କି କି ଘେନି ବିଷ୍ଣୁ ଅଙ୍ଗୁ ହେଲୁ ଉତପନ୍ନ ।

ସମସ୍ୟା ଦେଇଣ ଯାଅ ମୋହର ଆଗରେ

ନାରାୟଣଙ୍କର କୃପା କିପରି ତୋଠାରେ ।

ଦେଖି ନଥିଲେ ସେ ପୁର ଚତୁର ବଦନ

ତାହାଙ୍କୁ ପଥ ଜଗିଣ କହିଲେ ଏସନ ।

କାହିଁ ରହିଥିଲୁ ତୁ ଅଇଲୁ କେଉଁଠାର

କେଉଁ ବାଟ ଦେଇ ଆସୁ ବିଷ୍ଣୁ ଭୁବନର ।

କି କି ଘେନିକରି ଏଥିୁ ହୋଇଛୁ ବାହାର

ସମସ୍ୟା ଦେଇଣ ଯାଅ ମୋହର ଆଗର ।

ସେ ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେ ଆମ୍ଭେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ନନ୍ଦନ

ତାଙ୍କ ନାଭି କମଳରୁ ହେଲୁ ଉତପନ୍ନ ।

ସରସ୍ଵତୀ ଦେବୀ ଆଜ୍ଞା ଦେଇଛନ୍ତି ମୋତେ

ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ସର୍ଜବା ପାଇଁ ଏ ଜଗତେ ।

ତେଣୁ ମୁହିଁ ଯାଉଅଛି ଘେନିଣ ପୁଷ୍କର

ତୁ ମହାତ୍ମା ଛାଡ଼ ପଥ ବିରୋଧ ନ କର ।

ତୋହର ମୋହର କିଛି ନାହିଁ ଭିନ୍ନାଭିନ୍ନ

ବିଶେଷ ସୋଦର ଦୁହେଁ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ନନ୍ଦନ ।

ତୁ ମନରୁ ଜନ୍ମିଲୁ ମୁଁ ନାଭିରୁ ଉତ୍ପତ୍ତି

ଆମ୍ଭ ଦୁହିଁଙ୍କ ପିଅର ଅଟନ୍ତି ଶ୍ରୀପତି ।

ଛାଡ଼ ପଥ ମୁହିଁ ଯାଇ ସଂସାର ଭିଆଇ

ଦ୍ଵାର ଜଗି ଏହିଠାରେ ତୁହି ଥାଅ ରହି ।

ଏମନ୍ତ ବଚନ ଶୁଣି ବୋଲଇ ମନ୍ମଥ

ତୁ ବିଷ୍ଣୁନାଥଙ୍କ ସୁତ ମୋର ସାନ ଭ୍ରାତ ।

ତୁହି ଯେବେ ଯାଉଅଛୁ ସଂସାର ଭିଆଇ

ମୁଁ ତୋ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭାଇ ମୋତେ କି ଦେବୁ ବଧାଇ ।

ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେ ବଧାଇ ମାଗ ଯେବେ ମୋତେ

ଅପୂର୍ବ କନ୍ୟା ଗୋଟିଏ ପ୍ରାପ୍ତହେଉ ତୋତେ ।

ଏରୂପେ ବୋଲନ୍ତେ ଏକ କନ୍ୟା ହେଲା ଜାତ

ରୂପ ଅନୁରୂପ ସେହି ମୋହିଲା ଜଗତ ।

ସର୍ବଗୁଣେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ସେ ସୁନ୍ଦରୀମଣି

ଦ୍ଵିତୀୟ ପାର୍ବତୀ କିବା ବିଜେ କଲେ ପୁଣି ।

ସେହି ସଦୃଶ ଅଟଇ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କ ନନ୍ଦନୀ

ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ ସେହି ତ୍ରିପୁର ମୋହିନୀ ।

ସକଳ ଶୋଭା ସମ୍ପନ୍ନା ସୁନ୍ଦରୀ କନ୍ୟାକୁ

ଭାଇକୁ ଦେବାକୁ ଧାତା ସର୍ଜିଲେ ତାହାକୁ ।

ରତି ସେ କନ୍ୟାର ନାମ ଦେଲେ ପଦ୍ମଯୋନି

କାମକୁ ପ୍ରଦାନ ତାହା କଲେ ନେଇ ପୁଣି ।

ମହୀପାଳ ପଦ ତହିଁ ଅନଙ୍ଗକୁ ଦେଇ

ସେଠାବରୁ କୁଶପାଣି ଗଲେ ବିଦା ହୋଇ ।

ଶୁଣ ଆଗୋ ହୈମବତୀ ଏ ଅପୂର୍ବ ବାଣୀ

ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ପଢ଼ିଣ ତର ଭବ ତରଙ୍ଗିଣୀ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ସେହି ଚତୁର୍ମୁଖ ବ୍ରହ୍ମା

କାମଦେବ ସନ୍ନିଧିରୁ ଚଳିଲେ ମହାତ୍ମା ।

ମେରୁତଳ ତେଜିକରି ଭୂତଳେ ମିଳିଲେ

ଇନ୍ଦ୍ରନାଭି ନାମେ ଏକ ବୈକୁଣ୍ଠକୁ ଗଲେ ।

ଚିନ୍ତାମଣି ନାମେ ବିଷ୍ଣୁ ଥିଲେ ସେ ଠାବରେ

ନାରାୟଣ ମନ୍ତ୍ରେ ପୂଜାକଲେ ବେଦବରେ ।

ଶ୍ରୀୟା ନାମେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେହି ବିଷ୍ଣୁ କୋଳେଦେଇ

ସେହିଠାରୁ ପଦ୍ମଯୋନି ଗଲେ ବିଦା ହୋଇ ।

ରସାତଳ ପୁରେ ଏକସ୍ଥାନ ପଦ୍ମନିଧି

ତହିଁ ଏକ ବିଷ୍ଣୁସ୍ଥିତ ନାମ ଦୟାନିଧି ।

ଶ୍ରୀୟା ରୂପ ପଞ୍ଚାକ୍ଷର ତାଙ୍କୁ ପୂଜାକଲେ

ଦରିତ୍ର ଭଞ୍ଜନୀ ନାମ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ତାକୁ ଦେଲେ ।

ତହିଁ ପୁଣ ଧାତା କଲେ ଅଧକୁ ଗମନ

ଚତୁର୍ଥ ସୁତଳେ ଯାଇଁ ମିଳିଲେ ବହନ ।

କାଳରୂପୀ ନାମେ ତହିଁ ବିଇକୁଣ୍ଠ ଶୋଭା

କାମାଙ୍ଗ ନାମରେ ତହିଁ ବିଜେ ବିଷ୍ଣୁପ୍ରଭା ।

କାମ ମନ୍ତ୍ରରେ ତାହାକୁ ଦଇବ ପୂଜିଲେ

ସର୍ଭଭୂତ୍ୟ ନାମେ ତହିଁ ଲକ୍ଷ୍ମୀଏ ସ୍ଥାପିଲେ ।

ଅତିତଳେ ଯାଇ ପୁଣି ପ୍ରବେଶ ହୋଇଣ

ଦେଖିଲେ ବୈକୁଣ୍ଠେ ଏକ କୃତାନ୍ତକ ନାମ ।

ମଣ୍ଡୁକି ନାରାୟଣ ସେ ପୁରେ ଛନ୍ତି ବସି

ବିଷ୍ଣୁ ତାରକା ମନ୍ତ୍ରରେ ପୂଜିଲେ ବିଶେଷି ।

ଜଗତ ମାତ ନାମରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ତାଙ୍କୁ ଦେଇ

ତଥି ଉପରକୁ ଗଲେ ବେଗ ବେଗ ହୋଇ ।

ସୁତଳ ପୁରେ ଯାଇଣ ମିଳିଲେ ବହନ

ସୁଧାନିଧି ବଇକୁଣ୍ଠ ଦେଖିଲେ ନୟନ ।

କୂର୍ମରୂପେ ତହିଁ ଏକ ନାରାୟଣ ବିଜେ

ବ୍ରହ୍ମତାରକା ମନ୍ତ୍ରକୁ ପଢ଼ି ତାଙ୍କୁ ପୂଜେ ।

ପରମ ସାଧବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଦେଇ ତାଙ୍କ ପାଶ

ମହାତଳ ପୁରେ ଯାଇ ହୋଇଲେ ପ୍ରବେଶ ।

ରୌଦ୍ର ଗନ୍ଧ ନାମେ ଏକ ବୈକୁଣ୍ଠ ପୁରରେ

ମାତଙ୍ଗ ନାରାୟଣକୁ ଦେଖିଲେ ସେଠାରେ ।

ମାତଙ୍ଗ ଏକାକ୍ଷର ଯେ ପଢ଼ି ପୂଜି ଧାତା

ଯୋଗୀ ମୁନି ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ସେ ସ୍ଥାପି ଜଗତ୍କର୍ତ୍ତା ।

ଅନନ୍ତ ବୈକୁଣ୍ଠେ ଯାଇ ହୋଇଲେ ପ୍ରବେଶ

ସେଠାବରେ ବେଟିଲେକ ଦେବ ପୀତବାସ ।

ଅବନା ମନ୍ତ୍ରେ ପୂଜିଲେ ତାକୁ ଦେବବରେ

ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସ୍ଥାପି ତାଙ୍କ ସନ୍ନିଧିରେ ।

ତହିଁ ଯାଇ ମଞ୍ଚପୁରେ ମିଳିଲେ ଚଉମାଥ

ନୀଳଗିରି କନ୍ଦରରେ ଭେଟି ଜଗନ୍ନାଥ ।

ଗୋପାଳ ମନ୍ତ୍ରରେ କରି ତାହାଙ୍କୁ ସେ ପୂଜା

ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ପାଳିନୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସ୍ଥାପି କୁଶଧ୍ଵଜା ।

ସ୍ଵର୍ଗପୁରକୁ ଚଳିଲେ ପୁଣି ବେଦବର

ଅମର ବୈକୁଣ୍ଠେ ମିଳି ନମି ଚକ୍ରଧର ।

ଶ୍ରୀରାମ ତାରକ ମନ୍ତ୍ରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜାକରି

ଶୁଭ୍ରକେଶୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କି ସେ ସ୍ଥାପି କୁଶଧାରୀ ।

ତହିଁ ନଳିନୀର ପୁତ୍ର ପଶିଲେ ଗଗନେ

ସଙ୍କେତ ପୁରେ ଯାଇଣ ମିଳିଲେ ବହନେ ।

ଧର୍ମନିଧି ବଇକୁଣ୍ଠ ଦେବ ଭାବଗ୍ରାହୀ

ଭଗବାନ ମନ୍ତ୍ରେ ତାଙ୍କୁ ପୁଜିଲେକ ବିହି ।

ଋକ୍ମଣୀ ନାମେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ଦେଇ ତାଙ୍କ ପାଶ

ଶୂନ୍ୟପୁରେ ପୁଣି ପିତା ହୋଇଲେ ପ୍ରବେଶ ।

ମୋକ୍ଷନିଧି ନାମେ ତହିଁ ବଇକୁଣ୍ଠ ଭ୍ରମି

ସେ ପୁରରେ ନାରାୟଣ ସର୍ବ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।

ମାନସିକ ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ିକରି ତାଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ

ଚଞ୍ଚଳା ନାମରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସ୍ଥାପିଲେ ସେ ସ୍ଥାନ ।

ଚଳିଗଲେ ପଦ୍ମଯୋନି ତହୁଁ ଶୂନ୍ୟମାର୍ଗେ

ଗୋମତି ପୁରେ ମିଳିଲେ ଯାଇକରି ବେଗେ ।

କୁମୁଦ ନାମରେ ତହିଁ ବୈକୁଣ୍ଠ ଭୁବନ

କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ନାମେ ତହିଁ ବୈକୁଣ୍ଠ ସ୍ଥାନେ ।

ଗାୟତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ରେ ପୂଜିଲେ ତାଙ୍କୁ ବେଦବର

ରାଧିକା ନାମରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସ୍ଥାପିଲେ ସେଠାରେ ।

ସେହି ଠାବରୁ ବିଧାତା ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ଗଲେ

ନିରାକାର ପୁରେ ଯାଇଁ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।

ସତ୍ୟକୃତ୍ୟ ବିଇକୁଣ୍ଠେ ସୁଧାନିଧି ହରି

ବିଶେଶ୍ଵର ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ତାଙ୍କୁ ପୂଜାକରି ।

ପାପ ନାଶିନୀ ନାମରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ତହିଁ ରଖି

ତହିଁ ଉପରକୁ ପୁଣି ଗଲେ ଅଷ୍ଟଆଖି ।

ତିନିଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ଯେ ଶୂନ୍ୟାକାଶେ ଗଲେ

ସେଠାବରୁ ଉପରକୁ ଗମି ନ ପାରିଲେ ।

ଶୂନ୍ୟପୁରେ ରହିକରି ନଳିନୀ ନନ୍ଦନ

ନିରାକାର ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ସେ କଲେ ମନେ ଧ୍ୟାନେ ।

ଶୂନ୍ୟରେ ଆସନ ଭିଡ଼ି ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ରହି

ଅନ୍ତରେ ଚିନ୍ତଇ ଦିବ୍ୟଜ୍ୟୋତି ଭାବଗ୍ରାହୀ ।

ଅନ୍ତର୍ଗତେ ବେଦପାଠ କଲେ ବେଦବର

ଜୟ ଜଗବନ୍ଧୁ ଜୟ ଜୟ ନିରାକାର ।

ଅନନ୍ତ ଗୁଣନିଧି ଯେ ପରମ ପୁରୁଷ

ଯେ ବା ସର୍ବଙ୍ଗ ଦମୟ କାହୁଁ ବା ପ୍ରକାଶ ।

ଅବ୍ୟୟ ଅଚ୍ୟୁତ ସ୍ୱାମୀ ଅଭୟ ଶରୀର

ସକଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଅଟେ ଯାର ଖେଳଘର ।

ଜଗତ ସଞ୍ଚିତ ନାଥ ସବୁରି କରତା

ଧର୍ମ ଭାଗର ଲକ୍ଷର ମେଦିନୀ ଧରନ୍ତା ।

ଜୀବାତ୍ମା ପୁରୁଷ ସବୁ ଜୀବର କାରଣ

ଯୋଗୀଜନ ମନ ହଂସ ମାନସ ନଳିନୀ ।

ଏକ ରୂପରୁ ଅନେକ ରୂପ ଜାତକରୁ

କଉତୁକରେ ସକଳ ଭୁବନେ ବିହରୁ ।

ଭାବୁକ ଯେ ଭକ୍ତବନ୍ଧୁ ବୋଲନ୍ତି ଆପଣ

ସର୍ବ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ନାଥ ପ୍ରଭୁ ନିରଞ୍ଜନ ।

ଦୟା ସିନ୍ଧୁ ମାୟାବର ସର୍ବ ଗୁଣନିଧି

ଅବିନାଶୀ ପ୍ରତିମା ତୁ ସଞ୍ଚୁ ସର୍ବ ବିଧି ।

ଅନନ୍ତ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଯାର ଖେଳଘର

ବିରାଟ ପୁରୁଷ ନାଥ ମହିମା ଅପାର ।

ବ୍ରହ୍ମା ଆଦିକରି ଯେତେ ସୁରାସୁର ଲୋକେ

ଜାତ ଅନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ଯେ ତୁମ୍ଭ ନିମିଷକେ ।

କୋଟି କୋଟି ଲୟ ହୁଏ ଯାର ପାଦତଳେ

ଯୋଗୁ ବ୍ରହ୍ମାରୂପ ଧରି ଅଛି ସର୍ବକାଳେ ।

କଉତୁକେ ସଞ୍ଚୁ ଦେବ ବହୁତ ମେଦିନୀ

ଳୀଳା ଭାବରେ ବିନାଶୁ ଚିନ୍ତା ଭାବ ଘେନି ।

ନିରାକାର ଅନାଦି ତୁ ସ୍ୱାମୀ ଆଦିକନ୍ଦ

ଅନନ୍ତ ଆଦିମୂଳ ହେ ଅନାଦି ମୁକୁନ୍ଦ ।

ନୀଳାମ୍ବର ପୁରୁଷ ହେ ସର୍ବ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ

ଅଜ୍ଞାନୀ ହରି ଦାଶକୁ ତାର ଦେବ ସ୍ୱାମୀ ।

ଏହି ପ୍ରାର୍ଥନା ମୋହର ଶ୍ରୀଚରଣେ ନିତି

ଅନ୍ତିମ କାଳକୁ ବାରେ ଦେବ ମୋତେ ଗତି ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଉମା ବେନିକର ଯୋଡ଼ି

ମହେଶଙ୍କ ଶ୍ରୀଚରଣେ ଭକ୍ତିଭରେ ପଡ଼ି ।

ପୁଚ୍ଛା କଲେ କୁହ ମୋତେ ଜନ ଆତଯାତ

ଶୁଣିଲେ ମୋହର ପଞ୍ଚମନ ହେବ ଶାନ୍ତ ।

ମହେଶ କହିଲେ ପ୍ରିୟେ ଶୁଣ ମନଦେଇ

ଠିକେ ଠିକେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେ କହିବା ବୁଝାଇ ।

ଶୂନ୍ୟ ଆକାଶରେ ରହିଣ ନଳିନୀ କୁମର

ବିଷ୍ଣୁ ମନ୍ତ୍ର ଧ୍ୟାନକରି ଜପେ ବେଦବର ।

ପରଂବ୍ରହ୍ମ ପୁରୁଷ ହେ ପ୍ରଭୁ ନିରଞ୍ଜନ

ଭାବଗ୍ରାହୀ ନାଥ ମୋର ବକତିକୁ ଘେନି ।

ତୁମ୍ଭ ପ୍ରକୃତିରୁ ଜାତ ଯେବଣ ପୁରୁଷ

ତାଙ୍କ ନାଭି କମଳରୁ ମୁହିଁ ପରକାଶ ।

ସେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ନିକଟରେ ସରସ୍ଵତୀ ଥିଲେ

ଜୀବଜନ୍ତୁ ଭିଆଇବା ପାଇଁ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ।

ତେଣୁକରି ଉପରକୁ ଆସିଲି ସତ୍ଵର

ଅନେକ ଭୁବନ ଆସି ଦେଖିଲି ପଥର ।

ସକଳ ପୁରେ ଅଛନ୍ତି ପ୍ରତିମା ଶ୍ରୀହରି

ମୁହିଁ ତାହାଙ୍କୁ ପୂଜିଲି ମନ୍ତ୍ର ମୂର୍ତ୍ତିକରି ।

ଲକ୍ଷ୍ମୀ ପ୍ରତିମା ସ୍ଥାପିଲି ସେମାନଙ୍କ କୋଳେ

ଏତେବେଳଯାଏ ବୁଲୁଥିଲି ସୁଖଭୋଳେ ।

ଯୋଗ ମାୟାତ୍ରାସ ଯହିଁ ଲାଗିଲା ସେଠାକୁ

ତେଣୁ ନ ଚଳିଲା ମୋର ଯାନ ଉପରକୁ ।

କି ବୁଦ୍ଧି କରିବି ଏବେ ରହି ଶୂନ୍ୟ ପଥେ

ସୁଦୟା କରିବେ ମୋତେ ଆଦି ଲୋକନାଥେ ।

ଏତେକ ବୋଲି ବିଧାତା ମୌନବ୍ରତ ହେଲେ

ଅନାଦି ପୁରୁଷକୁ ସେ ଲୟ ଲଗାଇଲେ ।

ଶୂନ୍ୟରେ ରହିଣ ତପ କରେ ବେଦବର

ଅଣାକାର ଭୁବନଟି କମ୍ପେ ଥରହର ।

ତପ ତାହାର ଜାଣିଲେ ଅଣାକାର ରୂପୀ

ଅନନ୍ତ ଶରୀରେ ଛନ୍ତି ଅଛିଦ୍ରରେ ବ୍ୟାପି ।

ତାର ମନ ଜାଣି ତାକୁ ଦେବ ନିରାକାର

ବୋଇଲେ ଭକତି ଆମ୍ଭେ ଘେନିଲୁ ତୋହର ।

ତୁ ଏବେ ଯାଇଣ ମିଳି ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା କତି

ଦୁଇ ବ୍ରହ୍ମା ଏକ ହୋଇ ପାଳ ଯାଇ କ୍ଷିତି ।

ଏ ପ୍ରକାରେ ଆଜ୍ଞା ଯହୁଁ ଦେଲେ ନିରାକାର

ଶିରରେ ସେ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ଚଲିଲେ ସତ୍ଵର ।

ସ୍ଵର୍ଗପୁରେ ଯାଇକରି ମିଳିଲେ ତଡ଼ତି

ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ବସିଛନ୍ତି ପ୍ରଜାପତି ।

ନାରାୟଣଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନରେ ଚିତ୍ତ ବୃତ୍ତି ଦେଇ

ବସିଅଛନ୍ତି ସେ ଦକ୍ଷ ମୌନବ୍ରତ ହୋଇ ।

ଏକାଳେ ମିଳିଲେ ପଦ୍ମଯୋନି ତାଙ୍କ କତି

ଯୋଗେଣ ଜାଣିଲେ ତାହା ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ।

କିଛି ଦୂରରୁ ପାଛୋଟି ଆସ ଘେନିଗଲେ

ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ କୋଳକରି ବସାଇଲେ ।

ପ୍ରଜାପତି ବୋଇଲେ ହେ ଶୁଣ ଦଇବତ

ଆମ୍ଭେ ଦକ୍ଷ ବିହି ଆଦି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ସୁତ ।

ତୁମ୍ଭେ ଉପୁଜିଛ ବିଷ୍ଣୁ ନାଭିର କମଳୁ

ସେ କଥା ସକଳ ମୁହିଁ ଜାଣେ ଯୋଗବଳୁ ।

ସରସ୍ଵତୀଙ୍କ ବୋଲେ ତୁ ପଦ୍ମ ପୁଷ୍ପ ଘେନି

ଜନ୍ତୁ ଭିଆଇ ଆସିଛୁ ଏଥେ ପଦ୍ମଯୋନି ।

ଯେବଣ ପୁଷ୍ପକୁ ତୁହି ହସ୍ତେ ଅଛୁ ଆଣି

ବେଗକରି ତାହା ଦିଅ ଏ ମୋହର ପାଣି ।

ଚତୁର୍ମୁଖ ବ୍ରହ୍ମା ଯହୁଁ ପ୍ରଜାପତି ବୋଲେ

କମଣ୍ଡଳୁ କାଢ଼ି ପୁଷ୍ପ ଦକ୍ଷ କରି ଦେଲେ ।

ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ପାଖୁଡ଼ାରେ ସେ ପୁଷ୍ପ ଶୋଭିତା

ଦକ୍ଷ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ କରରେ ଦେଲେ ସେ ବିଧାତା ।

ଦକ୍ଷ ବ୍ରହ୍ମା କରେ ଯହୁଁ ଘେନିଲେ ପୁଷ୍କର

ସର୍ବଗୁଣଯୁକ୍ତା କନ୍ୟା ହେଲା ଅବତାର ।

ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ ସେହି ପଦ୍ମିନୀ ମୂରତି

ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ ପଦ୍ମରେ ସେ ହୋଇଲେ ଉତ୍ପତ୍ତି ।

ଅଯୋନି ସମ୍ଭୂତେ ସେହି ହେଲେ ସ୍ତିରୀଜନ୍ମ

ଦକ୍ଷମାତା ତାଙ୍କ ତାତ ଚତୁର ଆନନ ।

ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ ସେହୁ ଚାରୁ ବିମ୍ବାଧରୀ

ନାହିଁ ଆନ ପଟାନ୍ତର ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ପୁରୀ ।

ପଦ୍ମିନୀ ସାବିତ୍ରୀ ବୋଲି ସେ କନ୍ୟାରେ ନାମ

ରୂପକୁ ସେ ଅନୁପମା କମଳା ସମାନ ।

ସେ କନ୍ୟାକୁ ଦେଖି ଚତୁର୍ମୁଖ ବ୍ରହ ଲୋଭା

ପ୍ରଜାପତିଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ମୋତେ କର ବିଭା ।

ବିଧାତାଙ୍କ ବୋଲେ ଦକ୍ଷ ସନମତ କଲେ

ସେହି ଦୁହିତା ଗୋଟିକା ତାଙ୍କୁ ବିଭା ଦେଲେ ।

ବହୁତ ଆନନ୍ଦ ହୋଇ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି କଲେ

ପ୍ରସନ୍ନ ମୁଖର ପଦ୍ମ ଯୋନିକି କହନ୍ତି ।

ଭୋ ମହାତମା ବସିଣ ଥାଅ ଏ ସଭାରେ

ଆଜିଠାରୁ ବିଧାତା ତୁ ହେଲୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ।

ତୁହି ମୋହର ପିତା ମୁଁ ତୋହର ନନ୍ଦନ

ଏମନ୍ତ ବୋଲି ଅଛଇ ପୂର୍ବର ବଚନ ।

ପ୍ରଳୟର ଅନ୍ତେ ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଇବା କାଳେ

ଯେବଣ ବିଧାତା ଜାତହେଲେ ବିଷ୍ଣୁ କୋଳେ ।

ମୁହିଁ ତାହାଙ୍କ ମନରୁ ହୋଇଲି ସମ୍ଭୂତ

ବେଦ ଅର୍ତ ଘେନି କରି ସଞ୍ଚଇ ସମସ୍ତ ।

ତେଣୁକି ଦକ୍ଷ ମୋତେ ବୋଲନ୍ତି ଶୟଳେ

ବିହିଙ୍କର ଧର୍ମପୁତ୍ର ମୁହିଁ କାଳେ କାଳେ ।

ତୋର ମୋର ସୃଷ୍ଟି ଆଦ୍ୟେ ବଳେ ବଳେଜାତ

ଏ କଥା କହିଲି ତୋତେ ନିରାକାର ସୁତ ।

ଏବେ ତୁ ମୋହର ଅନ୍ତ ବିଷ୍ଣୁ କୀର୍ତ୍ତି ପାଳ

ଶୁଣିଣ ପରମ ତୋଷ କମଳ ଦୁଲାଳ ।

ଏ ବିଧାତା ସାବିତ୍ରୀଙ୍କୁ ଘେନିଣ ସଙ୍ଗରେ

ରହିଲେ ଦକ୍ଷ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ବୋଲେ ସୁଧର୍ମାରେ ।

ସନ୍ତାନକୁ ଇଚ୍ଛା କରି ହର୍ଷ ଚତୁର୍ମୁଖେ

ସୁଧର୍ମା ସଭା ଭୁବନେ ରହିଲେ ସେ ସୁଖେ ।

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପ୍ରତି ତାଙ୍କୁ କନ୍ୟା ଯୋଗାଇଣ

ପୁନରପି କେତେ ପୁର କରିଲେ ରଚନ ।

ସ୍ଵର୍ଗ ଆଦି ଜିଣିଗଲେ ସକଳ ଭୁବନ

ଯଶୋବନ୍ତୀ ନାମେ ଏକ ପୁର ବିଦ୍ୟମାନ ।

ସେ ପୁରରେ କୁଶବଟୁ ନାମେ କୁଶଧର

ଆସ୍ତାନେ ବିଜେ କୋଟିଏ ମୁଖ ତାହାଙ୍କର ।

ପ୍ରଜାପତିଙ୍କ ଜନନୀ ପାଦେ ଅଛି ଖଟି

ବୀଣା କଜାନ୍ତି ନାରଦ ମୁନି ତପୋନିଷ୍ଠ ।

କୋଟିଏ ମୁଖେ ଉଚ୍ଚାର କରନ୍ତି ସେ ବେଦ

ଅଲେଖପୁର ଭେଦିଣ ଶୁଭଇ ଶବଦ ।

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତିଙ୍କ ଯେ କନିଷ୍ଠ ସୋଦର

କୁଶବଟୁରୁ ଜନମ ହୋଇଛି ତାଙ୍କର ।

ଯେତେବେଳେ ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ଜନମ ହୋଇଲେ

ସୃଷ୍ଟି ରଚିବାକୁ ସେହୁ ସଙ୍ଗକୁ ଲୋଡ଼ିଲେ ।

ନାରଦ କପଟ ଭାବେ ଦକ୍ଷରେ ବିଦ୍ରୋହୀ

ହୋଇ ଯେ ରୂପେ ତାଙ୍କଠୁ ଶାପ ଥିଲେ ପାଇ ।

ବିସ୍ତାର କରିଣ ଉମା କହୁଅଛି ଶୁଣ

ହରି ଦାଶ ପଦ୍ୟ ବନ୍ଧେ କରଇ ରଚନ ।

ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପୁରାଣ ରସ ଅମୃତହିଁ ବଳି

ପଢ଼ି ସାଧୁଜନେ କର କଣ୍ଠତଟେ ମାଳି ।

ଦକ୍ଷ ଯେ କଲେ ଅଇଲେ ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜ୍ଜନାକୁ

ପିତାଙ୍କୁ ସଖା ଜଣେକ ମାଗିଲେ ସଙ୍ଗକୁ ।

ପିତାଙ୍କର ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠିରେ କୁଶବଟୁ ଥିଲା

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ବୋଲେ କୁମର ହୋଇଲା ।

କୁଶନାଡ଼ରୁ ତହିଁ ସେ କରିଲା ଶବଦ

ତେଣୁ ସେ ପୁତ୍ରର ନାମ ହୋଇଲା ନାରଦ ।

ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦର ସେହି ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ପ୍ରତିମା

ସ୍ଵୟଂ ଅବତାର କିବା ହେଲେ ବେଦବ୍ରହ୍ମା ।

ଜାତହୋଇ ସେ କୁମର ପିତାଙ୍କ ଅଗ୍ରତେ

ବୋଇଲେ ଭୋ ସ୍ଵାମୀ ଆଜ୍ଞା ଦେବା ହେଉ ମୋତେ ।

ନୂତନ ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଣ କରିବଇଁ ମୁହିଁ

ଦକ୍ଷଙ୍କର ବଳେ ନୁହେଁ ସଂସାର ଭିଆଇ ।

ଏ ଯେବେ ପାରନ୍ତା କିମ୍ପା ଲୋଡ଼ନ୍ତାଟି ସଙ୍ଗ

ଶୁଣିକରି ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ପାଇଲେ ସେ ଖଙ୍ଗ ।

କୋପମୁଖ ହୋଇକରି ନାରଦଙ୍କୁ ଚାହିଁ

ବୋଇଲେ ତୁ ଖଳ କଥା କହିଲୁ କିମ୍ପାଇ ।

ପିତାଙ୍କ ଛାମୁରେ ପୁଣି କହୁ ଖଳ ବାଣୀ

ଖଳ ବୋଲିଣ ବୋଲନ୍ତି ତୋତେ ସର୍ବପ୍ରାଣୀ ।

ଦେଖି ତାଙ୍କ ଖଳ କଥାମାନ ତୁହି ଘେନି

କହଳ ଆଚାରେ ତୁହି ବଞ୍ଚ ସଦାଦିନ ।

ପରାପରେ କହିକରି ଅହଙ୍କାର ବାଣୀ

କଉତୁକ ଦେଖିଲେ ତୁ ତୋଷ ଲଭି ପୁଣି ।

ଜଗତ ମଧ୍ୟରେ ମନ୍ଦ ଅସାର ଯେତେକ

ତୋତେ ପଟାନ୍ତର ହୋନ୍ତୁ ତୋହ ପରି ଲୋକ ।

କେଉଁକାଳେ ସ୍ଥିର ବୁଦ୍ଧି ନହୋଇବ ତୋର

ଜୀବିକା ହେଉ ତୋହର କଳି ବ୍ୟବହାର ।

ମୁହିଁ ଯେବେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭାଇ ଅଟେ ତୋର ଗୁରୁ

ଏ ମୋହର ଶାପ ତୋହ ଅଙ୍ଗ ଭୋଗ କରୁ ।

ଏହା ଶୁଣି ସେ ନାରଦ କଲେ ପ୍ରତିବାକ୍ୟ

ବୋଇଲେ ତୁ କୋପେ ଶାପ ଦେଉ ମୋତେ ଦକ୍ଷ ।

ଯେତେକ ଶାପ ବିହିଲୁ ମୋତେ କ୍ରୋଧମୁଖେ

ଏ କଥାମାନ ରୁଚିଲା ମୋତେ ଅତିସୁଖେ ।

ମୁହିଁ ଯେବେ ଖଳଜନ ହୋଇବି ସଂସାରେ

ତୋହର ଶିରୀ କି ହତ କରିବ ବିଚାରେ ।

ଜଗତରେ ଅପକୀରତି ହେଉ ପଛେ ମୋତେ

ମୁହିଁ ତୋହର ସଙ୍ଗେ ନ ଯିବି କଦାଚିତେ ।

ଦକ୍ଷ ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେ ନ ଆସ ମୋର ପାଶ

ତୋହର ସଙ୍ଗରେ ଥିଲେ ନାହିଁ ମୋର ଯଶ ।

ଆଦ୍ୟରେ କଥାମାନ ଉପୁଜିଲା ଯହୁଁ

କାଳେ ଆଉ ଭଲକଥା ହୋଇବ ବା କାହିଁ ।

ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣିଲି ଭାଇ ଅଟଇ ବଇରୀ

ଆଦ୍ୟ ପିତା କହିଥିଲେ ଯା ମୋତେ ତିଆରି ।

ଏହିକ୍ଷଣି ସେହି କଥା ଫଳିଲା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ

ଏମନ୍ତ ବିଚାର କରି ଭାଳନ୍ତି ସେ ଦକ୍ଷ ।

ପିତା ବୋଇଲେ କିମ୍ପାଇଁ ଲଗାଅ କଳହ

ତୁମ୍ଭେ ଦୁହେଁ ଯାଇକରି ମେଦିନୀ ଭିଆଅ ।

ନାରଦ ବୋଇଲେ ମୁଁ ନ ପାରଇ ଭିଆଇ

ତାହା ଶୁଣି ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ଦକ୍ଷକୁ ଅନାଇ ।

ଆହେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ସଂସାର ଭିଆଅ

ସକଳ ଲୋକେ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ଯଶ ପାଅ ।

ପିତାମହ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି

ସଂସାର ସର୍ଜିବା ପାଇଁ ଚଳିଲେ ଝଟତି ।

ତାହା ଦେଖିଣ ନାରଦ ମନରେ ବିରସ

ବିଚାରିଲେ ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ଲଭିବ ତ ଯଶ ।

ଯେଉଁ ରୂପେ ନ ପାରିବ ସଂସାର ଭିଆଇ

ତେମନ୍ତ ଉପାୟମାନ ପାଞ୍ଚିଥିବି ମୁହଁ ।

ଏତେ ବୋଲିଣ ନାରଦ ଶୂନ୍ୟରେ ରହିଲେ

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ତହିଁ ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଇଲେ ।

ମନରୁ ଜାତ କରିଣ ଷାଠିସସ୍ର ସୁତ

ତାହାଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଭିଆଅ ଜଗତ ।

ପିତା ଆଜ୍ଞା ପାଇକରି ଚଳିଲେ କୁମରେ

ନାରଦ ମହାଋଷିଙ୍କୁ ଭେଟିଲେ ବାଟରେ ।

ନାରଦ ବୋଇଲେ କିସ ଅର୍ଥେ ବୁଲୁଅଛ

ସୃଷ୍ଟି ଭ୍ୟାଇବୁ ବୋଲିଣ କହୁ ଯକ୍ଷ ବତ୍ସ ।

ନାରଦ ବୋଲନ୍ତି ତୁମ୍ଭେ ବିଷ୍ଣୁ ନ ଭେଟିଲେ

ଜାଣିବ ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଣ କଥା କାହୁଁ ଭଲେ ।

ଆଗ ତୁମ୍ଭେ ଯାଇକରି ବିଷ୍ଣୁ ଠାବ କର

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଅନ୍ଵେଷଣେ ଚଳିଲେ କୁମର ।

ପୁଣି ଲକ୍ଷେ ପୁତ୍ର ଜାତ କଲେ ପ୍ରଜାପତି

ତାଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଭିଆଅ ଧରିତ୍ରୀ ।

ସେ ପୁଣି ଯାଇ ନାରଦେ ଭେଟିଲେକ ପଥେ

ତାହାଙ୍କୁ ନାରଦ ପୁଚ୍ଛିଲେ ବୁଲୁଛ କିଅର୍ଥେ ।

କୁମରେ ବୋଇଲେ ଆମ୍ଭେ ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଇବୁ

ନାରଦ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣସିରେ ବାବୁ ।

ତୁମ୍ଭର ଅଗ୍ରତେ ଷାଠିସହସ୍ରେକ ସୁତ

ସେହି ପଥେ ଗଲେ ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜିବା ପାଇଁ ତ ।

ଯାହାଙ୍କୁ ଘେନିଣ ତୁମ୍ଭେ ଭିଆଅ ମେଦିନୀ

ଜ୍ୟେଷ୍ଠଙ୍କୁ ତ ନ ମାନିଲେ ହେବ ଧର୍ମହାନି ।

ଶୁଣି ଦକ୍ଷପୁତ୍ରେ ଗଲେ ଭ୍ରାତାଗଣେ ଲୋଡ଼ି

ଭେଟ ନ ପାଇ ଭ୍ରମିଲେ ବହୁଦୁଃଖେ ପଡ଼ି ।

ଧ୍ୟାନରେ ଜାଣିଲେ ଦକ୍ଷ ନାରଦଙ୍କ କୃତ୍ୟ

ଯାଇ ଜଣାଇଲେ ସବୁ ପିତାଙ୍କ ଅଗ୍ରତ ।

ଆହେ ପିତା ଶୁଣ ଏବେ ନାରଦଙ୍କ ବୁଦ୍ଧି

ହିଂସା ଘେନିକରି ମୋର ସଙ୍ଗତେ ବିବାଦୀ ।

ଅନେକ ପୁତ୍ର ମୋହର ଛଳିଲା କପଟେ

ଆପଣ ଏବେ ବୁଝନ୍ତୁ ସବୁ ଯୋଗବାଟେ ।

ସ୍ଵରୂପ ବଚନ ସବୁ ଜାଣି ଉମାପତି

ନାରଦ ମୁନିଙ୍କି ଶାପ ସେ ପୁଣି ଦିଅନ୍ତି ।

ବୋଇଲେ ତୁ ଜନ୍ମେ ଜନ୍ମେ ହୁଅ କଳଜନ

ବ୍ରହ୍ମଋଷି ହୋଇ କଳି ଦେଖି ନିଅ ଦିନ ।

ହେ ଜନେ ଶାପ ପାଇଣ ନାରଦ ମହର୍ଷି

ଅନେକ ସେବା କରିଣ ମନାକଲେ କାଶୀ ।

ଈଶ୍ଵର ପ୍ରସନ୍ନେ ମୁନି ମାଗିଲେକ ବର

ବୋଇଲେ ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ଯେ ବଇରୀ ମୋହର ।

ପିତାଙ୍କୁ କହିଣା ଶାପ ବିହିଲେକ ମାତ

କଳହ ପ୍ରିୟ ମୋହର ହୋଇବ ଯେମନ୍ତ ।

ଦେଖାକରି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ମୁଁ ମାଗୁଅଛି ବର

ଜନ୍ମେ ଜନ୍ମେ ବଇରୀ ମୁଁ ହୋଇବି ତାହାର ।

ଉପାୟ କରି ହରିବି ତାର ଯଶ ଶିରୀ

ଏମନ୍ତ ଆଜ୍ଞା ଦେବାକୁ ମୋତେ ତ୍ରିପୁରାରି ।

ଈଶ୍ଵର କହିଲେ ତୁହି ମାଗିଲୁ ଯେ ବର

ଜନ୍ମେ ଜନ୍ମେ ଏହି କଥା ତୁହି ଲାଭକର ।

ଏହିରୂପେ ନାରଦଙ୍କ ଜନ୍ମ ସମାଚାର

କଳହ ପ୍ରିୟ ହେବାର ଏକଥା ତାଙ୍କର ।

କୁଶବଟୁରୁ ଜନମ ନାରଦ ଯେ ଯତି

ଗାୟତ୍ରୀଙ୍କର ନନ୍ଦନ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ।

ଏମନ୍ତ ପୁଣି ଶାସ୍ତ୍ରରେ ବର୍ଣ୍ଣନା ହୋଇଛି

ଏ ରୂପ ଜନ୍ମ ତାଙ୍କର ପୂର୍ବରୁ ରହିଛି ।

ଶୁଣିକରି ଉମାଦେବୀ ହୋଇଲେ ଆନନ୍ଦ

ସଦାକାଳେ ହର ଦାଶ ଚିନ୍ତଇ ଗୋବିନ୍ଦ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ କଥା ଶୁଣ ଶାକମ୍ବରୀ

ଚତୁର୍ମୁଖ ବ୍ରହ୍ମାଠାରୁ ଯେତେ ଅବତରି ।

ପ୍ରଥମେ ତାହାଙ୍କ ତହିଁ ହେଲେ ଉତପନ୍ନ

ମରୀଚ ଆତ୍ରେୟ ଏହି ଦୁଇଟି ନନ୍ଦନ ।

ଦ୍ଵିତୀୟେ ଅଙ୍ଗିରା ପୁଣି ବଶିଷ୍ଠ ମହର୍ଷି

ତୃତୀୟେ ପୁଲହ କ୍ରତୁ ଏହି ବେନିୁ ଋଷି ।

ଚତୁର୍ଥରେ ପ୍ରଜାପତି ଭୃଗୁ ଦୁଇପୁଅ

ଏମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ହେଲେ ଆଠଟି ତନୟ ।

ଜନ୍ମିଲେ ଏ ଆଠପୁତ୍ର ଚିରଞ୍ଜୀବୀ ହୋଇ

ସାବିତ୍ରୀ ମାତା ତାହାଙ୍କୁ ପାଳେ କ୍ଷୀର ଦେଇ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ଦିବ୍ୟ କଥା

ସେ ଆଠ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଦିନେ ପୁଚ୍ଛିଲେ ବିଧାତା ।

ବୋଇଲେ ଏ ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜପାରିବ କି ବାବୁ

ପାରିବା ବୋଇଲେ ଶୁଣି ଆମ୍ଭେ ଖୁସିହେବୁ ।

ଏହା ଶୁଣି ପୁତ୍ରମାନେ ମନୁ ଲଜ୍ଜା ଛାଡ଼ି

ଜଣାଇଲେ ପିତାଙ୍କର ପାଦତଳେ ପଡ଼ି ।

ସ୍ତିରୀ ପୁରୁଷ ସଂଯୋଗେ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ବଂଶ

ଯୁବତୀ ବିହୁନେ କିସ କରିବେ ପୁରୁଷ ।

ପୁତ୍ରଙ୍କର ନ୍ୟାୟଯୁକ୍ତ ବାଣୀ ଶୁଣି କରି

ପୁତ୍ରଙ୍କ କ୍ଷମତା ମନେ ଜାଣିଲେ ବିଚାରି ।

ଭାବିଲେ ଏହାଙ୍କ ପାଇଁ କନ୍ୟା ଆଠଗୋଟି

ବିଭାଦେଲେ ହୋଇପାରେ ୟାଙ୍କଦ୍ଵାରା ସୃଷ୍ଟି ।

ଏମନ୍ତ ପାଞ୍ଚି ମନରେ ଦେବେ କୁଶପାଣି

କିଛିକ୍ଷଣ ଧ୍ୟାନେ ମଗ୍ନ ରହିଲେ ସେ ପୁଣି ।

ଆପଣାର ମାନସରୁ ପୁରୁଷେକ କଲେ

ଅଷ୍ଟଦଳ ମଧ୍ୟେ ନେଇ ତାଙ୍କୁ ଭେଟାଇଲେ ।

ମନକୁ ନେଇ ଭେଟାନ୍ତେ ତହିଁ ଦଳମାନେ

ବୋଇଲେ ଏହାକୁ କିମ୍ପା ଆଣିଲେ ଏସ୍ଥାନେ ।

ଧାତାଏ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ବିଭାହେବ ବୋଲି

ତେଣୁ ତୁମ୍ଭ ସଙ୍ଗେ ଆଣି ମନ ଭେଟାଇଲି ।

ତୁମ୍ଭେ ଅଷ୍ଟଦଳ ଏବେ ହୁଅ ଅଷ୍ଟସଖୀ

ମନକୁ ଗୃହସ୍ଥ ପ୍ରାୟେ ଭୋଗକରି ରଖି ।

ସେ ମନରେ ରମି ଝିଅ ଆଠଗୋଟି ଦିଅ

ତାହାଙ୍କୁ ବିଭା ହୋଇବେ ମୋର ଆଠପୁଅ ।

ଏ ମନର ନାମ ହେଉ କର୍ଦ୍ଦମ ଯେ ଗତି

ଅଷ୍ଟଦଳ ବୋଲାଅ ଯେ ତୁମ୍ଭେ ଦେବହୁଡ଼ି ।

ଦଳେ ବୋଇଲେ ଶୁଣିଲେ ସିନା ବିଭାହେବୁ

ନ ଶୁଣିଲେ ଦେବହୁତି ହୋଇ କି କରିବୁ ।

ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେ ବୁଝିବା ତେବେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ

ଗଣନାରେ ତୁମ୍ଭେ ରାଶି ହୋଇଲା ମିଳନ ।

ଶୁଣିକରି ଅଷ୍ଟଦଳ ବିଧାତାର ବୋଲେ

ଶୁଝିଲା ଯହିଁ ବରଣମାଳା ଗଳେ ଦେଲେ ।

ବରକନ୍ୟାଙ୍କ ସ୍ଵରୂପେ ବସି ବିଭାହୋଇ

ବିଭା ଶେଷେ ମଧୂଶଯ୍ୟା ଘରେ ଯାଇ ଶୋଇ ।

ଏଣୁ ସେହି ମନ ସବୁ ପ୍ରକୃତି ଉପରେ

ଗୁରସ୍ତ ପରାଏ ହୋଇ ଶରୀରେ ବିହରେ ।

ଯେତେବେଳେ ଅଷ୍ଟଦଳ ରମିଲେ ମନକୁ

ଆଠକନ୍ୟା ଉପୁଜାଇ ଦେଲେ ସେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ।

ସେ କନ୍ୟାମାନଙ୍କ ଜନ୍ମ ଶୁଣ ଯେଉଁଠାରୁ

ସୁଖଦା ହେମବତୀ ଯେ ପ୍ରସବ କର୍ଣ୍ଣରୁ ।

ନୟନରୁ ଉପୁଜିଲେ ସୁମତି ଜୟନ୍ତି

ସୁକ୍ରିୟା ଯେ ଅନୁସୂୟା ନାସାରୁ ଉତ୍ପତ୍ତି ।

ମୁଖଦଳରୁ ସୁକାନ୍ତି ଜାଣି ଉପୁଜିଲେ

ଅରୁନ୍ଧତୀ ସେ ତ୍ରିକୂଟ ଦଳୁ ଜନମିଲେ ।

ଅଷ୍ଟଦଳରୁ ଉତପନ୍ନ ହେଲେ ଅଷ୍ଟବାମା

ଏହି କନ୍ୟାମାନଙ୍କର ଅସୀମ ମହିମା ।

ଏ ରୂପେ ସେ ଅଷ୍ଟଦଳୁ ହେଲେ ଅଷ୍ଟବାଳୀ

ବିଧାତା ବୋଇଲେ ବାବୁ ଏବେ ଯାଅ ଚଳି ।

ଏ କନ୍ୟାମାନଙ୍କୁ ନେଇ ସୁଖେ ଭୋଗକର

ଶୁଣିଣ କୁମରେ ଦେଲେ ତହିଁ ଉତ୍ତର ।

ଆପଣ ଏହି କନ୍ୟାକୁ ଦେଇଯାନ୍ତୁ ବାଣ୍ଟି

ଯାହାକୁ ଦେବେ କରିବୁ ତାକୁ ଘେନି ସୃଷ୍ଟି ।

ଧାତା ବୋଇଲେ ମରୀଚ ନେଉ ସୁଖଦାକୁ

ଅନୁସୂୟା କନ୍ୟା ଦିଅ ଅତ୍ରି କୁମରକୁ ।

ହେମବତୀ କନ୍ୟା ଋଷି ଅଙ୍ଗିରା ଯେ ନେଉ

ବଶିଷ୍ଟ ଏ ଅରୁନ୍ଧତି ଜେମା ବିଭାହେଉ ।

ସୁମତିଙ୍କି ଦେବା ନେଇ ପୁଲହ ମହର୍ଷି

ସୁତୁ ନେଉ କ୍ରିୟା କନ୍ୟା ସଙ୍ଗରେ ବିଳସୀ ।

ଜୟନ୍ତୀ ନାମେ କନ୍ୟାକୁ ଭୃଗୁ ବିଭା ହେଉ

ସୁକାନ୍ତି କନ୍ୟାଖୁ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ନେଉ ।

ଏମନ୍ତ କହି କନ୍ୟାକୁ ଆଣି ପଦ୍ମଯୋନି

ମହାମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ିକରି ସମର୍ପିଲେ ପୁଣି ।

କୁଶଗ୍ରନ୍ଥି ବାନ୍ଧି ପୁତ୍ରେ ବିଭା କରାଇଲେ

ତହିଁ ଉତ୍ତାରୁ ଯେ ବ୍ରହ୍ମା ଦକ୍ଷକୁ କହିଲେ ।

ଷାଠିଏ ଗୋଟି ଦୁହିତା ତୁହି ଉପୁଜାଇ

ଆମ୍ଭର ନିକଟେ ତାକୁ ସମର୍ପିବୁ ନେଇ ।

କରିବି ମୁଁ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବର ଖଞ୍ଜା

ଶୁଣି ହେଉ କହି ତହୁଁ ଗଲେ ଦକ୍ଷପ୍ରଜା ।

ସୁକାନ୍ତିକି ନେଇ ନିଜ ମନୋହାରୀ କଲେ

କିଛିଦିନ ଉତ୍ତାରେ ସେ ଗର୍ଭବତୀ ହେଲେ ।

ନବମାସ ପରେ ଦଶମାସର ଭିତରେ

ଜନମିଲେ କନ୍ୟାମାନେ ଦକ୍ଷଙ୍କର ଘରେ ।

ଷାଠିଏ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ପ୍ରଜାପତି

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ସାକ୍ଷାତେ ନେଇ ଦେଲେକ ସବୁନ୍ତି ।

କନ୍ୟାଙ୍କ ଦେଖିଣ ଧାତା ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲେ

ପ୍ରଥମେ ରୁଦ୍ରଙ୍କୁ ସତୀ କନ୍ୟା ବିଭା ଦେଲେ ।

ସତୀକନ୍ୟା ବିଭଆକଥା କହିଲି ତୋ ଆଗେ

ଧର୍ମ ଦେବତାର ଜନ୍ମ ଶୁଣରେ ସରାଗେ ।

ଦକ୍ଷ କନ୍ୟାଗଣ ଆଣି ଯେତେବେଳେ ଦେଲେ

ସେ କନ୍ୟାମାନେ ପିତାଙ୍କ ମୁଖକୁ ଚାହିଁଲେ ।

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ପାଶେ ରହିଣ ପଚାରନ୍ତି ସର୍ବେ

କହ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ପତି କିଏ ହେବେ ।

ଧାତା ବୋଇଲେ ଆକୁଳ ନୁହ ତୁମ୍ଭେ କେହି

ତୁମ୍ଭମାନଙ୍କର ପତି କିଏ ହେବେ ।

ଧାତା ବୋଇଲେ ଆକୁଳ ନୁହ ତୁମ୍ଭେ କେହି

ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟ ବର ଖଞ୍ଜିଦେବି ମୁହିଁ ।

ଏତେ କହିଣ ଅଧର ଆଉଁଷିଲେ ଧାତା

ତକ୍ଷଣେ ଜନ୍ମିଲେ ତହିଁ ଶ୍ରୀଧର୍ମ ଦେବତା ।

ସେ ନିରାକାର ପୁରୁଷ ଜନ୍ମ ଧରି ଦେବ

ଦଶଗୋଟି କନ୍ୟା ତାଙ୍କୁ ଦେଲେ ପିତାମହ ।

ସେ କନ୍ୟାମାନଙ୍କ ନାମ ଶୁଣ ପ୍ରିୟତମା

ତନୁ ଭାନୁ ସୁମେଧା ହେ ମେଧା କ୍ଷିତି କ୍ଷମା ।

ଧୃତୀ ଶୃତୀ ସୁଚାରୁ ଯେ ଶ୍ରଦ୍ଧା ନାମ ପୁଣି

ଏମନ୍ତ ଧର୍ମକୁ ଦେଲେ ଦଶକନ୍ୟା ଆଣି ।

ଜନ୍ମିଲେ ଯେ ଦଶକନ୍ୟାଠାରୁ ଯେତେ ଜଣ

ସୁମେଧାରୁ ପୁତ୍ର ଗୋଟି ହେଲା ମେଘ ଦ୍ରୋଣ ।

ଶ୍ରଦ୍ଧା କନ୍ୟାର ସେ ପୁତ୍ର ଆବର୍ତ୍ତକ ହେଲା

ତନୁଗର୍ଭୁ ସମ୍ବର୍ତ୍ତକ ମେଘ ଜନମିଲା ।

ଭାନୁ ଗର୍ଭରୁ ଜନ୍ମିଲନ ପୁଷ୍କର ହେ ମେଘ

କ୍ଷିତି କନ୍ୟାଠାରି ଜାତ ହେଲା ଚାରିଯୁଗ ।

ଧୃତୀ କନ୍ୟାର ଗର୍ଭରୁ ଜାତ ପିତୃଗଣ

କ୍ଷମା କନ୍ୟା ଜାତ ହେଲେ ଏଗାର କରଣ ।

ଶ୍ରଦ୍ଧାର ଉଦରୁ ଜାତ ହେଲେ କନ୍ୟା ତିନି

ଶ୍ରୁତି କନ୍ୟାର ଜଠରୁ ଜନ୍ମିଲା ରଜନୀ ।

ସୁଚାରୁ ଗର୍ଭରୁ ଜାତ ହେଲେ ଷଡ଼ଋତୁ

ଏ ସର୍ବ ବିଷୟ ପ୍ରିୟେ ବୁଝିକରି ହେତୁ ।

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ପୁତ୍ର ଯେହୁ ଅଙ୍ଗିରା ମହର୍ଷି

ହେମବତୀ କନ୍ୟାକୁ ସେ ବିଭାହେଲେ ଆସି ।

ତାହାଙ୍କୁ ନେଇଣ ଋଷି କରନ୍ତେ ରମଣ

ଜନମିଲେ ବୃହସ୍ପତି ଘେନି ଦିବ୍ୟଗଣ ।

ସୁନନ୍ଦ ଦ୍ଵିଜର କନ୍ୟା ତାର ରୂପବତୀ

ବୃହସ୍ପତି ଦେବଗୁରୁ ହେଲେ ତାର ପତି ।

ଏ ରୂପେ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ କି ସେ ଦକ୍ଷ

ପୁତ୍ରଜାତ କରାଇଲେ ସେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ।

ପୁତ୍ରଙ୍କ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଜାଣି ଦକ୍ଷ ତହିଁ ଗଲେ

ଦକ୍ଷ ଯଶୋବନ୍ତପୁରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ଆଗୋ ଉମାସତୀ

ଯଶୋବନ୍ତ ପୁରେ ମିଳି ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ।

ଦେଖନ୍ତି ସେ ପୁର ଶୋଭା ଅପୂର୍ବ ଭୁବନ

ତହିଁ ବିଜେ କରିଛନ୍ତି ଅନାଦି ନନ୍ଦନ ।

ସେ ପୁରକୁ ତୁଳିବାକୁ କେଉଁ କଥା ଅଛି

ଅତୁଳନୀୟ ଭାବରେ ସେ ଶୋଭା ପାଉଛି ।

କୋଟିଏ ମୁଖରେ ପିତା ଉଚ୍ଚାରନ୍ତି ଦେବ

ଅଲେଖ ପୁର ଭେଦିଣ ଶୁଭଇ ଶବଦ ।

ସକଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ଯେ ଅଟନ୍ତି କରତା

ଅନାଦି ସମ୍ଭୂତ ସେହି ବିହନ୍ତ ବିଧାତା ।

ରତ୍ନପରେ ସେହି ବ୍ରହ୍ମା ବିଜେ କରିଛନ୍ତି

ଛାମୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ଯାଇ କଲେ ପ୍ରଜାପତି ।

କାକୁତି ମିନତି ହୋଇ ପାଦତଳେ ଶୋଇ

ଉଠିଲା ଦକ୍ଷଣେ ସେ ଶିରରେ କରଦେଇ ।

ବିଧାତା ତାହାଙ୍କୁ ଶୁଭେ ବାଞ୍ଛିଲେ କନ୍ୟାଣ

ଆସ ସନ୍ନିଧିକି ମୋର କୁଳର ମଣ୍ଡନ ।

ତୁହି ମୋର ସୁପଣ୍ଡିତ ପୁତ୍ର ଗୁଣନିଧି

ଅସାଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ତୋହର ହସ୍ତେ ହୁଏ ସିଦ୍ଧି ।

ତୋତେ ଭାରଦେଇ ଆମ୍ଭେ ରହିଲୁ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ

ବାବୁ ତିହି ସଂସାରକୁ ପାଳୁଛୁ କେମନ୍ତେ ।

ଜୀବଜନ୍ତୁମାନେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲେ ତ ସଂସାରେ

କୁଶଳ ବାରତା କହ ଆମ୍ଭର ଆଗରେ ।

ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେ ଭୋ ଶୁଣ ପିତାମହ

କର୍ମରେ ଯହୁଁ ମୋହର ଆକର୍ଷିଲା ମୋହ ।

ସଂସାର ଭିଆଣ କଥା ବିଚାରଲେ ଚିତ୍ତେ

ବିଷ୍ଣଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କରିଣ ରହିଲେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ।

କରୁଣା ସାଗର ମୋର ଜାଣିପାରି ଚିତ୍ତ

ନାଭିରୁ ଗୋଟିଏ ପଦ୍ମଫୁଲ କଲେ ଜାତ ।

ସେ ପଦ୍ମକେଶରୁ ଜାତ ଚତୁର୍ମୁଖ ଧାତା

ପେଷିଲେ ଜଗତ ପାଳିବାକୁ ତାଙ୍କୁ ମାତା ।

ସରସ୍ଵତୀଙ୍କ ଆଜ୍ଞାରେ ପଦ୍ମଫୁଲ ଘେନି

ଅଇଲେ ମୋ ସନ୍ନିଧିକୁ ସେହି ପଦ୍ମଯୋନି ।

ଆଣିଥିଲେ ଯେଉଁ ଗୋଟି ସେ କମଳ ଫୁଲ

ସନ୍ତୋଷରେ ଦେଲେ ବ୍ରହ୍ମା ମୋର କରସ୍ଥଳ ।

ମୋହର କରେ ପଡ଼ନ୍ତେ କମଳ ପୁଷ୍କର

ଗୋଟିଏ କନ୍ୟା ତହିଁରୁ ହେଲା ଅବତାର ।

ଚତୁର୍ମୁଖ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ସେ କନ୍ୟାଗୋଟି ଦେଲ

ତାହାଠାରୁ ମରୀଚକୁ ଉତ୍ପତ୍ତି କରିଲେ ।

ଅତ୍ରି ଅଙ୍ଗିରା ଆବର ବଶିଷ୍ଠ ମହର୍ଷି

ଏହି ପରକାରେ ଜାତହେଲେ ଆଠଋଷି ।

ଏମାନଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସର୍ବ କରିଲେ ସର୍ଜନ

ଚତୁର୍ମୁଖ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଯେ ନନ୍ଦନ ।

ତାଙ୍କଠାରୁ ଉପୁଜିଲେ କଶ୍ୟପ ମହର୍ଷି

ପବିତ୍ର ତାହାଙ୍କ ହୃଦ ମରୀଚିଙ୍କ ଶିଷି ।

ତେରଟି କନ୍ୟା ତାହାଙ୍କ ବିବାହ କରିଲେ

ସେ ଋଷି ନେଇ ତାହାଙ୍କୁ ସମ୍ଭୋଗେ ରହିଲେ ।

କଶ୍ୟପ ଋଷିଙ୍କ କୋଳେ ହେଲେ ବହୁ ପୋଏ

କିନ୍ନର ଅସୁର ସୁର ନର ଯକ୍ଷ ଯାଏ ।

ଭୂତ ପ୍ରେତ ପିଶାଚ ଯେ ନାଗଗଣମାନ

ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ କୀଟ ପତଙ୍ଗାଦି ବର୍ଣ୍ଣ ।

ସାଧକ ଯେ ସିଦ୍ଧି ଲୋକ କଳ୍ପୀ ଜଳଚର

କଶ୍ୟପ ଋଷିଙ୍କଠାରୁ ହେଲେ ଅବତାର ।

ମୋହର ଗୋଚର ତାଙ୍କୁ କଲା ତପଚାରୀ

ମୁହିଁ ନିଯୋଗିଲି ତାହା ତେର ଭାଗକରି ।

ତେର ଭୁବନେ ନେଇଣ ସ୍ଥାପିଲି ଅନେଇ

ପ୍ରଥମେ ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ଦ୍ଵିତୀୟେ ପଦ୍ମଲୋକ ।

ତୃତୀୟରେ ଭୂତଗଣ ଚତୁର୍ଥେ ପିଶାଚ

ପଞ୍ଚମରେ କର୍ମଲୋକ ନବମେ ଦବଂଶ ।

ଦଶେ ତପ ଲୋକ ଏକାଦଶେ ଧର୍ମ ଲୋକ

ଦ୍ଵାଦଶରେ ଚନ୍ଦ୍ର ତ୍ରୟୋଦଶେ ନିଜଲୋକ ।

ତହିଁର ଉପରେ ଜାଣ ନିରଞ୍ଜନ ବିହି

ତା ଉପରେ ଅଛନ୍ତି ଯେ ନିରାକାର ସାଇଁ ।

ପଞ୍ଚଦଶ ଭୁବନରେ ତ୍ରୟୋଦଶ ଲୋକ

ମଧ୍ୟରେ ଭୁବନ ପୁଣି ରହିଛି ଅନେକ ।

ଦ୍ଵାଦଶ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଭୁବନେ ଶୋହେ ନିରାକାର

ମଞ୍ଚରେ ବସନ୍ତି ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ରତ୍ନାକର ।

ତିନିଗୋଟି ବାରସ୍ଵତୀ ଏକ ସଞ୍ଜିମନୀ

ଷଡ଼ଗୋଟି ଶୂନ୍ୟପୁର ଚଉଦ ମେଦିନୀ ।

ତିନିଲକ୍ଷ ନଦୀ ଏକସସ୍ର ପୁଣ୍ୟତୀର୍ଥ

ପଞ୍ଚଦଶ କ୍ଷେତ୍ରେ ବାରଗୋଟି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅର୍ଥ ।

ଚାରିବର୍ଗ ମୂଳେ ଚଉରାଶି ବର୍ଗ ଲୋକ

ଛତିଶ ଆବୃତ୍ତ ଶାସ୍ତ୍ରେ ବର୍ତ୍ତନ୍ତି ସେ କୋକ ।

ଚଉଦ ଭୁବନେ ସମ ସରି ସର୍ବଜନେ

ବସିଲେ ଉତ୍ତମ ବୃନ୍ଦାରକେ ସ୍ଵର୍ଗ ସ୍ଥାନେ ।

ଏ ରୂପେ ଭିଆଣ ଯାହା କରିଛି ସମସ୍ତ

ତୁମ୍ଭର ଛାମୁରେ ତାହା କହିଲି ନିୟତ ।

ସଂସାରରେ ଜୀବଜନ୍ତୁମାନେ ଉପୁଜିଲେ

ଯେ ଯାହାର ଅନୁରୂପେ ସମସ୍ତେ ରହିଲେ ।

କଶ୍ୟପ ଋଷିଙ୍କ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ତନୟ ମଘବା

ସକଳ ଗୁଣେ ସୁନ୍ଦର ଦିବ୍ୟ ରୂପ ଶୋଭା ।

ଇନ୍ଦ୍ରପଣରେ ତାହାଙ୍କୁ ସ୍ଵର୍ଗେ କଲି ରାଜା

ଚଉଦ ଭୂବନ ଲୋକ କରିବେ ଯେ ପୂଜା ।

ସକଳ ଦେବତା ତାର ବୋଲେ ରହିଥିବେ

ତାର ଆଶ୍ରିତରେ ତରିଯିବେ ସର୍ବ ଦେବେ ।

ସକଳ ଭୁବନ ସେହୁ ପାଳିବେ ସୁଧର୍ମେ

ବୁଝିବେ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପାପ ପୁଣ୍ୟ ଯମ ଧର୍ମେ ।

ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଜଳପତି ବରୁଣ କୁବେର

ଜନ୍ତୁପତି ନଈର୍ଋତ ପୁଣି ବୈଶ୍ଵାନର ।

ଶୁଭ ଅଶୁଭ ମଣିବେ ଦଶଦିଗପାଳ

ଚାରିମେଘ ବରଷିଣ ପାଳିବେ ଶୟଳ ।

ବିଷ୍ଣୁନାଥ ଜାଣିବେ ଏ ସମସ୍ତଙ୍କ ଚିନ୍ତା

ଦୁର୍ଗମ ଭାର ନାଶିବେ ଈଶ୍ଵର ଦେବତା ।

ଚତୁର୍ମୁଖ ବ୍ରହ୍ମା ଯେହୁ ବିଷ୍ଣୁର କୁମର

ବିଧାତା ପୁଣରେ ସେହୁ ସାଧିବ ସଂସାର ।

ତାହାର ତହୁଁ ଯେ ଜାତ ହେଲେ ଋଷିଗଣ

ତାହାଙ୍କଦ୍ଵାରା ଜଗତ ଲଭିବେ କାରଣ ।

ଜାଣିବେ ତେର ଭୁବନ ଚିନ୍ତା ଦେବଲୋକେ

ତ୍ରିଦଶ ବୋଲନ୍ତି ତେଣୁକରି ବୃନ୍ଦାରକେ ।

ମଞ୍ଚପୁରେ ରଖିଲଇଁ ୟେବଣ ଜୀବଙ୍କୁ

ସେ ପୂଜା କରିବେ ସେହୁ ଜଗତ ଲୋକଙ୍କୁ ।

ସକଳ ଲୋକେ କରିବେ ଯହୁଁ ତାଙ୍କୁ ମାନ୍ୟ

ମାନବ ନାମ ବହିଲେ ତହୁଁ ବିଦ୍ୟମାନ ।

ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ଛାଡ଼ିକରି ଆଉ ଯେତେ ସ୍ଥାନ

ବଞ୍ଚନ୍ତି ଅଚିନ୍ତା ଅଇଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟେ ସର୍ବଜନ ।

ସକଳ ଭୁବନ ମଧ୍ୟେ ମଞ୍ଚପୁର ସାର

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ନିର୍ମାଣ ଏ ଅଟେ ଯେଉଁ ପୁର ।

ଶୁଭ ଅଶୁଭ ସକଳ କର୍ମ ଧର୍ମ ବିଧି

ସୁଖ ସମ୍ପନ୍ନ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଭୋଗ କଷ୍ଟ ବିଧି ।

ଭବପୁର ଲୋକଙ୍କୁ ଏ ସବୁ ଅଛି ଲାଗି

ଜନ୍ମ ମରଣ ଲଭନ୍ତି ତେଣୁ ବେଗାବେଗି ।

ରଚିଲି ଅସୁର ସୁର ନର ତିନି ଭଳି

ଅବଶ୍ୟ ଏମାନଙ୍କର ଲାଗୁଥିବ କଳି ।

ଏଥକୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ହେଉଥିବେ ଅବତାର

ଦୁଷ୍ଟ ନାଶି କରୁଥିଲେ ଥୟ ମହୀଭାର ।

ହେ ଜନ ନାଶିବେ ତୋର କଷ୍ଟ ଗୋସାମଣି

ସଂହାର କରିବେ ଅନ୍ତକାଳେ ଶୂଳପାଣି ।

ପୃଥୀ ଭଲ ମନ୍ଦ ପାଳୁଥିବେ ଦେବଲୋକେ

ତେବେ ସେ ସୁସ୍ଥ ହୋଇଣ ରହିବେ ତ୍ରିଲୋକେ ।

ଏମନ୍ତ ପ୍ରକାର ମୁହିଁ ବିହିଛି ସଂସାରେ

ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଗତି କହିଲି ଅନେକ ପ୍ରକାରେ ।

ପୁରାଣ ପୁରୁଷ ଯେହୁ ନିତ୍ୟ ନିରାକାର

ବିଜୟ କରି ଅଛନ୍ତି ଅଶେଷ ଘଟର ।

ସକଳ ଦେବତା ଥାନ୍ତି ଅଶେଷ ଘଟର

ଯୋଗାମାୟା ବସାଇ ଯେ ବହୁ ପରକାରେ ।

କାମକ୍ରୋଧ ଲୋଭ ମୋହ ହିଂସା ଭାବ ଘେନି

କ୍ଷୁଧା ତୃଷା ନିଦ୍ରା ବସେ ଜଠର ଯେ ଅଗ୍ନି ।

ଏହି ଆଠକୁ ଆୟତ୍ତ କରଇ ଯେ ନର

ଜନ୍ମ ମରଣ ନ ବାଧେ ତାକୁ ନିତ୍ୟାଚାର ।

ଏହି ଅଷ୍ଟ ଖଣ୍ଡି ଘେନି ପଚିଶ ପ୍ରକୃତି

ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ଏହୁ କରନ୍ତି ଅନୀତି ।

ଏହାଙ୍କୁ ବଶ କରି ଯେ ଚିହ୍ନେ ପରଭୂତ

ସେହି ସେ ଭବସାଗରୁ ତରିବ ନିଶ୍ଚିତ ।

ଆପ ତେଜ ବାୟୁ ଆଉ ପୃଥୀବୀ ଆକାଶ

ଏଥିର ଭିତରେ ଜାଣ ସତ୍ୟ ପରକାଶ ।

ସେ ସତ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ଯେ ଚିହ୍ନି ସର୍ବ ଘଟେ

ତାହାକୁ ମୁକୁତି ବାଟ ଦିଶଇ ନିକଟେ ।

ମୁକତି ବାଟର ପୁଣି ମହିମା ଏସନ

ଦୟା କ୍ଷମା ଶାନ୍ତି ଆଉ କୋମଳ ବଚନ ।

ଏ ରୂପରେ ଆଚରଣ କରିବେ ଯେ ପ୍ରାଣୀ

ଅଚିନ୍ତେ ତରିବେ ଯେହୁ ଭବନଦୀ ପାଣି ।

ଜ୍ଞାନ ଲଭି ଇନ୍ଦ୍ରିୟକୁ ଯେ ବଶ କରନ୍ତି

ଜନ୍ମ ମରଣ ଦିଶଇ ତାଙ୍କୁ ଦିବାରାତି ।

ଜଠରେ ବାସ କରି ଯେ ଭବେ ଜାତହୋଇ

ସଂସାରେ ଯେ ଭ୍ରମୁଥାଏ ମହା କଷ୍ଟ ପାଇ ।

ଏମନ୍ତ କରିଣ ମୁହିଁ ପ୍ରାଣୀଙ୍କି କହିଲି

ପାପ ପୁଣ୍ୟ ଦୁଇଗୋଟି ଉଦେ କରାଇଲି ।

ଯେ ଯାହା ଆବୋରିବ ଯେ ସେ ଫଳ ପାଇବ

ମୋତେ ନିନ୍ଦା କଲେ ଘୋର ନରକେ ପଡ଼ିବ ।

ଏମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ମୁହିଁ ବିହିଛି ସଂସାରେ

ପୂର୍ବର କରମ ବଶେ ତୁମ୍ଭର ଆଜ୍ଞାରେ ।

ଜମ୍ବୁ ଶାଳ୍ମଳୀ ଯେ ଶ୍ଵେତ କ୍ରୌଞ୍ଚ କୁଶ ଶାକ

ସିଂହଳ ପଦ୍ମ ଆବର ଅଟଇ ଯେ ପକ୍ଷ ।

ଆବର ମୁଁ ନବ ପୁତ୍ର ମନୁ କଲି ଜାତ

ଧୀର ସୁନ୍ଦର ସେମାନେ ମୋହର ସଞ୍ଜାତ ।

ଏ ବିଧିରେ ନବପୁତ୍ର ହେଲେ ଅବତାର

ସୃଷ୍ଟି ପାଳିବାକୁ କଲେ ସମସ୍ତେ ବିଚାର ।

ପୁତ୍ରଙ୍କ ବିବାହ ଦେଖି ମନରେ ବିଚାରି

ନବଖଣ୍ଡ କରି କାଟିଦେଲି ବସୁନ୍ଧରୀ ।

ସେ ନବ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଦେଲି ବାଣ୍ଟିକରି ତାହା

ଯେ ଯାହା ବାଣ୍ଟରେ ସେହୁ ହେଲେ ନରନାହା ।

ଆପଣାର ନାମେ ସେହୁ ମେଦିନୀ ଭିଆଇ

ରହିଲେ ସେ ପରଜାଙ୍କୁ ପାଳି ତୋଷହୋଇ ।

ମେଦିନୀ ବାଣ୍ଟିଲି ମୁହିଁ ଯେଉଁ ଗାର କାଟି

ସେହି ସେ ହୋଇଲା ଜାଣ ସିନ୍ଧୁ ସାତଗୋଟି ।

ଲବଣ ଯେ ଇକ୍ଷୁ ସୁରା ଘୃତ ଦଧି କ୍ଷୀର

ସଲିଳ ସିନ୍ଧୁକୁ ଘେନି ସପତ ସାଗର ।

ଏଥିର ଭିତରେ ଅଛି ପୃଥ୍ଵୀ ନବଖଣ୍ଡ

ଏଥିରେ ସଞ୍ଚରଣ ହୋଇଲା ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ।

ପୃଥିବୀରେ ନରଇନ୍ଦ୍ର ସ୍ଵର୍ଗେ ସୁରପତି

ପାତାଳରେ ନରନାହା ଅନନ୍ତ ମୂରତି ।

ଯଶୋବନ୍ତୀ ପରେ ହେଲା ବିଧାତାର ବାସ

ପାତାଳ ବଇକୁଣ୍ଠରେ ବିଜେ ପିତବାସ ।

କଇଳାସରେ ଈଶ୍ଵର ଯମ ସଂଯମନୀ

ଅଳକାପୁରେ କୁବେର ସାଗରରେ ଅଗ୍ନି ।

ଲବଣେ ବରୁଣ ଦଧି ମଧ୍ୟେ ନିଶାକର

କ୍ଷୀର ସାଗର ଘେନିଣ ରହିଲେ ସମୀର ।

ଜ୍ୟୋତିପୁରରେ ଆଦିତ୍ୟ କୋଣେ ଅଷ୍ଟବସୁ

ବିଶ୍ଵଦେବା ରହିଲେ ଯେ ଭୁବନ ସିତାଂଶୁ ।

ବିଶ୍ଵକର୍ମା ରହିଲେ ଯେ ଚିତ୍ରଶାଳାପୁର

ଜୟନ୍ତୀପୁରେ ରହିଲେ ଅଶ୍ଵିନୀ କୁମାର ।

ରତ୍ନରେଖା ପୁର ମଧ୍ୟେ ରହିଲେ ଜାହ୍ନବୀ

ରହିଲେ ଯେ ଅଷ୍ଟଗିରି ପଦେ ମହାଦେବୀ ।

ତିଥି ବାର ଯୋଗ ଲଗ୍ନ କରଣ ଯେ ରାସି

ବେଳକାଳ ଗ୍ରହଗଣ ନକ୍ଷତ୍ର ବିଶେଷି ।

ଦିବାନିଶି କରିବେ ଏ ସଂସାର ଭିଆଣ

ଶୁଭାଶୁଭ ଭଲମନ୍ଦ କରି ନିରୀକ୍ଷଣ ।

ଚତୁର୍ମୁଖ ବ୍ରହ୍ମା ସଙ୍ଗେ ଋଷିଗଣ ଘେନି

ବେଦବାକ୍ୟ ପାଳିବେ ସେ ସଂସାର ମେଦିନୀ ।

ଚାରିମେଘ ବରଷିବେ ବେଳ କାଳ ଜାଣି

ଅଶେଷ ଅଦୋଷ ଦୋଷ ସହିବ ଧରଣୀ ।

ବାସୁକୀ ନାଗ ସହିବ ପୃଥ୍ଵୀ ଭରାଭର

ରହିବେକ ମେରୁ ଆଶ୍ରେକରି ତିନିପୁର ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଆଶ୍ରୟ କରି ରହିଲେ ଜଗତେ

ସେହି ବିଷ୍ଣୁ ସର୍ବଘଟ ପ୍ରାଣ ପଞ୍ଚଭୂତେ ।

ବିଷ୍ଣୁ ନାମ ଗୋଟି ସାର ସକଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ

ଅଧିକାରୀ ଅଟନ୍ତି ସେ ବିଷ୍ଣୁ ସର୍ବ ପିଣ୍ଡେ ।

ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଆଶ୍ରେ କରିଣ ତରନ୍ତି ଯେ ପ୍ରାଣୀ

ତାହାଙ୍କୁ ସଂସାର ମଧ୍ୟେ ସାର କରି ଗଣି ।

ସକଳ ଜନ ଉପରେ ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ସେ ଜନ

ସଂସାରରେ ବିଷ୍ଣୁଭକ୍ତ ଜନ ମୋକ୍ଷପାନ ।

ବିଷ୍ଣୁ ନାଥଙ୍କ ଅଭାବେ ବଞ୍ଚନ୍ତି ଯେତେକ

ସେମାନଙ୍କ ମୋକ୍ଷପଦ ନୁହଇ ଶାଶ୍ଵତ ।

ଅଙ୍ଗାରର ଯେହ୍ନେ ସ୍ଵାଦ ବାସନା ନ ଥାଇ

ବିଷ୍ଣୁର ଅପ୍ରୀତି ଲୋକ ତେସନ ଅଟଇ ।

ଏମନ୍ତ ଅନେକ କଥା କହିଲେ ସଂସାରେ

ଯେ ଯେମନ୍ତ ଲୋକ ତାକୁ ରଖିଲି ସେ ପୁରେ ।

ଗୋଲୋକ ଭୁବନେ ଆଉ ବାଞ୍ଛାବଟ ମୂଳେ

ଯେ ଅଲେଖପୁର ତଳେ ଗୋମାତା ରହିଲେ ।

ରହିଲେକ ଠୁଳ ଶୂନ୍ୟପରେ ଜଗଜ୍ୟୋତି

ଯୋଗମାୟା ସବୁଠାରେ ଧରି କାମମୂର୍ତ୍ତି ।

ରହିଲେ ତାହାକୁ ଆଶ୍ରେକରି ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ

ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ପୂରିଲେ ଭୁବନ ଆକାଶ ।

କେଉଁଠାରେ ରହିବି ମୁଁ ଅବା ପିତାମହ

ପରଂବ୍ରହ୍ମ ନାଥ ମୋତେ ବିଚାରିଣ କହ ।

ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେ ବାବୁରେ ସକଳ ତୋହର

ରହ ତୋର ଇଚ୍ଛା ତୋର ଯୋଗାଇ ଯେ ପୁର ।

ଏତେ ବୋଲିଣ ବିଧାତା କରେ ଶାଢ଼ୀ ଘେନି

ଋଷିନ୍ଦ୍ର ପଣେ ବାନ୍ଧିଲେ ଦକ୍ଷର ମୂର୍ଦ୍ଧନୀ ।

ବିଦାୟ ନେଇଣ ଦକ୍ଷ ସେଠାରୁ ଅଇଲେ

ନିଜ ମନୋନୀତ ସ୍ଥାନ ଖୋଜିଣ ବୁଲିଲେ ।

ଜୀବଜନ୍ତୁ ସୃଷ୍ଟିକରି ଲଭିଲେ ସେ ସ୍ଥାନ

ଦୀନ ହୀନ ହରି ଦାଶ କରଇ ରଚନ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ବିଚାରିଲେ ଗଣେଶ ଜନନୀ

ଦକ୍ଷ କଥା କୁହ ନାଥ ଘେନି ମୋ ଦୟନୀ ।

ଭୂତେଶ କହିଲେ ସବୁ ଠିକ ଠିକ କରି

ବୁଝାଇ କହୁଛି ଶୁଣ ଶ୍ରବଣକୁ ଡେରି ।

ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ବ୍ରହ୍ମା ହସ୍ତୁ ଶାଢ଼ୀ ପାଇ

ବାହୁଡ଼ି ଅଇଲେ ସେହୁ ଓଳଗି ଯେ ହୋଇ ।

ମଞ୍ଚପୁରରେ ମିଳିଲେ ଆସି ପ୍ରଜାପତି

ମନ୍ଦର ଗିରି ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗର ଯେ କତି ।

ସର୍ବ ସାଧବୀ ମେଦିନୀ ନାମେ ଗିରି ତଳେ

ଶାଖାବତୀ ନଗର ଯେ ଅଟେ ତହୁଁ କୂଳେ ।

ସେ ବନେ ଛନ୍ତି ମରୁତ ନାମେ ମହାଋଷି

ତାହାଙ୍କ ଆଗରେ ଦକ୍ଷ ମିଳିଲେକ ଆସି ।

ଦେଖିଣ ମରୁତ ଋଷି ହେଲେ କୃତ୍ୟ କୃତ୍ୟ

ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ପାଦେ କଲେ ପ୍ରଣିପତ ।

କହିଲେ କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ ମହାମୁନି

କେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟେ ଏଥକୁ ହେ ବିଜେ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନୀ ।

ପ୍ରଜାପତି ମରୁତକୁ ସକଳ କହିଲେ

ଯେ ରୂପେ ସକଳ ଜୀବ ପୃଥ୍ଵୀରେ ସଞ୍ଚିଲେ ।

ସକଳ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ଗତି ଜ୍ଞାନ ଦେଇ

ତୋଠାକୁ ଏବେ ଆସିଛି କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ।

କନ୍ୟା ଗୋଟାଏକ ମୋତେ କରନ୍ତୁ ପ୍ରଦାନ

ଶୁଣି ସନ୍ତୋଷ ଗାର୍ଗବ ଋଷିଙଅକ ନନ୍ଦନ ।

ଦକ୍ଷକୁ ରଖାଇ ତହିଁ ଋଷି ତପୋବନ୍ତ

ଦୋହରୀ ଅନଳେ ସେହୁ ସମର୍ପିଲେ ଘୃତ ।

ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦରୀ କନ୍ୟା ଅନଳୁ ଜନ୍ମିଲେ

ବେନି ଗୋଟି ତାଙ୍କ ଅଙ୍କ ସମ ହେମ ତୁଲେ ।

ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ନାମ ଚନ୍ଦକାନ୍ତି ଦୁଜେ ହେମମାଳୀ

ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଚନ୍ଦ୍ରମାମୁଖୀ ସେ ନବୀନା ବାଳୀ ।

ତ୍ରିପୁର ମୋହିନୀ କିବା ଲାବଣ୍ୟ ପ୍ରତିମା

ଅମୂଲ୍ୟ କନକ କାନ୍ତି ଦେଖି ବିନି ଜେମା ।

ମରୁତ ଋଷି ସେ ବେନି କନ୍ୟା ସଙ୍ଗେ ନେଇ

କର ଦୁଇ ଯୋଡ଼ି ଦକ୍ଷ ବିହି ଆଗେ କହି ।

ବୋ ମହାଋଷି ଜଗତ କରତା ଈଶ୍ଵର

ଯାହାର ମନୁ ଉଦୟ ହେଲା ଏ ସଂସାର ।

ମୁଁ ତୋତେ ତୋଷିବି ଅବା କେଉଁ ଦ୍ରବ୍ୟ ଦେଇ

ଆଜ୍ଞାରେ ଅପ୍ରର୍ବ କନ୍ୟା ଜାତ କଲି ଦୁଇ ।

ରୂପ ଗୁଣେ ସୁନ୍ଦରୀ ଦିବ୍ୟଗୁଣେ ଶୋଭା

ମନକୁ ଯୋଗାଇଲେ ହେ ହୁଅ ଆପେ ବିଭା ।

ପ୍ରଜାପତି ବୋଇଲେକ ମୋହର ସଦୃଶ

ସାନଭାଇ ଅଛି ମୋର ପିତାଙ୍କର ପାଶ ।

ନରଦ ତାହାର ନାମ ସେହି ମହାଜ୍ଞାନୀ

ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ପୁରାଣରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସେ ମୁନି ।

ତାହାଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କର କନିଷ୍ଠ ଝିଅକୁ

ଆମ୍ଭେ ବିଭା ହେବୁ ତୋର ବଡ଼ କନ୍ୟାଟିକୁ ।

ମରୁତ ବୋଇଲେ ଯାହା ଯୋଗାଏ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ

ନାସ୍ତିକି କରି ପାରିବି ମୁଁ ତୁମ୍ଭ କଥାକୁ ।

ମରୁତ ମହାଋଷିର ସନମତ ବାଣୀ

ସାନନ୍ଦ ହୋଇଲେ ଦକ୍ଷ ତପ୍ରଜାପତି ଶୁଣି ।

ନାରଦ ଋଷିଙ୍କି ତହୁଁ ସୁମରିଲେ ମନେ

ତକ୍ଷଣେ ନାରଦ ଆସି ହେଲେ ସନ୍ନିଦାନେ ।

ପ୍ରଜାପତି ପାଦତଳେ କଲେ ମନସ୍କାର

ନାରଦଙ୍କୁ ନମସ୍କାର କଲେ ମୁନିବର ।

ଯେ ଯାର ଉଚିତ ମାନ୍ୟେ ଗଉରବ କରି

ମରୁତ ଋଷି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ସୁତକୁ ଯେ ବରି ।

ସଙ୍କଳ୍ପ କରି ଯେ ବିଧି ତହିଁ ଦେବ ବାକ୍ୟେ

ଅତ୍ୟନ୍ତ ହରଷ ହୋଇ ମନର ଉତ୍ସୁକେ ।

ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଝିଅ ନାମ ଗୋଟି ଅଟେ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତି

ସେ କନ୍ୟାକୁ ବିଭା ହେଲେ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ।

କନିଷ୍ଠ ଦୁହିତା ନାମ ଅଟେ ହେମମାଳୀ

ଅମୂଲ୍ୟ ହେମ ପରାୟ ତାର ଅଙ୍ଗ ଝଳି ।

ସେ କନ୍ୟା ଗୋଟି ନାରଦ ମୁନି ବିଭାଦେଲେ

ମହା ସନ୍ତୋଷେ ମରୁତ ଋଷି ବିଭାହେଲେ ।

ସେ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ପାଇକରି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ କୁମରେ

ଆନନ୍ଦ ମନେ ରହିଲେ ଯେ ଯାହା ସ୍ଥାନରେ ।

ଯଶୋବନ୍ତୀ ପୁରେ ଯାଇ ରହିଲେ ନାରଦ

ମାନସ ମଧ୍ୟରେ ବହି ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରମୋଦ ।

ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତି କି ଘେନିଣ ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି

ମଠେକ କରି ରହିଲେ ମନ୍ଦରାଦି କତି ।

ପୁଣି ଭଦ୍ରା ନଦୀକୂଳେ ନିରାକୁଳ ବନ

କରୁଣା ବଟେକ ଅଛି ସେହି ସନ୍ନିଧାନ ।

ସେ ବଟତଳେ ଗୋଟିଏ ମଠ ସଜକରି

ରହିଲେ ସେ ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ତପୀରୂପ ଧରି ।

ସଙ୍ଗେ ରହିଲେ ଘରଣୀ ମରୁତଙ୍କ ଜେମା

ପରମ ସାଧବୀ ତାଙ୍କୁ ନାହିଁ ଯେ ଉପମା ।

ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଚରଣ ସେହୁ ସେବା କରୁଥାଇ

ଆନନ୍ଦେ ଦିନ ନିଅନ୍ତି ପତି ପତ୍ନୀ ଦୁଇ ।

ଜଗତ ନିମନ୍ତେ କରୁଥାନ୍ତି ପୁଣି ଯାଗ

ଯାଗଯଜ୍ଞ କରିଣ ସେ ଦ୍ୟନ୍ତି ହବିର୍ଭାଗ ।

ଦେବ ଶାସ୍ତ୍ର ପୁରାଣ ଯେ ଶ୍ଳୋକ ଗୀତା ଅର୍ଥ

ନାନା ବିଦ୍ୟାମାନ ତହିଁ କରନ୍ତି ବିଖ୍ୟାତ ।

ବାରବ୍ରତ ଓଷା ଆଦି ଦେବ ପୂଜା ବିଧି

ଭବିଷ୍ୟତ କଥାମାନ ଜଉତିଷ ଆଦି ।

ଜ୍ଞାନ ଉପଦେଶ ଆଉ ସାଧନା ବିବେକ

ଗୋଟିକା ଅଞ୍ଜନ ପୁଣି କୁହୁକ ଉଲୁକ ।

ଗାରଡ଼ି ମହାଖଳା ଯେ ଧାରଣା ଧରଣ

ଛତିଶ ବିଦ୍ୟା ସହିତ ଯେତେକ ଭିଆଣ ।

ଆମ୍ଭର ବିଚାର ନ୍ୟାୟ ନୀତି ଶାସ୍ତ୍ରମାନ

ମାନ ଗଉରବ ଆଦି ଯାବତ ବିଧାନ ।

ଦେଶଚାର ବାଣୀ ଆଉ କୁଳାଚାର ଧର୍ମ

ଆବର ଆରାଧିବା ଯେ ଜାତି ଦଶକର୍ମ ।

ଭକ୍ଷ ବୋଜନାହିଁ ଆଦି ବାଣିଜ୍ୟ ବେଉସା

ଦେବା ଦୟା ଧର୍ମ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯାଚକର ଆଶା ।

ଯେଉଁ ପୁର ଲୋକଙ୍କର ଯେଉଁ ଆଚରଣ

ଦକ୍ଷବ୍ରହ୍ମା ଯେ ସମସ୍ତ କରନ୍ତି ଭିଆଣ ।

ଜନଙ୍କ ହିତ ନିମନ୍ତେ କରନ୍ତି ବିଖ୍ୟାତ

ମୁକ୍ତି ଅର୍ଥେ ତପ ଅର୍ଥେ କରନ୍ତି ଯାବତ ।

ସକଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ଯେ ଏକଇ କରତା

ଏହି ସେ ବ୍ରହ୍ମା ପୁରୁଷ ବିହନ୍ତି ବିଧାତା ।

ଜଗତ ଜନ୍ତୁମାନଙ୍କୁ ସୁଖ ଭୋଗ ଦେଇ

ଆପଣେ ତପ କରନ୍ତି ବନବାସୀ ହୋଇ ।

ସକଳ ଜନଙ୍କ ପରେ ସେ କର୍ତ୍ତା ଈଶ୍ଵର

ଚଉଦ ଭୁବନେ ଖ୍ୟାତ ମହିମା ଯାହାର ।

ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦି ସହିତରେ ଦଶଦିଗପାଳେ

ନିତ୍ୟ ଆସି ଖଟିଥାନ୍ତି ତାଙ୍କ ପାଦତଳେ ।

ସକଳ ପୁରର ଲୋକେ ଆଜ୍ଞା ପାଳିଥାନ୍ତି

ଏକକୁ ଆରେକ ଖଳ ବଳ ଯେ ନୁହନ୍ତି ।

ଶୁଣିକରି ଉମାଦେବୀ ହୋଇଲେ ସନ୍ତୋଷ

ଅଜ୍ଞାନୀ ହରି ଦାସ ୟା କରଇ ପ୍ରକାଶ ।

ଶିବଙ୍କୁ ପୁଚ୍ଛିଲେ ଉମା ଯୋଡ଼ି ବେନିହସ୍ତ

ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର କଥା ମୋତେ କହ ପ୍ରାଣନାଥ ।

ଶଙ୍କର ବୋଲନ୍ତି ପ୍ରିୟେ ଚନ୍ଦ୍ର ଜନ୍ମ କଥା

ତାଙ୍କ ବଂଶାବଳୀ ଆଦି ସକଳ ବାରତା ।

ଶୁଣିବାକୁ ଯେବେ ଶ୍ରଦ୍ଧା କଲେ ପ୍ରାଣଧନ

ବିସ୍ତାରି କହୁଛି ସବୁ ଶୁଣ ଦେଇ ମନ ।

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ଅଷ୍ଟପୁତ୍ର ମଧ୍ୟେ ଯେ ତନୟ

ନାମ ଗୋଟି ବହିଛନ୍ତି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଆତ୍ରେୟ ।

ଅନୁସୂୟା ନାମେ କନ୍ୟା ବିଭା ହୋଇ ମୁନି

ସୁଖେ ତା ସଙ୍ଗେ ବଞ୍ଚନ୍ତି ଦିବସ ରଜନୀ ।

ଏହି ରୂପେ କେତେଦିନ ଅତୀତ ହୋଇଲା

ଦିନେ ଅନୁସୂୟା ସତୀ ଋତୁମତି ହେଲା ।

ଚତୁର୍ଥ ନିଶି ଯାଆନ୍ତେ ପଞ୍ଚମ ଦିନରେ

ପ୍ରାତଃକାଳୁ ଚଳିଗଲେ ସ୍ନାନ କରିବାରେ ।

ମିଳିଲେ କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁରେ ଯାଇଁ ଅନୁସୂୟା

ଏ ସମୟେ ମୁନି ଘରେ ନ ଦେଖିଣ ପ୍ରିୟା ।

ଆକୁଳ ହୋଇ ଖୋଜନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଚଉକତି

ଗୃହରେ ଭେଟ ନ ପାଇ ପଦରେ ଦେଖନ୍ତି ।

ଲୋଡ଼ନ୍ତି ପୁର ବାହାରେ ନାହିଁ ଅନୁସୂୟା

ଏଥୁଅନ୍ତେ ମୁନିଘରେ ନ ଦେଖିଣ ପ୍ରିୟା ।

ବିଚାରିଲେ କେଉଁଆଡ଼େ ଗଲା ପ୍ରାଣସହୀ

କେଉଁଠାରେ ଭେଟିବି ମୁଁ ଏବେ ତାକୁ ଯାଇ ।

ପୁଣି ବୋଲନ୍ତି ବିଶାଖା ହେବି ତୋହ ବିନା

ଶ୍ରୀଘ୍ର କରି ଆସ ପ୍ରିୟେ ଦେଖାଦିଅ କିନା ।

ଦୀନଦୁଃଖୀ ପରକାରେ ନ ସରେ ମୋ ଦିନ

ତୁ କାମ କ୍ଷୁଧାକୁ ମୋର ଅଟୁ ସୁଧାପାନ ।

ଦେହେ ଯେହ୍ନେ ଥାନ୍ତି ଜୀବ ପରମ ଏ ଦୁଇ

ଜଣେ ଭକ୍ଷିଲେ ଆରେକ ସନ୍ତୋଷ ହୁଅଇ ।

ସଂସାରେ କର୍ତ୍ତାକୁ ଜାଣେ ସେହିରୂପେ ପତ୍ନୀ

ଏକକୁ ଆରେକ ଥାନ୍ତି ସେହି ଭାବ ଘେନି ।

ଏମନ୍ତ ବୋଲି ଚାହିଁଲେ ଯାଇ ଦଶ ଦିଗେ

ଆକୁଳ ହୋଇ ତାହାଙ୍କୁ ପଚାରନ୍ତି ଆଗେ ।

ଆହେ ଦିଗମାନେ ତୁମ୍ଭେ ଜାଣିଥିଲେ କହ

କେଣେ ମୋର ପ୍ରିୟା ଗଲା ଅପୂର୍ବ ତା ଦେହ ।

ତାର ବିହୁନେ ନ ପାରେ ମୁହିଁ ଦେହ ରଖି

ହେଲାଣି ମୋ ତନୁ କ୍ଷୀଣ ଚକ୍ଷୁରେ ନ ଦେଖି ।

ମୁଁ ତାହାର ଆତ୍ମା ସେହୁ ଅଟେ ପିଣ୍ଡ ମୋର

ପିଣ୍ଡ ନ ଥିଲେ କି ସୁଖ ଅଛି ଏ ଆତ୍ମାର ।

ଏହି ରୂପେ ପତିପତ୍ନୀ ଦୁହେଁ ଏକ ପ୍ରାଣ

ଦୁଇ ନ ଥିଲେ ଆଶୋଭା ଦିଶେ ଏକ ପ୍ରାଣ ।

ଦିଗକୁ ଛାଡ଼ି ବୃକ୍ଷକୁ ପଚାରନ୍ତି ପୁଣି

ହେ ବୃକ୍ଷେ ଦେଖି ଅଛକି ମୋହର ତରୁଣୀ ।

ଆଜି ପ୍ରଭାତରୁ ମୁଁ ନ ଦେଖି ନେତ୍ର ଭାଗେ

ଘଡ଼ିକ ବେଳେ ମୋତେ ତ ଲାଗିଲାଣି ଯୁଗେ ।

ଏମନ୍ତେ ବୋଲି ପୃଥ୍ଵୀକୁ ଅତ୍ରି ପୁଣି ଚାହିଁ

ଗୋମାତା ବସୁଧା ଦେଖିଥିଲେ ଦିଅ କହି ।

କାହିଁଗଲା ପ୍ରିୟା ମୋର ତୋତେ ଥିବ ଜଣା

ମୋତେ ସିନା ଏ ସଂସାରେ ପଥ ଅଟେ ବଣା ।

ଶତକ୍ରୋଶ ବା ସହସ୍ର ଯୂଣେ ଥାଉ ତୁହି

ଯେ ଯହିଁ ଥିବ ଅଜଣା ତୋତେ କାହିଁ ନାହିଁ ।

ଏଣୁ ଗୋ ବସୁଧା କହ କାହିଁ ମୋର ସଖୀ

କେଉଁଠାରେ ଅଛି ମୋର ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ରମୁଖୀ ।

ନ କହିଲେ ମୁଁ ମରିବି ତୋତେ ଦେଲି ଶାପ

ଏହା ଶୁଣି ବସୁମତୀ ହସିଲେ ଅଳପ ।

ମୁନିଙ୍କି କହିଲେ ଉଭାହୋଇ ମୃଦୁବାଣୀ

ଭୋ ମୁନି ଯେତେ ଖୋଜୁଛ ଭାରିଯାକୁ ପୁଣି ।

ତୁମ୍ଭର ଘରଣୀ ପରା ପାକାସ୍ପର୍ଶ ହୋଇ

ଶୁଦ୍ଧସ୍ନାନେ ସୁମୁଦ୍ରକୁ ଯାଇଅଛି ସେହି ।

ସ୍ତିରୀଙ୍କ ହେଲେ ଏ କଥା ସଙ୍କୋତ ନୁହେ କି

ଗୋଧାଇବା କଥା କେହି କାନ୍ତକୁ କହେ କି ।

ସ୍ତିରୀ ବିଷୟ ସ୍ତିରୀଏ ସିନା ଜାଣିପାରୁ

ପୁରୁଷେ ଶୁଣିଲେ ତାହା ଲଜ୍ଜା କରି ମରୁ ।

ସହଜେ ଅଶୁଦ୍ଧ ନାରୀ ପ୍ରଥମୁ ନ ଛୁଇଁ

ଦ୍ଵିତୀୟ ଦିନ ଛୁଇଁଲେ ଆୟୁ ହାନି ହୋଇ ।

ତୃତୀୟେ ଛୁଇଁଲେ ହରେ ବାର ବ୍ରତ ଯାକ

ଚତୁର୍ଥେ ପାଣି ନ ପାନ୍ତି ତାର ପିତୃଲୋକ ।

ପଞ୍ଚମ ଚାତ୍ରରେ ପ୍ରିୟା ପାଶେ ଚଳିଗଲେ

ତହିଁ କିଛି ଦୋଷ ନାହିଁ ବସୁଧା କହିଲେ ।

ଏ ବିଷୟ ଯେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କିଛି ଜଣା ନାହିଁ

ଋତୁସ୍ନାନର ନିମନ୍ତେ ଯାଇଅଛି ସେହି ।

ଯେବେ ଲୋଡ଼ୁଛ ତାହାଙ୍କୁ ଆକୁଳ ଚିତ୍ତରେ

ଦେଖିବ ଯାଅ ଅଛି ସେ କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ ତୀରେ ।

ଏହା ଶୁଣି ଅତ୍ରି ମୁନି ହୋଇଲେ ସନ୍ତୋଷ

ବସୁଧା ବଚନେ ଶୀଘ୍ର ଗଲେ ପ୍ରିୟା ପାଶ ।

ପ୍ରିୟାକୁ ଦେଖିଣ ହର୍ଷେ କୋଳରେ ଧରିଣ

କହନ୍ତି ମୁନି ଗଦ୍‌ଗଦେ ମଧୁର ବଚନ ।

ନ କହି ସଖୀ କି ରୂପେ ଅଇଲୁ ତୁ ମୂର୍ଚ୍ଛି

ନ ଦେଖିଲେ ତୋତେ କ୍ଷଣେ ନ ପାରଇ ବଞ୍ଚି ।

ଅନୁସୂୟା ବୋଇଲା ମୁଁ ନିସ୍ତରିଲି ତେବେ

ମୋ ଛାର ସ୍ତିରୀକି ଦୟା ଥାଏ ଚିତ୍ତେ ଯେବେ ।

ସହଜେ ତ ଭାରିଯାର ପତି ଅଟେ ଗତି

ପତିଙ୍କି ସେବିଲେ ନାରୀ ମୁକତି ଲଭନ୍ତି ।

ସ୍ତିରୀମାନଙ୍କର ଏଣୁ ଗୁରସ୍ତହିଁ ବିଷ୍ଣୁ

ନାରୀଏ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ସର୍ବଦା ସହିଷ୍ଣୁ ।

ପତିଠାରେ ବିଷ୍ଣୁ ନାମ ଗୋଟି ପ୍ରବର୍ତ୍ତଇ

ନାରୀ ଭଜିଥିଲେ ଏକା ମୁକ୍ତି ଫଳ ପାଇ ।

ପତି ବିଷ୍ଣୁ ସେବା ଛାଡ଼ି ଯେ ଆନେ ଗମନ

ମୁକ୍ତି ଛାଡ଼ି ଚିରଦିନ ନରକେ ପତନ ।

କାଳ କାଳକୁ ତା କଥା ପୃଥ୍ଵୀରେ ରହଇ

ଅନିଚ୍ଛା ନାରୀକି ପୁଂସ ନ ପାରିବ ଛୁଇଁ ।

ଅଣୁମାତ୍ର ଥିଲେ ଆଶା ନାରୀମାନଙ୍କର

ସେ ଆଶା ଅନଳେ ଝାସ ଦ୍ୟନ୍ତି କାମୀନର ।

ଚୋରା ପୀରତି ଗୋପନ ହୋଇ ନ ରହଇ

ପକ୍ଷେ ମାସେ ବରଷେ ତା ବିକାଶି ବସଇ ।

ସେ ବାସନାରୁ ମହତ ସରେ ନାରୀଙ୍କର

ତିନି ଭୁବନରେ ଗତି ନାହିଁ ତାହାଙ୍କର ।

ଯେଣୁ ମୁଁ ଅନ୍ତର ହୋଇ ଆସିଥିଲେ ନାଥ

ଯଦି ତୁମ୍ଭେ ରଖିଥାଅ ବୁଝି ମୋ ଚରିତ ।

ଅନ୍ୟ କେଉଁ ଆଶା ମୋର ନାହିଁ ପ୍ରାଣପତି

ତୁମ୍ଭେ ତପେ ଥିଲ ମୁହିଁ ହେଲି ରଜୋବତୀ ।

ପ୍ରଥମ ଚତୁର୍ଥ ଯାଏ ନ ଛୁଅଁନ୍ତି କାନ୍ତେ

ତେଣୁ ପ୍ରଭାତୁ ଆସିଛି ମୁହିଁ ସ୍ନାନେ ଅର୍ଥେ ।

କାହା ମୁଖ ନ ଚାହିଁଣ ଯିବି ଜଳଘାଟେ

ରବି ଉଦେ ନୋହୁ ଶୁଚି ହେବ ଅଛି ପାଠେ ।

ତେବେ ସେ ଯୁବତୀକି ନ ଲାଗେ ଦୋଷାଦୋଷ

ସେଦିନ ରାତ୍ରେ କରିବ ସ୍ଵାମୀ ସହବାସ ।

ତାହାର କୋଳେ ସୁପୁତ୍ର ନିଶ୍ଚେ ଜାତ ହୁଏ

ରବି ଉଦେ ସ୍ନାନ ଯିବା ନିଷେଧ ବୋଲାଏ ।

ଭଲ ମନ୍ଦ ଦୁଇକଥା ଜାଣିଅଛି ମୁହିଁ

ତେଣୁ ସକାଳୁ ଅଇଲି ଛାମୁରେ ନ କହି ।

କୁତ୍ସାତ ରମଣୀ ସିନା ପୁରୁଷେ ଜଣାଏ

ସ୍ନାନେ ଶୁଚି ନୋହି ପୁଣି ଗୃହେ ବସିଥାଏ ।

ଏ ସମୟେ ଯେ ଦର୍ଶନ ଦେଲେ ମୋତେ ଆସି

ସ୍ତିରୀଙ୍କି ନ ମିଳେ ଥିଲେ ଗଙ୍ଗାଜଳ ଝାସି ।

ଶୁଣି ଏହା ଅତ୍ରି ମୁନି ହୋଇଲେ ସନ୍ତୋଷ

ପ୍ରିୟାକୁ ବୋଲେ ଏଥି କରିବା କେଳି ରସ ।

କେତେକ ଭୂମି ନିର୍ମଳ ତଟ କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ

ଏ ସ୍ଥାନେ ପୁତ୍ର ଜନ୍ମିଲେ ବୋଲାଇବ ବନ୍ଧୁ ।

ତିରିଶ ଅହୋରାତ୍ରଟି ଯେବେ ହେବ କେଳି

ତେବେ ତୋ ପୁତ୍ର ହୋଇବ ସୁଧାଂଶୁ ମଉଳି ।

ଦିନେ ଉଣା ହେଲେ ହେବ ଛିଦ୍ର ପ୍ରାୟ ବାଳେ

ଏମନ୍ତ ଦିଶୁଛି ସଖୀ ମୋତେ ଧ୍ୟାନବଳେ ।

ଶୁଣ ଆଗୋ ପ୍ରିୟା ସେହି ଅନୁସୂୟା ମତି

ପତିବ୍ରତା ନାରୀ ବୋଲି ନ କଲେ ସେ ନାସ୍ତି ।

ମୁନିଙ୍କର ହୃଦୟରେ ପୀଡ଼ଇ ଅନଙ୍ଗ

ବଚନ ନ ମେଣ୍ଟି ଦୁହେଁ ହେଲେ ଏକ ଯୋଗ ।

ପ୍ରାଣାଦି ପଞ୍ଚ ପବନ ଦୁହେଁ କରି ଏକ

ନିଶ୍ଚଳ କରିଣ ମନ କ୍ରୀଡ଼ନ୍ତି ଅନେକ ।

ମୁନିଙ୍କ କଳ୍ପନାରୁ ନ ଟଳେ ବ୍ରହ୍ମବୀର୍ଯ୍ୟ

ଘନ ଘନ ବିନ୍ଧୁଅଛୁ କନ୍ଦର୍ପ ନାରାଚ ।

ଏହି ମତେ ପଞ୍ଚଦଶ ଦିନ ଯାନ୍ତେ ବହି

ରମଣର ଚେଷ୍ଟା ସତୀ ନ ପାରିଲେ ସହି ।

ଲଜ୍ଜା ତ୍ୟକ୍ତ କରି ସ୍ଵାମୀ ଆଗେ ଜଣାଇଲେ

ଏଥର ମୋ ଗର୍ଭେ ବୀର୍ଯ୍ୟ ନ ପଡ଼ୁ ବୋଇଲେ ।

ଶରୀର ଆସକ୍ତ ମୋର ନ ଇଚ୍ଛଇ ମନ

ବିନ୍ଦୁ ଚାଳନା ନ କର ଘେନି ନିବେଦନ ।

ଏମନ୍ତ କହନ୍ତେ ପ୍ରିୟା ମାନ ମୁନିବର

ପ୍ରଣୟ ସୁଖରୁ ବର୍ତ୍ତି ହୋଇଲେ ଅନ୍ତର ।

ବିଚାରିଲେ ପ୍ରିୟା ଯେବେ ହେଲାଣି ଆସକ୍ତ

ଏତେବେଳେ ଆଉ ତାକୁ ନ କରି ବରକ୍ତ ।

କିନ୍ତୁ ବ୍ରତଗୋଟି ମୋର ନହୋଇଲା ପୂରା

ପୁତ୍ର ଜନ୍ମିଲେ ଦିଶିବ ଛିଦ୍ର ତନୁ ପରା ।

ପକ୍ଷେ କେଳି ହେବା ହେତୁ ବଢ଼ିବ ସେ ପକ୍ଷ

ଆର ପକ୍ଷ ଛିଡ଼ି ଛିଡ଼ି ଯିବା ଦେହଯାକ ।

ଏ ରୂପେ ଏ ପୁତ୍ର ସିନା ହେବ ଉତପତ୍ତି

ନ କରିବା କେଳି କଷ୍ଟ ନ ପାଉ ଯେ ସତୀ ।

ଭାରିଯା ଦୁଃଖ ଲଭିଲେ ସେ ଦୁଃଖ ସ୍ଵାମୀର

ଏତେ ଭାଳି ମୁନି କେଳି ତେଜିଲେ ସତ୍ଵର ।

ଦେହ ଶୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ହୋଇଣ ପ୍ରୟାସୀ

ତହିଁ ଯାଇ ମୁନି କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ ନୀରେ ପଶି ।

ଖସି ଆସିଥିଲା ଯେଉଁ ଧାତୁ ଲିଙ୍ଗ ଚକ୍ରେ

ତାହାକୁ ମୁନି ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵକୁ ଟେକିନେଲେ ବକ୍ରେ ।

ବ୍ରହ୍ମରନ୍ଧ୍ର ଖସି ସେହୁ ଆସୁଥିଲା ଝରି

ଲହରୀ ପ୍ରାୟେ ଟେକିଲେ ତାକୁ ବ୍ରହ୍ମାଚାରୀ ।

ଲେଉଟି ରଖିବା ତାକୁ ବିନ୍ଦୁ ଘରେ ନେଇ

ଏତେ ଭାଳି ନାଭି ଚକ୍ର ହୃଦଚକ୍ରେ ଥୋଇ ।

କଣ୍ଠ ଚକ୍ରେ ଆଣି ତାକୁ ରଖିଲେ ଲଲାଟେ

ତହିଁ ରଖି ନ ପାରି ସେ ବହେ ଚକ୍ଷୁ ବାଟେ ।

ନେତ୍ରରୁ ବହନ୍ତେ ବିନ୍ଦୁ ଲୁହ ବୋଲାଇଲା

ନେତ୍ରରୁ ବହନ୍ତେ ବିନ୍ଦୁ ଲୁହ ପଡ଼ିଲା ।

ଏ ସମୟେ ଅତ୍ରି ଋଷି ପ୍ରିୟାକୁ ଡାକିଣ

ଜଳେ ପଡ଼ିଥିବା ବିନ୍ଦୁ ହେଲେ ଦେଖାଇଣ ।

ବୋଇଲେ ଦେଖରେ ପ୍ରିୟା ଯାଏ ଯେଉଁ ବିନ୍ଦୁ

ଜଳବିମ୍ବେ ଦେଖାଯାଏ କିବା ପୂର୍ଣ୍ଣଇନ୍ଦୁ ।

କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ ଜଳେ ପଡ଼ି ସଞ୍ଚରିଲା ପିଣ୍ଡ

ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ କରିବ କିବା ମହୀ ନବଖଣ୍ଡ ।

ଏକାଳେ ସେ ତେଜ ଦେଖି ଜଳ ଅଧୀଶ୍ଵର

ଧ୍ୟାନବଳେ ଜାଣି ମୁନି ପାଶେ ଅଗ୍ରସର ।

କୃତାଞ୍ଜଳି ପୁଟେ ବୋଲେ ହେ ମୁନି ତିଳକ

କୃପାକରି ଦିଅ ମୋତେ ଏ ତୁମ୍ଭ ବାଳକ ।

ମୋର ପୁତ୍ର ବୋଲି ଏହା ଜାଣନ୍ତୁ ସକଳେ

ନିର୍ଲୋଭ ଦିଅ କୃପାରେ ବଢୁ ମୋର ଆଳେ ।

ମୁନି ବୋଇଲେ ପ୍ରିୟାକୁ ଶୁଣ ପ୍ରାଣେଶ୍ଵରୀ

ଏ ପୁତ୍ରକୁ ମାଗୁଅଛି ଜଳ ଅଧିକାରୀ ।

ତୋର ହେତୁ ଏ କୁମର ଧଇଲା ବିକୃତି

କେଳିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲେ ଦେଖନ୍ତୁ ଏ ମୂର୍ତ୍ତି ।

ଯାହାହେଉ ଶୁଣ ପ୍ରିୟେ ମାଗନ୍ତି ବରୁଣ

ନିରାଶ କଲେ କରିବ ବଡ଼ ଦୁଃଖମନ ।

ପତି ବଚନେ ବୋଇଲେ ଅନୁସୂୟା ସତୀ

ତୁମ୍ଭ କଥାକୁ କି ନାଥ କରିବଇଁ ନାସ୍ତି ।

ଶୁଣି ଆତ୍ରେୟ ବୋଇଲେ ଘେନ ମୋ କୁମର

କିନ୍ତୁ ଏ ରହିବ ନାହିଁ ପାଶରେ ତୁମ୍ଭର ।

ସମୟେ ପୁତ୍ର ମୋହର ହେବ ନିଶାପତି

ପକ୍ଷେ ହେବ କ୍ଷୀଣତନୁ ପକ୍ଷେ ପୂର୍ଣ୍ଣାକୃତି ।

ଏହା ଯୋଗେ କୃଷ୍ଣ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ଜଣାଯିବ

ଶୀତଳ କରିଣ ୟାର ଜଗତ ମୋହିତ ।

ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ଦେଉଛୁ ଏହା ଘେନ ହେ ବରୁଣ

କାଳେ କାଳେ ହେଉ ଏହି ତୁମ୍ଭର ନନ୍ଦନ ।

ଏହା କହିଣ ସେ ପୁତ୍ର ତୋଳି ଟେକିଦେଲେ

କାଖେ ଘେନିଣ ବରୁଣ ମୁନିଙ୍କ ନମିଲେ ।

ପତି ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ନମିଣ ବିଦାୟ ମାଗିଣ

ଆପଣା ଭୁବନେ ଯାଇ ପାଳିଲେ ନନ୍ଦନ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ଅନୁସୂର୍ୟା ବୋଇଲା ହେ ନାଥ

କଲ୍ୟାଣ କର ଦୀର୍ଘାୟ ହେଉ ଆମ୍ଭ ସୁତ ।

ଯହିଁ ତହିଁ ଥିଲେ ଆମ୍ଭେ ନେତ୍ରେ ଦେଖୁଥିବା

ଦେଖିଲେ କି ଆନନ୍ଦିତ ମନେ ନ ଲଭିବା ।

ଶୁଣି ଆତ୍ରେୟ ବୋଇଲେ ହେଉରେ ତରୁଣୀ

ଦେଲି ବର ଅଜ୍ରାମର ହେଉ ପୁତ୍ରମଣି ।

କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟେ ଯେଣୁ ପଡ଼ି ମୋର ବିନ୍ଦୁ

ପୁତ୍ର ଜନ୍ମିଲା ତା ନାମ ଦେଲି ଜାଣ ଇନ୍ଦୁ ।

ନେତ୍ରରୁ ଜନ୍ମିଲା ଯୋଗ ନିଶାପତି ହେଉ

ଯେ ତିଥି ଜନ୍ମ ସେ ତିଥି ଦ୍ଵିତୀୟା ବୋଲାଉ ।

ପକ୍ଷେ ବଢ଼ୁ ପକ୍ଷେ ପଛେ ଛିଡୁ ଏହି ପୁତ୍ର

ଗଗନରେ ଉଦେ ହୋଇ ମୋହୁ ଏ ଜଗତ ।

ଘୋର ନିଶାରେ ପ୍ରକାଶୁ ଏହା ବିଦ୍ୟଜ୍ୟୋତି

ବିରାଜିବ ଶୁକ୍ଳାମ୍ବର ରୂପେ ଦେହ କାନ୍ତି ।

ସବୁସ୍ଥାନେ ସମ ଦିଶି ସୋମ ନାମ ବହୁ

ନେତ୍ରରୁ ଜନ୍ମିଲା ସର୍ବ ନେତ୍ରପିୟ ହେଉ ।

ଏ ଚନ୍ଦ୍ରବେଳେ ଶୁଭରେ ଗମନ କରିବେ

ବାରରାଶିଯାକ ଆଉ ବାଧା କେ ନ ଦେବେ ।

ବାରରାଶିଯାକ ହେବ ଚନ୍ଦ୍ର ମୂଳେ ଭୋଗ

ମେଷ ବୃଷ ମିତୁନ ଯେ କରକଟ ସିଂହ ।

କନ୍ୟା ତୁଳା ବିଛା ଧନୁ ମକ୍ର କୁମ୍ଭ ମୀନ

କୀଟ ବ୍ରହ୍ମଯାଏ ଚଳୁ ଏହି ବାର ଲଗ୍ନ ।

ସଇତାଶ କନ୍ୟା ସଙ୍ଗେ ଏହା ଦିନ ସରୁ

ରାଶିକେ ଏ କନ୍ୟା ପଦେ ଲେଖା ଭୋଗ କରୁ ।

ଏହାର ଉଦୟେ ଦଶଦିଗ ଶୋଭା ପାଉ

ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଏ ପୁତ୍ର ତୁଲ୍ୟ ଅନ୍ୟ ସମ ନୋହୁ ।

ଏମନ୍ତ ବର ଦେଇଣ କରିବେ କଲ୍ୟାଣ

ପୁଣି ପ୍ରିୟେ ଏ ପୁତ୍ର ମୋ ହେବ ଗୁଣବାନ ।

ତାହାର ବିଷୟଯାକ ଧ୍ୟାନେ ହୁଏ ଦୃଶ୍ୟ

ତେଣୁ ତୁମ୍ଭର ଆଗେ ମୁଁ କଲି ପରକାଶ ।

ଯାହା ଜାଣିଲି ଏତିକି ଆଜି ଆମ୍ଭ ସୁତ

ପରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇବ ହୋଇ ପରଗୋତ୍ର ।

ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଉମା ଶୁଣ ମନଦେଇ

ଏ ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଜନ୍ମକଥା ଗୋପନ ଅଟଇ ।

ଆତ୍ରେୟ ମୁନିଙ୍କ ପୁତ୍ର କେହି ନ ଜାଣନ୍ତି

ସକଳେ ଜାଣନ୍ତି ଚନ୍ଦ୍ର ସମୁଦ୍ରୁ ଉତ୍ପତ୍ତି ।

ସମୁଦ୍ରରୁ କେଉଁ ରୂପେ ହୋଇଛନ୍ତି ଜାତ

ସେ କଥା କହୁଛି ପ୍ରିୟେ ଶୁଣ ଦେଇ ଚିତ୍ତ ।

ପୃଥିବୀ ଏ ରୂପେ ଆଦ୍ୟେ ହୋଇଲା ବସାଣ

ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳରେ ତୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବଗଣ ।

ଧରଣୀରେ ନାନା ଶସ୍ୟ ହେଲା ଉତପନ୍ନ

ଦେବାସୁର ନର ଖାଇ ଧରିଲେ ଜୀବନ ।

ଜୀବଙ୍କ ଶରୀରେ ତହିଁ ରୋଗ ହେଲା ଜାତ

ସେ ହେତୁ ଜୀବଙ୍କ ହେଲା ଶରୀର ଅସୁସ୍ଥ ।

ସେ ରୋଗକୁ କି ଉପାୟେ ହରିବା ବିଚାରି

ଧ୍ୟାନେ ସ୍ମରଣେ କରିଲେ ବ୍ରହ୍ମା ଦେବ ହରି ।

ଧ୍ୟାନେ ସ୍ମରେଣନ୍ତେ ବିଷ୍ଣୁ ମିଳି ଧାତା ପାଶେ

ବୋଇଲେ ଚିନ୍ତିଲ ମୋତେ ତୁମ୍ଭେ କି ସକାଶେ ।

ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲା ତୋ ବୋଲେ ରଚିଲି ସମସ୍ତ

ରୋଗମାନଙ୍କୁ ଔଷଧ କର ଆହେ ନାଥ ।

ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ହରି କର ମୋ ବଚନ

ସୁରାସୁର ଘେନିକରି ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ।

ଅମୃତ ଉତ୍ପତ୍ତି ହେବ ମନ୍ଥିଲେ ସାଗର

ସୁଧା ପାନେ ଦେବଗଣ ହୋଇବେ ଅମର ।

ସର୍ବ ମୌଷଧି ରହିଛି ବାରିଧି ଗର୍ଭରେ

ମନ୍ଥ ଏବେ ମନ୍ଦରକୁ ପକାଇ ସାଗରେ ।

ବିଷ୍ଣୁ ଆଜ୍ଞା ପାଇ ଧାତାଦେବ ଦୈତ୍ୟ ତୁଲେ

ମନ୍ଦର ତୋଳିବା ପାଇଁ ବହୁ ଯତ୍ନ କଲେ ।

ବଡ଼ ଉଚ୍ଚ ପର୍ବତ ସେ ସ୍ପରଶେ ଗଗନ

ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵେ ଉଚ୍ଚ ଏକାଦଶ ସହସ୍ର ଯୋଜନ ।

ତୋଳି ନ କାରି ଫେରିଣ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ କହିଲେ

ପୁଣି ତାଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ଆଣିବାକୁ ଗଲେ ।

ବହୁତ କଷ୍ଟେ ଆଣିଲେ କନ୍ଧେ ଶିରେ ବୋହି

ସାଗର ଭିତରେ ତାକୁ ପକାଇଲେ ନେଇ ।

ଅଗାଧ ସାଗର ମଧ୍ୟେ ପର୍ବତ ପୁଡ଼ିଲା

ଦେଖି ଦେବ ଦାନବଙ୍କୁ ବୁଦ୍ଧି ନ ସ୍ପୁରିଲା ।

କହନ୍ତି ସିନ୍ଧୁ ତୀରରେ ରହି ସୁରାସୁର

ହେ ରତ୍ନାକର ଏକାଳେ ମନ୍ଦରକୁ ଧର ।

ବରୁଣ ବୋଲେ ମନ୍ଦର ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାର

ଧରି ନପାରିବି ମୁହିଁ ମହାଭାର ତାର ।

ମୋ ବୋଲେ ନାରାୟଣଙ୍କୁ କରହେ ସ୍ମରଣ

ସେ ପ୍ରଭୁ ସର୍ବ ବିପଦ କରିବେ ଖଣ୍ଡନ ।

ନାରାୟଣଙ୍କ କୃପାରେ ସିନ୍ଧୁ ସେ ମନ୍ଥିବେ

କିନ୍ତୁ ମୋ ସର୍ବ ସମ୍ପତ୍ତି ଉଜାଡ଼ି ଘେନିବେ।

ଏତେ ଭାଳି ବିଷଦରେ ସେଠାରୁ ଫେରିଲେ

ଆପଣାର ଭୁବନରେ ଜାଗ୍ରତ ରହିଲେ ।

ବରୁଣ ବାକ୍ୟେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ସର୍ବେ କଲେ ସ୍ତୁତି

ସେହିକ୍ଷଣି ସୁପ୍ରସନ୍ନ ହେଲେ ଶିରୀପତି ।

ଭକତଙ୍କ ପ୍ରିୟ ପ୍ରଭୁ ଭକତ ଜୀବନ

କୂର୍ମରୂପ ଧରି ଜଳେ ପଶିଲେ ବହନ ।

କର୍ମଠ ପୃଷ୍ଠରେ ପ୍ରଭୁ ମନ୍ଦର ଧଇଲେ

ମନ୍ଥନରେ ଖୁଆଦଣ୍ଡ ସେ ଗିରିକି କଲେ ।

ଏ ରୂପେ ପୃଷ୍ଠେ ମନ୍ଦର କରିଣ ସ୍ଥାପନ

ବାସୁକୀକୁ ରଜ୍ଜୁ କଲେ କରିଣ ଚିନ୍ତନ ।

ରଜ୍ଜୁ କରି ସର୍ପରାଜ ବାସୁକୀ ନାଗକୁ

ଦେବତା ଅସୁର ମିଳି ମନ୍ଥିଲେ ସିନ୍ଧୁକୁ ।

ଲାଞ୍ଜକୁ ଧଇଲେ ଦେବେ ମୁଣ୍ଡ ଦୈତ୍ୟଗଣ

ଧରି ଦୁଇପାଖେ ରଜ୍ଜୁ କଲେ ସଞ୍ଚାଳନ ।

ଦଧି ନଉନିରେ ଖୁଆ ଚାଳିବା ସମାନ

ମହାସମୁଦ୍ର ସେ ରୂପେ କରିଲେ ମନ୍ଥନ ।

ମନ୍ଥନ ଶବଦ ଘାତେ ପୃଥିବୀ କମ୍ପିଲା

ସପ୍ତଦ୍ଵୀପ ସପ୍ତସିନ୍ଧୁ ଉଛୁଳି ପଡ଼ିଲା ।

ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ସପତ ପାତାଳ

କମ୍ପେ ବନଗିରି ବୃକ୍ଷ ଅଷ୍ଟ କୁଳାଚାର ।

ମନ୍ଦର ଘର୍ଷଣେ ନାଗ ନିଃଶ୍ଵାସ ଛାଡ଼ଇ

ତୁହିଁ ଧୂମ ଉପୁଜିଣ ଆକାଶ ବ୍ୟାପଇ ।

ଯେ ଧୂମରୁ ମେଘମାନ ଉତପତ୍ତି ହେଲେ

ବରଷା କରି ସୁରଙ୍କ ଶ୍ରମ ନିବାରିଲେ ।

ନାଗ ଗର୍ଜ୍ଜନରେ ତିନି ଭୁବନ କମ୍ପାଇ

ଜଳମଧ୍ୟେ ନ ରହିଲେ ଜୀବଜନ୍ତୁ କେହି ।

ଗିରିରାଜ ସବୁବେଳେ କରନ୍ତେ ଭ୍ରମଣ

ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହେଲେ ଶିଖସ୍ଥିତ ତରୁଗଣ ।

ପୁଣି ପୁଣି ହେଉ ବୃକ୍ଷେ ବୃକ୍ଷେ ଘରଷଣେ

ଅନଲ ଜନମି ତାହା ଜଳିଲା ପବନେ ।

ବୃକ୍ଷଲତା ତରୁ ତୃଣ କଲା ଭସ୍ମୀଭୂତ

ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଧୂଆଁରେ ହେଲେ ଗଗନ ଆବୃତ୍ତ ।

ସୁରରାଜା ଇନ୍ଦ୍ର ତହିଁ ବରଷିଣ ଜଳ

ତତକ୍ଷଣେ ଲିଭାଇଲେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଅନଳ ।

ଔଷଧି ବୃକ୍ଷ ଘର୍ଷଣେ ରସ ଉପୁଜିଲା

ମହୌଷଧି ରସ ସିନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟରେ ପଡ଼ିଲା ।

ବୃକ୍ଷ ମହୌଷଧି ଅଟେ ଅମୃତ ସମାନ

ତହୁଁ ଅମରତ୍ଵ ପ୍ରାପ୍ତ ହେଲେ ଦେବଗଣ ।

ସେ ରସ ହୁଅନ୍ତେ ସିନ୍ଧୁ ଜଳରେ ମିଶ୍ରିତ

ଲବଣ ଜଳ ହୋଇଲା କ୍ଷାରେ ପରିଣତ ।

ନିର୍ଜୀବ ହୋଇଣ ଜଳ ଜୀବ ପଡ଼ିଥିଲେ

ସେ ରସ ସ୍ପରଶ ମାତ୍ରେ ଜୀବନ ପାଇଲେ ।